Μόλις κλείσει η διαπραγμάτευση για το πακέτο των νέων μέτρων, θα ανοίξει η συζήτηση για το νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», πρόταση για περικοπή του ελληνικού χρέους που διακρατεί ο επίσημος τομέας (δηλαδή η ΕΚΤ και οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης), γνωστό ως OSI, έχει ήδη γίνει. Και έχει κατατεθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), όπως ακριβώς είχε συμβεί πέρυσι με την πρόταση για το ΡSΙ.
Ωστόσο, πρόκειται για μια πρόταση που στην παρούσα φάση έτυχε αρνητικής υποδοχής, αφού καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν θέλει να συζητήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο τώρα. Για αυτό έχει μπει στην άκρη.
Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης, όμως, εκτιμούν ότι «ένα OSI είναι σχεδόν αναπόφευκτο, εφόσον η Ελλάδα λάβει παράταση στον χρόνο της δημοσιονομικής προσαρμογής». Και όπως εξηγούν, εάν δεν γίνει το OSI, τότε η Ευρωζώνη θα χρειαστεί να δώσει ένα τρίτο πακέτο στην Ελλάδα. Κάτι που με τα σημερινά δεδομένα «δεν είναι πολύ πιθανό».
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θέτουν όλοι (Ε.Ε., ΔΝΤ, ΕΚΤ) ως προτεραιότητα είναι η οριστικοποίηση των νέων μέτρων. Οπως αναφέρουν στελέχη της τρόικας, μόλις κλείσει αυτό το μέτωπο, θα γίνει συζήτηση για την επιμήκυνση κατά 2 έτη του προγράμματος και εκεί θα διαπιστωθεί τόσο το εάν υπάρχει ανάγκη για κάποιου είδους OSI όσο και ο τρόπος με τον οποίο αυτό μπορεί να γίνει.
Μάλιστα, στελέχη με γνώση του ζητήματος σημειώνουν πως υπάρχουν τρόποι να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό -ή τουλάχιστον σημαντικό μέρος του- για τη διετία 2015-2016. Για παράδειγμα, να συνεχιστεί όπως σήμερα η αναχρηματοδότηση των εντόκων γραμματίων και να «περισσέψουν» περίπου 10 δισ. ευρώ από το υφιστάμενο πρόγραμμα καθώς και να αξιοποιηθούν τα 8 δισ. ευρώ που είναι να δώσει το ΔΝΤ το 2015.
Αυτό που καθίσταται σαφές είναι ότι η ίδια η Ελλάδα δεν ζητεί από την Ευρωζώνη να δεχθεί ένα «κούρεμα» στο ελληνικό χρέος που διακατέχει.
Οι τρεις τρόποι
Πάντως, εφόσον ανοίξει μια νέα διαπραγμάτευση για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που διακατέχει ο επίσημος τομέας, υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι για να συμβεί αυτό:
1. Απευθείας «κούρεμα» του χρέους. Σήμερα, η ΕΚΤ έχει στην κατοχή της ελληνικά ομόλογα 41 δισ. ευρώ και οι Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης άλλα 12 δισ. ευρώ (εκ των οποίων περίπου 4 δισ. βρίσκονται στην Τράπεζα της Ελλάδος).
Επίσης, η Ελλάδα έχει δανειστεί 52,9 δισ. ευρώ από τα κράτη της Ευρωζώνης με διμερείς συμφωνίες (στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου) και επιπλέον 73,9 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF, στο πλαίσιο του δεύτερου Μνημονίου).
Συνολικά, ο επίσημος τομέας έχει ελληνικό χρέος ύψους 179,8 δισ. ευρώ. Αν η Ελλάδα επιτύχει μια απόφαση για ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών από την Ευρώπη, τότε το ποσό αυτό μειώνεται στα 154,8 δισ. ευρώ. Με ένα «κούρεμα» της τάξης του 30%, το όφελος για την Ελλάδα θα ήταν 46,4 δισ. ευρώ ή 23% του ΑΕΠ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα γίνει απευθείας από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς, τότε δεν θα επιβαρύνει -όπως έχει προβλεφθεί- το δημόσιο χρέος και η μελλοντική ελάφρυνση του χρέους θα ανέλθει σε 96,4 δισ. ευρώ ή περίπου σε 48% του ΑΕΠ. Σχεδόν το ίδιο όφελος με εκείνο του PSI.
2. Επιμήκυνση της περιόδου χάριτος στην αποπληρωμή των δανείων. Επί της ουσίας αυτό έχει να κάνει με το να δεχθεί το ΔΝΤ να δώσει παράταση στην αποπληρωμή των δανείων που λήγουν το 2015 και το 2016 και να μην πληρωθεί η ΕΚΤ τα ελληνικά ομόλογα 9,5 δισ. ευρώ που λήγουν σε αυτή τη διετία. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια από την Ευρωζώνη, αυτά λήγουν από το 2020 και μετά.
3. Νέα μείωση των επιτοκίων. Θα έχει μικρή επίπτωση στο χρέος και στους τόκους εξυπηρέτησής του, καθώς για τα τελευταία δάνεια που πήρε η Ελλάδα πληρώνει το επιτόκιο που πληρώνει και το ίδιο το EFSF (1%-2%).
Από τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό γιατί το Ταμείο θεωρεί πως ο μοναδικός τρόπος να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος είναι να υπάρξει ένα νέο «κούρεμα». Κάτι που δύσκολα θα αποφύγει η ΕΚΤ, ακόμα κι αν δεν γίνει στα δάνεια από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Η κρίσιμη συνεδρίαση
Γιατί είναι κάτι παραπάνω από κρίσιμη η επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις αρχές Σεπτεμβρίου;
Οι διαχειριστές επιμένουν ότι στη συνέντευξη Τύπου που θα ακολουθήσει, οι αγορές θα αναμένουν να ακούσουν περισσότερες λεπτομέρειες για τη δέσμευση που έδωσε ο διοικητής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, πως θα κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να προστατεύσει το ευρώ.
Οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής του περασμένου Ιουνίου, άλλωστε, δίνουν εμμέσως το «πράσινο φως» στην τράπεζα να παρέμβει, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς σταθερότητας (EFSF και ESM), στις αγορές ομολόγων για τα περαιτέρω.
Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι το επόμενο βήμα δεν θα είναι εύκολο, καθώς στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, ο κ. Ντράγκι θα συναντήσει τη σθεναρή αντίσταση των στελεχών που προέρχονται από τον ευρωπαϊκό Βορρά. Και κανείς δεν μπορεί από τώρα να προδιαγράψει το αποτέλεσμα αυτής της «αναμέτρησης».