«Σκοπεύω να ζητήσω ένα μικρό δάνειο για να μπορέσω να εγκαταστήσω τον Σεπτέμβριο την κόρη μου στη νέα της σχολή στην Κρήτη. Δεν έχω ανοίγματα, ούτε χρέη· θα μου το εγκρίνει άραγε η τράπεζα; Διαβάζω ότι οι κάνουλες του τραπεζικού δανεισμού έχουν κλείσει», είναι το ερώτημα που δεχθήκαμε από έναν από πολλούς γονείς που τα παιδιά τους έχουν πετύχει σε σχολές μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, και στάθηκε αφορμή για το ρεπορτάζ.
«Οι κάνουλες του τραπεζικού δανεισμού δεν έχουν κλείσει, όμως λόγω της περιορισμένης ρευστότητας, συνέπεια της κρίσης, τα νέα δάνεια δίνονται πραγματικά με το σταγονόμετρο, ύστερα από αυστηρή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του κάθε υποψήφιου δανειολήπτη», μας αναφέρει επιτελικό στέλεχος από τον τομέα χορηγήσεων με μεγάλη εμπειρία στον συγκεκριμένο τομέα. «Ακόμα και συνεπείς πελάτες ενδέχεται να μην μπορέσουν να πάρουν κάποιο δάνειο. Εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων», προσθέτει.
«Πριν από την κρίση, σκοπός μας ήταν όχι μόνον να πετύχουμε τους στόχους που είχαμε βάλει αλλά και να τους υπερβούμε όσον αφορά τις χορηγήσεις που θα δίναμε· αντίθετα, σήμερα επιτυχημένος θεωρείται εκείνος που θα διατηρήσει το δανειακό του χαρτοφυλάκιο σε χαμηλά και ασφαλή επίπεδα», επισημαίνει.
Ποια όμως είναι τα κριτήρια που παίζουν καθοριστικό ρόλο στους ιδιώτες πελάτες που σκέφτονται να προσφύγουν στις τράπεζες για δανεισμό ενόψει των αυξημένων αναγκών του Σεπτεμβρίου; Τι αποτελεί αντικίνητρο για αρκετές τράπεζες ώστε να «κόψουν» μια αίτηση για δανεισμό;
Προϋποθέσεις
Η ύπαρξη άλλων δανείων, ακόμη και στην περίπτωση που αποπληρώνονται κανονικά και μάλιστα χωρίς να έχει γίνει οποιαδήποτε ρύθμιση, αποτελεί για αρκετές τράπεζες παράγοντα ο οποίος εξετάζεται πολύ σοβαρά και ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στην τελική απόφαση. Το κριτήριο του 40% προκειμένου για να εγκριθεί ένα δάνειο -που δείχνει τη συνολική δανειακή επιβάρυνση ενός υποψήφιου δανειολήπτη σε σχέση με το εισόδημά του- έχει σε αρκετές περιπτώσεις μειωθεί και κυμαίνεται ακόμη και κάτω από στο 30%.
Καθοριστικό ρόλο έχει και το επίσημα δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα. Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης δεν ήταν λίγες οι φορές που τράπεζες υπολόγιζαν έστω και ατύπως στα εισοδήματα ενός νοικοκυριού τυχόν έσοδα από ενοίκια που δεν δηλώνονταν ή και εισοδήματα από ελεύθερη εργασία που δεν είχαν ενσωματωθεί στη φορολογική δήλωση. Πλέον η πιστοληπτική ικανότητα κάθε δανειολήπτη ορίζεται αυστηρά από τη φορολογική του δήλωση και τα δηλωθέντα εισοδήματα.
Ιδιαίτερα αναβαθμισμένος είναι ο ρόλος της πελατειακής σχέσης που διατηρεί το νοικοκυριό με μια τράπεζα. Η ύπαρξη μισθοδοτικού λογαριασμού ή καταθέσεων βρίσκονται πλέον πρώτα στον κατάλογο των θετικών κριτηρίων στη διαδικασία τελικής αξιολόγησης μιας αίτησης ενός δανείου.
Γενικότερα, η τραπεζική χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και νοικοκυριά μειώθηκε κατά 4,3% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο του 2012 από μείωση κατά 4,5% τον Μάιο του 2012, 4,7% τον Απρίλιο του 2012 και έναντι -1,2% τον Ιούνιο του 2011. Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, όπως αναφέρεται στο τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank, ήταν έπειτα από πολλούς μήνες θετική κατά 851 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2012, έναντι αρνητικής ροής ύψους 940 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2012.