Μήνυμα προς την τρόικα ότι η κυβερνητική πλειοψηφία είναι εύθραυστη και δεν θα μπορέσει η κυβέρνηση να περάσει νέα σκληρά μέτρα έστειλε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, χθες σε συνέντευξή του στους Financial Times (F.T.). Λίγες ώρες νωρίτερα είχε ενημερώσει τους δημοσιογράφους των ξένων μέσων ενημέρωσης, ότι η Ελλάδα από την αρχή του Μνημονίου (το 2010) έως και φέτος έχει ήδη λάβει σκληρά δημοσιονομικά μέτρα ύψους 63 δισ. ευρώ, επιτυγχάνοντας προσαρμογή στο πρωτογενές ισοζύγιο της τάξης των 27 δισ. ευρώ.
«Η πλειοψηφία είναι πολύ αδύνατη. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί» δήλωσε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι «υπάρχουν πράγματα που μπορούν να γίνουν και άλλα που δεν μπορούν». Παράλληλα, άσκησε κριτική στη διαπραγματευτική τακτική της τρόικας, σημειώνοντας ότι έχει «μαξιμαλιστική προσέγγιση» στα θέματα. Μάλιστα, αναφερόμενος στην απαίτηση της τρόικας να απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις, δήλωσε πως «εάν τώρα προωθήσουμε στο κοινοβούλιο ένα τέτοιο θέμα την ώρα που η ανεργία είναι στο 27%, δεν θα περάσει. Είναι τόσο απλό».
Στην παρουσίαση της πορείας της ελληνικής οικονομίας που πραγματοποίησε ο κ. Στουρνάρας στους δημοσιογράφους των ξένων μέσων ενημέρωσης, φαίνεται ξεκάθαρα ότι μέσα στην 5ετία 2010-2014, η Ελλάδα υιοθέτησε μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής 62,92 δισ. ευρώ ή 31% του ΑΕΠ της. Το πρόγραμμα αποδεικνύεται εμπροσθοβαρές, καθώς το έτος που εφαρμόστηκαν τα περισσότερα μέτρα ήταν το 2010 (19,07 δισ. ευρώ ή 8,6% του ΑΕΠ).
Με την πάροδο των ετών, η ανάγκη για νέα μέτρα μειωνόταν, με τα λιγότερα μέτρα να υιοθετούνται φέτος (3,86 δισ. ευρώ). Ομως, το 2013 καταγράφεται μία απότομη αλλαγή στο μείγμα της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής. Ενώ την περίοδο 2010-2012 οι ελληνικές κυβερνήσεις λάμβαναν περισσότερα μέτρα αύξησης φόρων απ’ ό,τι μείωσης δαπανών, το 2013 η σημερινή κυβέρνηση αποφάσισε να περικόψει δραστικά τις δαπάνες του κράτους και να ενισχύσει λιγότερο τα έσοδά του. Ενδεικτικά, το 2010 η Ελλάδα είχε λάβει μέτρα μείωσης δαπανών ύψους 8,35 δισ. ευρώ και αύξησης εσόδων κατά 10,72 δισ. ευρώ. Το 2013, τα αντίστοιχα ποσά ήταν 8,09 δισ. ευρώ και 2,13 δισ. ευρώ. Η πολιτική αυτή συνεχίζεται και το 2014. Πάντως, συνολικά, η μείωση των δαπανών στο διάστημα 2010 – 2014 υπολογίζεται στα 33,31 δισ. ευρώ, όταν η αύξηση των εσόδων ανέρχεται στα 29,61 δισ. ευρώ.
Ολα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να επιτευχθεί μία σημαντική και πρωτοφανής προσαρμογή στο πρωτογενές ισοζύγιο της Ελλάδας, αλλά όχι αντίστοιχη της προσπάθειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το πρωτογενές έλλειμμα στο τέλος του 2009 ήταν 24,26 δισ. ευρώ και πλέον υπολογίζεται ότι φέτος θα καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,94 δισ. ευρώ. Συνολικά, η προσαρμογή ανέρχεται στα 27,2 δισ. ευρώ. Ειδικότερα:
1. Το 2010 ελήφθησαν μέτρα 19,07 δισ. ευρώ και το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε κατά 13,3 δισ. ευρώ.
2. Το 2011 οι παρεμβάσεις που εφαρμόστηκαν ήταν της τάξης των 18,24 δισ. ευρώ και η προσαρμογή 5,8 δισ. ευρώ.
3. Το 2012 τα μέτρα έφθασαν τα 11,53 δισ. ευρώ και η προσαρμογή τα 2 δισ. ευρώ.
4. Το 2013 υιοθετήθηκαν μέτρα 10,22 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί προσαρμογή 3,6 δισ. ευρώ και να καταγραφεί για πρώτη φορά πρωτογενές πλεόνασμα.
5. Για φέτος έχει προβλεφθεί να επιβληθούν μέτρα 3,86 δισ. ευρώ για να ενισχυθεί το πρωτογενές πλεόνασμα κατά 2,21 δισ. ευρώ.
Στην πράξη αποδεικνύεται ότι για κάθε 1 δισ. ευρώ μέτρων που λάμβανε η Ελλάδα, το πρωτογενές αποτέλεσμα βελτιωνόταν κατά 430 εκατ. ευρώ. Επίσης, αποδεικνύεται η επίδραση της ύφεσης στην προσπάθεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης, καθώς μεγάλο μέρος των μέτρων που έχουν ληφθεί δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Πρόκειται για το γνωστό ζήτημα των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών, που όλοι πλέον έχουν παραδεχθεί ότι δεν είχαν υπολογιστεί σωστά στην αρχή του προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση, οι επιδόσεις αυτές της ελληνικής οικονομίας τη φέρνουν στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά το κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές ισοζύγιο, η Ελλάδα πέτυχε προσαρμογή 17,5% του ΑΕΠ, όταν η αμέσως επόμενη χώρα είναι με 11,4% του ΑΕΠ της. Παράλληλα, η Ελλάδα είναι η χώρα που κατάφερε να μειώσει το κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές της έλλειμμα ταχύτερα από κάθε άλλη χώρα της Ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, η ετήσια προσαρμογή ήταν 4,4% του ΑΕΠ, όταν δεύτερη ήταν η Ολλανδία με 3,3% του ΑΕΠ της. Πέραν αυτών, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε στους F.T. ότι η Ελλάδα σχεδιάζει στο δεύτερο εξάμηνο του έτους να επιστρέψει στις αγορές με μία έκδοση ομολόγων 5ετούς διάρκειας και ύψους 1,5-2 δισ. ευρώ. Για το ενδεχόμενο ενός νέου «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, ο υπουργός δήλωσε πως παρά την πρόθεση του ΔΝΤ να στηρίξει ένα τέτοιο σενάριο, ο ομόλογός του από τη Γερμανία, κ. Β. Σόιμπλε, του είπε «Γιάννη, ξέχνα το. Δεν μπορεί να γίνει και τι να κάνω;».