Στις εποχές των παχειών αγελάδων, συχνά η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιούσε τα πιστωτικά ιδρύματα να μη χορηγούν δάνεια πάνω από το 80% των εγγυήσεων (π.χ. στην περίπτωση στεγαστικών) και η μηνιαία δόση να μην ξεπερνά το 30 – 40% του μηνιαίου εισοδήματος του δανειολήπτη. Μολονότι έβλεπε ότι αυτός ο κανόνας δεν τηρούνταν, εντούτοις διαπίστωνε ότι οι επισφάλειες διατηρούνταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, χωρίς όμως να δίνει κανείς τότε σημασία. Ο,τι λοιπόν δεν έκαναν αρμόδιες αρχές και κυβερνήσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής, το έκαναν τρεις καθηγητές: συγκέντρωσαν στοιχεία από τις τράπεζες και έκαναν συγκρίσεις. Η ακαδημαϊκή έρευνα χρησιμοποιεί μία καινοτόμο μέθοδο για την εκτίμηση του μεγέθους της φοροδιαφυγής και της κατανομής της στους διαφορετικούς επαγγελματικούς κλάδους.
«Αξιοποιώντας τραπεζικά δεδομένα σχετικά με τον δανεισμό των νοικοκυριών, εκτιμούμε τη διαφεύγουσα φορολογητέα ύλη εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες», σημειώνουν στην ιστοσελίδα greekeconomistsforreform.com» και προσθέτουν: «Η εκτίμησή μας αυτή βασίζεται σε μία νέα προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία σε χώρες όπως η Ελλάδα, στις οποίες έχει διαμορφωθεί ένα περιβάλλον όπου οι οικονομικές μονάδες (άτομα και επιχειρήσεις) ενεργούν μεν μέσα στο πλαίσιο της επίσημης οικονομίας, αλλά ταυτόχρονα αποκρύπτουν, μερικώς, εισοδήματα από τις φορολογικές αρχές, ο ιδιωτικός τομέας και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για να παραμείνουν ανταγωνιστικά προσαρμόζονται σε αυτό το περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον χαρακτηρίζεται «μερικώς τυπικό» (semi-formal). Οι τράπεζες προσαρμόζονται προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές, χορηγώντας δάνεια βάσει των εκτιμήσεών τους για τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών και όχι βάσει των δηλωθέντων εισοδημάτων τους. Ως απόδειξη της εν λόγω προσαρμογής, σημειώνουμε ότι ο αυτοαπασχολούμενος στην Ελλάδα εμφανίζεται να δαπανά το 82% των δηλωθέντων εισοδημάτων του στην εξυπηρέτηση χρεών (σε ορισμένους κλάδους π.χ. χρηματοπιστωτικών, ιατρικών και νομικών υπηρεσιών, το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 100%). Είναι εύληπτο ότι η πιθανότητα να πηγαίνουν 82 λεπτά από κάθε ευρώ του μισθού στην εξυπηρέτηση χρεών είναι πρακτικά ανέφικτη. Συνεπώς, οι τράπεζες προσαρμόζουν τις αποφάσεις τους, αναφορικά με τη χορήγηση πιστώσεων, συνεκτιμώντας ότι το πραγματικό εισόδημα είναι υψηλότερο του δηλωθέντος».
Οι καθηγητές – ερευνητές χρησιμοποίησαν μια πλούσια βάση δεδομένων σχετικά με τις αιτήσεις καταναλωτικής πίστης η οποία περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που συνεκτιμούνται από την τράπεζα στα μοντέλα αξιολόγησης της πιστοληπτικής της ικανότητας των πελατών. «Συνδυάζουμε τα δεδομένα αυτά με τα στοιχεία από τις ελληνικές φορολογικές αρχές που αφορούν το εισόδημα και την κατανομή του πλούτου ανά ταχυδρομικό κώδικα. Με βάση τις αποφάσεις που αφορούν την πιστοληπτική ικανότητα των ατόμων που υποβάλλουν αίτηση για μακροπρόθεσμα δάνεια, πιστωτικές κάρτες, αναχρηματοδοτήσεις και στεγαστικά δάνεια, εκτιμούμε ποιο θα πρέπει να είναι το ύψος του πραγματικού εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων για να μπορεί να υποστηρίξει το επίπεδο των χορηγούμενων πιστώσεων. Το βασικό μας αποτέλεσμα αφορά ένα σύνολο πολλαπλασιαστών εισοδήματος για κάθε επαγγελματικό κλάδο, που αποτελεί τον λόγο πραγματικού προς δηλωθέν εισόδημα». Ετσι, για παράδειγμα, μπορεί να εντοπιστεί μία πιστωτική κάρτα με όριο και χρέη 35.000 ευρώ όταν τα δηλωθέντα εισοδήματα δεν ξεπερνούσαν τα 10.000 με 15.000 ευρώ τον χρόνο.