Οι οικονομικές κρίσεις δεν είναι σπάνιες και τις περισσότερες φορές οφείλονται σε διαφορετικά αίτια. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις υπάρχει ένα κοινό σημείο σχετικά με την αντιμετώπιση της κατάστασης. Πάντα υψώνονται φωνές για την τιμωρία των ενόχων και την απονομή δικαιοσύνης, ενώ ο δημόσιος διάλογος περιστρέφεται γύρω από τις ευθύνες των ενόχων που στοχοποιούνται άλλοτε δίκαια κι άλλοτε άδικα.
Αντίθετα, σπάνια απασχολεί ο τρόπος με τον οποίο θα αποτραπεί στο μέλλον η εμφάνιση ανάλογων φαινομένων και κυρίως η επανεμφάνιση της κρίσης. Πολλοί άλλωστε αποδέχονται σιωπηρά ότι η επόμενη κρίση είναι αναπόφευκτη και υποβαθμίζουν τη σημασία των αναγκαίων μέτρων και πολιτικών που θα την αποτρέψουν.
Και μέσα στην τραγωδία της κρίσης και τις επιπτώσεις της, ξεχνάμε ή ορισμένοι παριστάνουν ότι λησμόνησαν τα αίτιά της. Η σημερινή κρίση της ελληνικής οικονομίας δεν δημιουργήθηκε ούτε από τις τράπεζες ούτε από την απληστία των αγορών ούτε από τους τρισκατάρατους κερδοσκόπους.
Ολα όσα ζει η ελληνική κοινωνία οφείλονται στη δημοσιονομική διαχείριση των τελευταίων ετών, κατά τα οποία οι υψηλές κρατικές δαπάνες καλύπτονταν με την αύξηση του δημόσιου χρέους που κάποια στιγμή δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί. Για πολλά χρόνια το «καλύτερο» εξαγώγιμο προϊόν της χώρας ήταν τα κρατικά ομόλογα! Το ελληνικό Δημόσιο εξέδιδε κρατικά ομόλογα και με τα κεφάλαια που προσείλκυε πλήρωνε την κοινωνική πολιτική, τις δαπάνες για εξοπλισμούς και δημόσια έργα, τη λειτουργία του κράτους…
Ανεξάρτητα από το πόσο εύστοχα αντιμετωπίστηκε η κρίση αφού ξέσπασε, ανεξάρτητα από το αν ήταν σωστά τα Μνημόνια και τις ευθύνες διαχείρισης της κρίσης, τα αίτιά της οφείλονται στην κρατική πολιτική. Ουσιαστικά προκύπτουν από το καθυστερημένο πολιτικό σύστημα αλλά και την ανάλογη δομή της οικονομίας. Η παραδοχή αυτή, όμως, είναι κρίσιμης σημασίας προκειμένου να γίνουν τα επόμενα βήματα. Διαφορετικά, ελλοχεύει ο κίνδυνος, ακόμα κι αν ύστερα από θυσίες και κόπους ξεπεραστεί η κρίση, η όποια κυβέρνηση των επόμενων ετών να διολισθήσει στην ίδια πρακτική που οδήγησε στην κρίση. Οι περισσότεροι πολιτικοί παράγοντες δεν έχουν συνειδητοποιήσει το αίτιο της κρίσης και επιμένουν να αναζητούν ενόχους οπουδήποτε, αλλά μακριά από τον εαυτόν τους, την πολιτική που υποστήριξαν ή και εφάρμοσαν… Η ίδια πολιτική συνεχίζεται ακόμα και σήμερα με διάφορους τρόπους, όπως τα υπερβολικά πρόστιμα στις εφορίες, η απαγόρευση απολύσεων που δεν έχει σώσει την απασχόληση αλλά προσθέτει νέες εξοντωτικές ποινές, η υπερφορολόγηση όσων έχουν την ατυχία να πληρώνουν φόρους ακόμα και για εισόδημα που δεν έχουν – όπως τα ανείσπρακτα ενοίκια.
Ωστόσο η σωτηρία της οικονομίας δεν θα προέλθει από τη δημοσιονομική εξυγίανση. Είναι αναγκαία συνθήκη για τη σωτηρία, αλλά όχι ικανή να φέρει την ευημερία. Αυτή θα έρθει όταν το εγχώριο παραγωγικό δυναμικό θα μπορεί να δημιουργεί εισόδημα. Οταν δεν θα υπάρχει ανεργία 26%, όταν οι νέοι άνθρωποι θα έχουν επαγγελματική διέξοδο, όταν η νέα επιχειρηματικότητα δεν θα αφορά μόνον καφέ, όταν οι μισθοί και οι τιμές δεν θα μειώνονται!
Γι’ αυτό όμως χρειάζονται οι τράπεζες, απαιτούνται εγχώρια ή ξένα κεφάλαια για επενδύσεις, χρειάζονται και οι «αδίστακτοι κερδοσκόποι» που θα επενδύσουν όπως κανείς δεν κάνει σήμερα…