Σε παραγωγικές μονάδες που διατηρούν στο εξωτερικό και ειδικά σε χώρες με σημαντικά χαμηλότερο ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με την Ελλάδα, επιλέγουν πλέον να πραγματοποιούν τις παραγγελίες που δέχονται από ξένες αγορές αρκετές ελληνικές βιομηχανίες. Οσες επιχειρήσεις, από την άλλη, δεν διαθέτουν εργοστάσια στο εξωτερικό αναγκάζονται σε μεγάλο βαθμό το τελευταίο διάστημα να απορρίπτουν παραγγελίες διότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών. Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με τον επιχειρηματικό κόσμο, αποτελεί την κύρια αιτία για τη μείωση των εξαγωγών τους τελευταίους μήνες. Στοιχείο που ακυρώνει σχεδόν τις όποιες προσπάθειες έγιναν την τελευταία διετία για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, προσπάθειες που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν και καθόλου ευκαταφρόνητες μειώσεις μισθών.
«Κόβουμε τις εξαγωγές από την Ελλάδα λόγω του ενεργειακού κόστους. Στη Βουλγαρία παράγω με το κόστος του φυσικού αερίου να βρίσκεται στο 1/3 αυτού που πληρώνουμε στην Ελλάδα» τονίζει χαρακτηριστικά, μιλώντας στην «Κ» ο επικεφαλής της Chipita, και ένας από τους πλέον ισχυρούς άνδρες της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος. «Θα έπρεπε να προβλέπεται πλήρη ατέλεια για την ενέργεια που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία. Εχουμε παρουσιάσει μελέτες στην κυβέρνηση που δείχνουν ότι τα χρήματα θα επιστρέφονταν με το παραπάνω στο κράτος μέσω της αύξησης των πωλήσεων και των εξαγωγών, αλλά δεν πράττουν τίποτα», συνεχίζει. Σημειώνεται ότι πρόσφατα η Chipita ολοκλήρωσε μια ακόμη μονάδα της σε μια επίσης γειτονική χώρα, την Τουρκία, που θα μπει σε παραγωγική λειτουργία από την 1η Μαρτίου.
Μπορεί, λοιπόν, η ελληνική δημόσια διοίκηση να έκανε σημαντικά βήματα την τελευταία διετία ως προς την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στην εξαγωγική διαδικασία (μέσω του ηλεκτρονικού τελωνείου ή μέσω της διεύρυνσης του ωραρίου σημαντικών τελωνείων), όμως οι επιχειρήσεις φαίνεται να ξεμένουν στην κυριολεξία από… καύσιμα. Το υψηλό ενεργειακό κόστος σε συνδυασμό με την απουσία ρευστότητας, καθιστά δύσκολη τόσο την προμήθεια πρώτων υλών όσο και τη δαπάνη χρημάτων για τη συμμετοχή σε εκθέσεις ή για ενέργειες προώθησης και τοποθέτησης των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές.
Οι επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών επιδεινώνονται διαρκώς τους τελευταίους μήνες και στον ορίζοντα δεν διακρίνονται σημάδια ανάκαμψης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής η αξία των ελληνικών εξαγωγών υποχώρησε τον Νοέμβριο του 2013 κατά 22,6% σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2012, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, ενώ εξαιρουμένων αυτών, η μείωση ήταν 7,9%. Είχε προηγηθεί μείωση 9,6% τον Οκτώβριο.
Με βάση τις εκτιμήσεις του Νοεμβρίου ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων ήδη αναθεωρεί προς τα κάτω τις εκτιμήσεις του για την πορεία των εξαγωγών συνολικά το 2013. Υπό την προϋπόθεση ότι ο Δεκέμβριος θα είναι καλύτερος, αναμένεται οι εξαγωγές να κλείσουν με αύξηση κάτω από 2% το 2013. Στην αντίθετη περίπτωση, την άνοιξη των ελληνικών εξαγωγών θα διαδεχθεί κατευθείαν ο χειμώνας, καθώς πλέον είναι ορατό το ενδεχόμενο το 2013 να κλείσει με μείωση των εξαγωγών σε σύγκριση με το 2012 μετά από μία τριετία ανόδου.
Μείωση εξαγωγών σε παραδοσιακές αγορές
«Αιμορραγία» σε μερικές από τις κρισιμότερες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα -είτε λόγω μεγέθους, είτε επειδή είναι παραδοσιακοί πελάτες μας, είτε επειδή αποτελούν νέες αγορές με ισχυρές προοπτικές- δείχνουν τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων. Στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2013 οι ελληνικές εξαγωγές προς τα Βαλκάνια υποχώρησαν κατά 5,8%, σε 2,72 δισ. ευρώ από 2,88 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης προς τους δύο κυριότερους πελάτες ελληνικών προϊόντων στην περιοχή, της Βουλγαρίας (5,7%) και της ΠΓΔΜ (11,6%). Οι εξαγωγές προς τα Βαλκάνια αντιστοιχούν στο 13,2% του συνόλου. Η Ελλάδα έχασε δυστυχώς έδαφος και στη Βόρεια Αμερική με τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 15,3%, από 617 εκατ. ευρώ σε 522,5 εκατ. ευρώ, αλλά και στην αναδυόμενη αγορά της Ρωσίας, όπου οι ελληνικές εξαγωγές υποχώρησαν κατά 11,4%.