Ως συνάρτηση των εξελίξεων τόσο με την πανδημία του κορωνοϊού, όσο και με την έκταση των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης της οικονομίας χαρακτηρίζεται το αποτέλεσμα εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού, όπως αναφέρεται σε έκθεση του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, για το β’ τρίμηνο του 2020.
Τα βασικότερα συμπεράσματα της έκθεσης:
– Το ΑΕΠ κατέγραψε σημαντική επιβράδυνση το β’ τρίμηνο του 2020, σημειώνοντας πτώση κατά 15,2%, τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί τουλάχιστον από το 1995, αφότου δηλαδή υπάρχουν επίσημα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η πτώση αυτή προήλθε λόγω της περιστολής της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία ειδικά τον Απρίλιο ήταν πολύ μεγάλη. Προφανώς συνέβαλε σ’ αυτό η γενικευμένη οικονομική ανασφάλεια, η οποία αποτυπώθηκε στην ισχυρή πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων. Υποστηρικτικό σε μια τέτοια ερμηνεία είναι το γεγονός ότι οι αποταμιεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων συνέχισαν καθ’ όλη τη διάρκεια του β’ τριμήνου να αυξάνονται, παρά τη μείωση των εισοδημάτων και των απασχολούμενων. Επιπλέον στην πτώση του ΑΕΠ συνέβαλε η επιδείνωση του εξωτερικού ισοζυγίου κατά 2,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το β’ τρίμηνο του 2019. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά περίπου 4,5 δισ. ευρώ (ή ως ποσοστό κατά 98% περίπου) σε σχέση με το β’ τρίμηνο του 2019.
– Σε επίπεδο εξαμήνου η πτώση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 7,9%. Ειδικότερα, το β’ τρίμηνο του 2020 η τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά 10,1%, αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 11,6%. Ωστόσο και η δημόσια κατανάλωση μειώθηκε κατά 3,2%, γεγονός αναμενόμενο ως ένα βαθμό, μιας και τα κυβερνητικά μέτρα που θεσπίστηκαν την περίοδο μέχρι και τον Ιούνιο αφορούσαν, κυρίως μεταβιβάσεις και μεταθέσεις/μειώσεις φόρων, ενώ ένα μόνο μικρό κλάσμα αυτών κατευθύνθηκε απευθείας στη δημόσια κατανάλωση.
– Ο σημαντικός περιορισμός της ζήτησης λόγω της πανδημίας, η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου και η μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών (από 1/6/2020) οδήγησαν στην ανάπτυξη αποπληθωριστικών τάσεων, με τον Εναρμονισμένο ∆είκτη Τιμών Καταναλωτή (Εν.∆ΤΚ) να κινείται σε αρνητικό έδαφος από τον Απρίλιο του 2020 και μετά. Συγκεκριμένα, η ποσοστιαία μεταβολή του μέσου Εν.∆ΤΚ, κατά τη διάρκεια του 12μηνου Αυγούστου 2019 – Ιουλίου 2020, διαμορφώθηκε σε -0,2% έναντι 0,8% του αντίστοιχου προηγούμενου δωδεκαμήνου.
– Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Ιούνιος 2020), η απασχόληση δέχεται πλήγμα ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία, με αποτέλεσμα να αντιστραφεί η πορεία βελτίωσης που παρατηρούνταν τα προηγούμενα έτη. Ειδικότερα, την περίοδο Μαρτίου-Ιουνίου 2020, η απασχόληση μειώθηκε κατά 137.100 άτομα, ενώ οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 177.500 άτομα, φτάνοντας τις 836.6000 άτομα. Έτσι, το ποσοστό ανεργίας τον Ιούνιο του 2020 διαμορφώθηκε σε 18,3% έναντι 14,5% τον Μάρτιο του ίδιου έτους και 17,1% τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι. ∆ηλαδή, το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε κατά 3,7% σε μόλις τρεις μήνες. Αντίστοιχα, σε σχέση με τον Ιούνιο του 2019, ο αριθμός των απασχολούμενων μειώθηκε κατά 169.100 άτομα, ενώ σημαντική είναι και η μείωση που παρατηρείται στο εργατικό δυναμικό.
– Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων ακολουθεί συνεχή θετική πορεία το τελευταίο έτος και διαμορφώθηκε στο 5,8% τον Ιούλιο, κάτι που συνεπάγεται αύξηση του υπολοίπου των χρηματοδοτήσεων κατά 1,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019. Στην αύξηση του ρυθμού χρηματοδοτήσεων του διμήνου Ιουνίου-Ιουλίου συνέβαλε σημαντικά η παροχή κρατικών εγγυήσεων στις χορηγήσεις δανείων σε επιχειρήσεις, το οποίο συγκαταλέγεται στα μέτρα για την άμβλυνση των συνεπειών της κρίσης Covid-19. Αντιθέτως, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια συνεχίζει να κινείται σε αρνητικά επίπεδα. ∆ιαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2020 σε -2,9% στον τομέα της στέγης και σε -1,5% σε ό,τι αφορά την καταναλωτική πίστη.
– Οι ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές των ελληνικών ομολόγων εξακολουθούν να υφίστανται, παρά την άνοδο που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο, η οποία αποδίδεται στη διεθνή ανησυχία για τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και η οποία επηρέασε το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών τίτλων. Οι αποδόσεις έχουν πλέον εξομαλυνθεί παρουσιάζοντας ιστορικά χαμηλά επιτόκια, συνεπικουρούμενες από τις αγορές ομολόγων (χωρών-μελών της Ευρωζώνης) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).