Συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους και τακτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, που μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή πληρωμών ή ακόμη και σε επιστροφή χρημάτων, προβλέπουν οι κανονισμοί για τη διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται σε 19,7 δισ. ευρώ.
Το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο της νέας περιόδου περιγράφεται στην εγκύκλιο του υπουργείου Ανάπτυξης που έχει σταλεί σε όλα τα υπουργεία και τις περιφέρειες της χώρας, καλώντας τους να υποβάλουν έως τα τέλη Φεβρουαρίου τις προτάσεις τους για τη διαμόρφωση του κάθε επιχειρησιακού ή περιφερειακού προγράμματος. Στόχος είναι τα σχετικά σχέδια να υποβληθούν το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το νέο ΕΣΠΑ να ενεργοποιηθεί παράλληλα με το υφιστάμενο που θα τρέχει έως και το 2015. Σε όρους χρημάτων αυτό σημαίνει ότι εάν ο προγραμματισμός εξελιχθεί ομαλά, η χώρα μας έχει στη διάθεσή της 5,8 δισ. από το τρέχον ΕΣΠΑ και 19,7 δισ. ευρώ από το νέο, που καλύπτει την περίοδο 2014 – 2020.
Μεγάλο βάρος για την υλοποίηση των έργων που θα ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ αναλαμβάνουν οι περιφέρειες, οι οποίες θα κληθούν να διαχειριστούν 4,6 δισ. ευρώ, υιοθετώντας τη νέα στρατηγική της Ε.Ε. περί έξυπνης και βιώσιμης ανάπτυξης. Στα χρήματα αυτά δεν περιλαμβάνεται και το ποσό που θα διατεθεί μέσω του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται σε 4,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που έχουν δοθεί, το 30% αυτών των χρημάτων θα διατεθεί απευθείας στις περιφέρειες, ανεβάζοντας τα κονδύλια που θα διαχειριστούν περίπου στα 5,5 δισ. ευρώ.
Οπως προκύπτει από την εγκύκλιο με την κατανομή των πόρων του νέου ΕΣΠΑ, που προτείνει το υπουργείο Ανάπτυξης, το υπόλοιπο των 10,2 δισ. ευρώ θα διατεθεί σε έργα μεταφορών, περιβάλλοντος, ενίσχυσης των επιχειρήσεων, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και αντιμετώπισης της ανεργίας. Ο σχεδιασμός του νέου ΕΣΠΑ θα πρέπει να υπηρετεί τη στρατηγική της Ευρώπης 2020, με καθορισμό συγκεκριμένων στόχων, η αποτυχία επίτευξης των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή πληρωμών. Αντίστοιχα, όπως υπογραμμίζεται στην εγκύκλιο, η υστέρηση στην επίτευξη των στόχων ενός προγράμματος μπορεί να οδηγήσει σε δημοσιονομικές διορθώσεις στο τέλος της περιόδου, δηλαδή σε επιστροφή χρημάτων.
Ενδεικτικό της πολιτικής που έχει υιοθετήσει η Ε.Ε. είναι ότι το 6% του προϋπολογισμού των κονδυλίων θα κρατηθεί ως ειδικό αποθεματικό επίδοσης, προκειμένου να κατανεμηθεί κατά την ενδιάμεση εξέταση των επιδόσεων των κρατών-μελών των οποίων τα προγράμματα θα έχουν επιτύχει τους ενδιάμεσους στόχους τους.
Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων με αιχμή την καινοτομία αποτελεί βασική προτεραιότητα στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής για την αναχαίτιση της ύφεσης, και για τον λόγο αυτό θα διατεθούν 3,7 δισ. ευρώ. Η αντιμετώπιση της ανεργίας με την ενίσχυση της απασχόλησης και τη διεύρυνση της εκπαίδευσης αποτελεί επίσης προτεραιότητα και για αυτό θα διατεθούν συνολικά 2,1 δισ. ευρώ με εμπροσθοβαρή μάλιστα κατανομή και την πρόβλεψη για τη διάθεση 402,6 εκατ. ευρώ ήδη από το 2014.
Τη μεγαλύτερη κατηγορία έργων του νέου ΕΣΠΑ, που θα απορροφήσουν 4,3 δισ. ευρώ, θα αποτελέσουν οι υποδομές περιβάλλοντος και μεταφορών. Με δεδομένο ότι οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι προβλέπεται να ολοκληρωθούν από το τρέχον ΕΣΠΑ, το επόμενο θα περιλαμβάνει τα έργα μεταφορών που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως το 2015 -κυρίως σιδηροδρομικά- και τα οποία θα μεταφερθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο.