Περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες πριμοδοτεί τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας η νέα μεθοδολογία υπολογισμού του ΑΕΠ, η οποία θα υιοθετηθεί από τη Eurostat τον Οκτώβριο. Οι νέοι υπολογισμοί περιορίζουν την ύφεση του 2013 σε 0,3% και αυξάνουν την ανάπτυξη για το 2014 στο 3,6%, ενώ μειώνουν τον λόγο χρέος προς ΑΕΠ κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες!
Κι όλα αυτά “εν μια νυκτί”, λόγω της επικείμενης αναθεώρησης του ΑΕΠ από τη Eurostat. Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα τη νέα μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ΑΕΠ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, σύμφωνα με την οποία θα λαμβάνονται υπ’ όψιν οι εξοπλιστικές δαπάνες, οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη και οι εξαγωγές αγαθών για περαιτέρω επεξεργασία (π.χ. ελιές για να γίνουν ελαιόλαδο και να τυποποιηθούν).
Η μέθοδος αυτή ονομάζεται ESA 2010 (European System of Accounts 2010) και θα αντικαταστήσει τη σημερινή μέθοδο ESA 95. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήδη εφαρμόζουν το σύστημα αυτό, το οποίο οδήγησε σε αύξηση του αμερικανικού ΑΕΠ για το 20102011 κατά 3,5%.
Με την ανακοίνωση της νέας μεθοδολογίας, οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες από διάφορα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης προχώρησαν σε μια πρώτη εκτίμηση για την επίπτωση που θα έχει η αναθεώρηση του ΑΕΠ τους. Ηταν μια πρώτη και ανεπίσημη άσκηση, η οποία κατέληξε στην εκτίμηση ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα αυξηθεί πάραυτα κατά 2,4%.
Σε επίπεδο κρατών διαπιστώθηκε ότι το ΑΕΠ της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα ενισχυθεί κατά 4%-5%, ενώ της Αυστρίας και της Βρετανίας κατά 4% και της Γερμανίας κατά 3%.
Η χώρα μας δεν ανακοίνωσε κάποια εκτίμηση, καθώς βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας των στοιχείων. Ωστόσο, όπως εξηγούν τα αρμόδια στελέχη της ΕΛΣΤΑΤ, η επόμενη αποστολή των στοιχείων προς τη Eurostat για το ελληνικό ΑΕΠ θα γίνει τον Σεπτέμβριο λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη νέα μέθοδο. Το ίδιο θα κάνουν και άλλες χώρες όπως Βέλγιο, Κύπρος, Μάλτα και Κροατία.
Πρώτη εκτίμηση
Η «Κ» επικοινώνησε με τη Eurostat και ζήτησε αναλυτικά τα στοιχεία της νέας μεθοδολογίας, τα οποία στη συνέχεια παρέδωσε σε κορυφαίους οικονομολόγους που ασχολούνται με την οικονομετρία και τους εθνικούς λογαριασμούς και έχουν συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με κεντρικές τράπεζες.
Η ανάλυσή τους κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
Πρώτον, η αναθεώρηση του ελληνικού ΑΕΠ επηρεάζεται κυρίως από τις εξοπλιστικές δαπάνες, καθώς τα υπόλοιπα μεγέθη (έρευνα και ανάπτυξη κ.λπ.) είναι σχετικά μικρά και η συμβολή τους στο ΑΕΠ (προστιθέμενη αξία) περιορισμένη.
Δεύτερον, η μεγάλη βαρύτητα των εξοπλιστικών δαπανών μπορεί να αποτελέσει ακόμα ένα επιχείρημα της κυβέρνησης στις συζητήσεις με την τρόικα σχετικά με το μέλλον της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Τρίτον, η νέα μέθοδος αυξάνει το ονομαστικό ΑΕΠ κατά 2,6%.
Τέταρτον, η αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,6% μειώνει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες.
Πέμπτον, η μείωση αυτή του λόγου χρέους προς ΑΕΠ δεν είναι αρκετή για να καταστήσει το χρέος βιώσιμο.
Εκτον, ακόμα κι αν το ΑΕΠ είχε αναθεωρηθεί προς τα πάνω από το 1990, η Ελλάδα δεν θα απέφευγε τον Μηχανισμό Στήριξης το 2010, λαμβάνοντας ως κριτήριο τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ.
Πραγματική ανάπτυξη
Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη για την ελληνική οικονομία;
Ας ξεκινήσουμε από το 2013. Η τρόικα και το Μνημόνιο υπολογίζουν ότι η ύφεση θα είναι 4%. Η νέα μέθοδος θα αυξήσει το ΑΕΠ και θα ροκανίσει την ύφεση κατά 2,6%. Επομένως, η ύφεση θα μειωθεί σε 1,4%. Ομως, η πραγματική ύφεση θα είναι μικρότερη λόγω του αποπληθωρισμού. Ετσι, η τελική (πραγματική) ύφεση θα είναι 0,3%.
Αντίστοιχα, η εκτίμηση για την ανάπτυξη του 2014 είναι 0,6%. Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί κατά 2,6% λόγω της αναθεώρησης και θα φτάσει το 3,2%. Επίσης, θα ενισχυθεί λόγω του αρνητικού αποπληθωριστή κατά 0,38%. Επομένως, η αρχική εκτίμηση για ανάπτυξη 0,6% θα διαμορφωθεί -μετά την αναθεώρηση- σε ανάπτυξη 3,6%.
Περί αποπληθωριστή
Οπως εξηγεί ο καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ Κώστας Μήλας, ο οποίος επιβεβαίωσε επίσης τους παραπάνω υπολογισμούς, υπάρχει ένας πληθωρισμός που αφορά όλες τις τιμές μιας οικονομίας. Αυτός αποκαλείται αποπληθωριστής ΑΕΠ. Η μεταβολή του ΑΕΠ λέγεται ρυθμός ανάπτυξης. Οταν ληφθεί υπ’ όψιν ο αποπληθωριστής, λέγεται πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης και είναι αυτός που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Οσο πιο μικρός (ή ακόμα και αρνητικός) είναι ο αποπληθωριστής τόσο μεγαλύτερη είναι η πραγματική ανάπτυξη.