Είναι η τρίτη φορά μέσα σε μια τριετία που η στάση της Ευρώπης απέναντι στην Ελλάδα είναι οικονομικά ασυνάρτητη. Την πρώτη φορά, η Ευρώπη απέρριψε τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε ένα πακέτο οικονομικής βοήθειας για την Ελλάδα, δίχως να προσφέρει εναλλακτική λύση. Ηταν το 2009-10, όταν, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου έκανε λόγο για την υποβολή αίτησης βοήθειας στο ΔΝΤ. Τελικά, τον Μάιο του 2010 συμφωνήθηκε η από κοινού εκχώρηση οικονομικής βοήθειας από το ΔΝΤ και την Ε.Ε.
Η δεύτερη φορά που η στάση της Ευρώπης ήταν ασυνάρτητη έναντι της Ελλάδας ήταν το 2010-11. Δύο στρατόπεδα αναπτύχθηκαν για την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος. Το ένα υποστήριζε ότι είναι αναγκαία η άμεση αναδιάρθρωση χρέους, ανεξαρτήτως κόστους και συνεπειών, διότι η Ελλάδα ήταν μια μοναδική περίπτωση. Το άλλο στρατόπεδο εστίαζε στις επιπτώσεις μιας, ουσιαστικά, εθνικής χρεοκοπίας και τάσσονταν υπέρ της διαρκούς διοχέτευσης φθηνών δανείων στην Ελλάδα. Τελικά οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμβιβασμό, παρέχοντας πιστώσεις με ακριβά επιτόκια και αφήνοντας να αιωρείται στις αγορές μια αναδιάρθρωση χρέους στο μέλλον. Μέσα στο β΄ εξάμηνο του 2011 κατέστη σαφές ότι τα δυο αυτά στρατόπεδα δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν. Η τρίτη φορά εκτυλίσσεται σήμερα. Για μια ακόμη φορά, η Ευρώπη είναι διχασμένη. Ο ευρωπαϊκός Βορράς θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη. Ο Νότος και η Γαλλία υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της Ευρωζώνης.
Η άσκηση πιέσεων σε μια χώρα, που ήδη είναι οικονομικά εξαντλημένη, να ικανοποιήσει τους στόχους του προγράμματος της τρόικας δεν συμβαδίζει με τη δημιουργία σεναρίων για αναγκαστική έξοδό της από την Ευρωζώνη. Προς το παρόν οι ξένοι επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων του εξωτερικού, τηρούν στάση αναμονής για ελκυστικότερες ευκαιρίες στο μέλλον. Και δίχως επενδύσεις, η Ελλάδα θα παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης και δεν πρόκειται να ικανοποιήσει τους όρους των πιστωτών της. Οι επενδυτικοί φορείς θα πεισθούν για την αναγέννηση της Ελλάδας μόνον εάν επενδύσουν πρώτα οι Ευρωπαίοι στη χώρα. Η Ε.Ε. δεν μπορεί, ούτως ή άλλως, να αποκλείσει την Ελλάδα διότι θα παραμείνει κομμάτι της Ευρώπης.
*Ο Jean Pisani-Ferry είναι αρθρογράφος του ινστιτούτου οικονομικών ερευνών Bruegel. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα FT.