Τα πράγματα στη θεωρία ήταν απλά. Η άνοδος της ανεργίας μειώνει τις τιμές και τον πληθωρισμό. Η θεωρία αυτή δεν επιβεβαιώνεται σήμερα στην ελληνική οικονομία. Η μεγάλη ανεργία και η βαθιά ύφεση δεν έφεραν κατάρρευση των τιμών. Κι αν οι χειρισμοί που έγιναν πέτυχαν σταθερότητα τιμών, γιατί επιμένει η ανεργία σε υψηλά επίπεδα; Είναι ερωτήματα στα οποία σπάνια δίνονται ειλικρινείς απαντήσεις, καθώς οι εμπλεκόμενοι παράγοντες υπερασπίζονται την πολιτική ή και τα συμφέροντά τους.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι τιμές τα τελευταία χρόνια και παρά τον περιορισμό της ζήτησης διατηρούνται στα ίδια σχεδόν επίπεδα, επειδή υπάρχουν κατ’ αρχάς οι επιβαρύνσεις νέων φόρων όπως ο υψηλός ΦΠΑ. Ούτε οι τιμές καυσίμων έχουν μειωθεί και αντίθετα η επιβάρυνση έχει αυξηθεί επειδή υπάρχουν έκτακτοι φόροι όπως το χαράτσι της ΔΕΗ αλλά και η αύξηση του φόρου στο πετρέλαιο. Ούτε έχουν περιοριστεί τα ήδη υψηλά τέλη που επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα όπως τα τέλη του αεροδρομίου Αθηνών. Συνεπώς το βάρος του κράτους στην οικονομία δεν επιτρέπει μείωση των τιμών.
Ταυτόχρονα έχει εκτοξευτεί και η επιβάρυνση των επιχειρήσεων από τόκους. Το κόστος από τα δάνεια των επιχειρήσεων, ακόμα κι αν έχουν ρυθμιστεί ώστε να διευκολυνθεί η εξυπηρέτησή τους, είναι σε ύψη ρεκόρ. Οι επιχειρήσεις πληρώνουν επιτόκιο πάνω από 10% για τα δάνειά τους και το χρηματοοικονομικό κόστος σε πολλές περιπτώσεις υπερκαλύπτει την εξοικονόμηση που έχουν οι επιχειρήσεις από τη μείωση του εργατικού κόστους, τη μείωση μισθών και τη μείωση των ενοικίων…
Πέρα απ’ αυτά που εμποδίζουν τη μείωση του πληθωρισμού, υπάρχουν και οι ειδικότερες συνθήκες της αγοράς. Οι πολυεθνικές εταιρείες που κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό στη λιανική αγορά έχουν τρόπους να μην πληρώνουν (υψηλούς) φόρους στην Ελλάδα. Αγοράζουν προϊόντα, πρώτες ύλες ή… ιδέες από άλλες εταιρείες του ίδιου ομίλου σε υψηλό κόστος και πωλούν αναλόγως. Απλά κάνουν… προσφορές. Επιπλέον, οι εταιρείες αυτές δεν έχουν το κόστος των ελληνικών εταιρειών στις οποίες οι προμηθευτές δεν δίνουν πίστωση…
Γι’ αυτό τα πράγματα εξελίσσονται δυσμενέστερα. Οι τιμές δεν πέφτουν αλλά, καθώς η ζήτηση είναι περιορισμένη, δημιουργείται «φούσκα χαμηλού κόστους». Κυριαρχούν προϊόντα που είναι χαμηλότερης ποιότητας χωρίς πάντα αυτό να είναι φανερό.
Αλυσίδες λιανικής προωθούν ανώνυμα προϊόντα για τα οποία οι καταναλωτές έχουν περιορισμένη γνώση της προέλευσης και του περιεχομένου τους, με τελευταίο παράδειγμα το αλογίσιο κρέας. Αεροπορική εταιρεία επιβαρύνει τοπικούς ξενοδόχους προκειμένου να κάνει δρομολόγια στην πόλη τους. Πολυκαταστήματα διαθέτουν ρούχα που είναι φθηνά επειδή παράγονται σε μακρινές χώρες από εφήβους.
Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο παρελθόν όταν όλα τα προϊόντα στην Ελλάδα ήταν ακριβότερα και οι μικρές επιχειρήσεις έκαναν φοροδιαφυγή με το πετρέλαιο θέρμανσης για να μπορούν να πληρώνουν το υψηλό ενοίκιο.
Διαμορφώνεται ωστόσο ένας νέος κίνδυνος. Η αγορά δεν εκτιμάει τις επενδύσεις ούτε επιβραβεύει τον κίνδυνο που είχαν αναλάβει όποιοι τις επιχείρησαν. Διαμορφώνεται μια αγορά χαμηλής ποιότητας σε μια κοινωνία χαμηλοσυνταξιούχων που αρκούνται στα προϊόντα που μπορούν να αποκτήσουν, συντηρώντας και τα νεότερα μέλη της οικογένειας που είναι άνεργα.