Για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα προορίζει η κυβέρνηση σχεδόν το σύνολο των δανείων που αναλογούν στη χώρα μας από τον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή περίπου 12,5 δισ. ευρώ. Αυτό προβλέπει ο σχεδιασμός που αποτυπώνεται στο προσχέδιο της ελληνικής πρότασης για τα 32 δισ. ευρώ του Next Generation EU, η οποία αναμένεται να υποβληθεί στην Κομισιόν την ερχόμενη εβδομάδα.
Πρόταση
Ειδικότερα, η πρόταση προβλέπει να δανειοδοτούνται επιχειρήσεις για επενδύσεις που έχουν ταυτόχρονα εξασφαλίσει πράσινο φως για χρηματοδότηση από ελληνικά ή ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα, εξασφαλίζοντας έτσι ένα εχέγγυο βιωσιμότητας. Θα δοθεί έμφαση σε επενδύσεις συμβατές με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες (πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακή μετάβαση), αλλά και με τις κατευθύνσεις του ελληνικού προγράμματος ανάκαμψης (ενίσχυση της εξωστρέφειας, τόνωση της έρευνας). Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης θα καλύπτει μέχρι το 50% της επένδυσης, υπό την προϋπόθεση ότι ένα σημαντικό ποσοστό, της τάξης π.χ. του 30%, θα καλύπτεται από τον τραπεζικό δανεισμό.
Αυτό σημαίνει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις που συνολικά θα ξεπεράσουν τα 25 δισ. ευρώ τα προσεχή επτά χρόνια, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι θα γίνει αποδεκτή η πρόταση από την Κομισιόν και φυσικά θα υπάρξει ενδιαφέρον από τον ιδιωτικό τομέα.
Παρά το γεγονός ότι το τοπίο είναι θολό ως προς το αν μπορεί να γίνει αποδεκτή η πρόταση χρηματοδότησης ιδιωτικών επενδύσεων, όπως παραδέχονται ελληνικές πηγές, η Ελλάδα ποντάρει στο ισχυρό επιχείρημα ότι έχει να καλύψει ένα μεγάλο επενδυτικό κενό από τα χρόνια των μνημονίων, το οποίο ξεπερνάει τα 100 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση διεκδικεί, επιπλέον, να μη μετρήσουν τα συγκεκριμένα δάνεια στο έλλειμμα του προϋπολογισμού, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, αλλά να υπολογιστούν σαν χρηματοοικονομική συναλλαγή. Η κινητοποίηση των ιδιωτικών πόρων είναι σημαντική προτεραιότητα της κυβέρνησης στο πλαίσιο του προγράμματος ανάκαμψης. Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση για την τόνωση της ανάπτυξης.
Ιδιωτικές επενδύσεις και αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου είναι ένας από τους τέσσερις άξονες των ελληνικών προτάσεων, όπως τις παρουσίασε στα τέλη Οκτωβρίου στο υπουργικό συμβούλιο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος συμμετέχει στην Εκτελεστική Επιτροπή, στη Γραμματεία της Κυβέρνησης, για την προετοιμασία του σχεδίου. Είναι ο άξονας για τον οποίο προορίζονται τα 12,5 δισ. ευρώ των δανείων από το πακέτο των 32 δισ. ευρώ, όπως προαναφέρθηκε.
Μετασχηματισμός
Ιδιωτικές επενδύσεις, μικρότερης κλίμακας, σχεδιάζεται όμως να χρηματοδοτηθούν και στο πλαίσιο των άλλων τριών αξόνων (πράσινη οικονομία, ψηφιακός μετασχηματισμός, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή), όχι με δάνεια, αλλά με επιχορηγήσεις. Μεταξύ άλλων προβλέπεται η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Επίσης, σημαντική ιδιωτική συμμετοχή θα έχει και το «Εξοικονομώ», ένα από τα πρώτα προγράμματα που επιδιώκεται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης θα φτάσουν τα 16,2 δισ. ευρώ. Αλλα περίπου 2,3 δισ. ευρώ είναι οι επιχορηγήσεις του React EU για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας και μικρότερα ποσά προορίζονται από το Ταμείο για τη Δίκαιη Μετάβαση (στην ενέργεια) και την Αγροτική Ανάπτυξη.
Επίπονη διαβούλευση για τα κοινοτικά κονδύλια
Σε περίπου 200 σελίδες θα αναπτύσσονται οι ελληνικές προτάσεις που θα υποβληθούν την ερχόμενη εβδομάδα. Στην προετοιμασία τους, η κυβέρνηση είχε ως σύμβουλο την PricewaterhouseCoopers. Αν και η μεγάλη πρόκληση είναι, βεβαίως, η υλοποίηση αυτών που θα εγκριθούν (αυτή τη στιγμή υπάρχει υπερκάλυψη 65%), στη φάση αυτή τα κυβερνητικά στελέχη προετοιμάζονται για μια επίπονη διαπραγμάτευση.
Ο στόχος τους είναι να υποβληθεί η τελική πρόταση τον Φεβρουάριο, ώστε να εγκριθεί το επόμενο τρίμηνο και να αρχίσει η εκταμίευση πόρων αμέσως μετά. Τα έργα, διευκρινίζεται, μπορούν να ξεκινήσουν νωρίτερα με ελληνικούς πόρους και να καλυφθούν εκ των υστέρων από τα κοινοτικά κονδύλια.
Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα έργα και προγράμματα περιλαμβάνουν:
• Εξυπνους μετρητές και διασυνδέσεις.
• Χωροταξικά σχέδια.
• Στρατηγικές αναπλάσεις μεγάλων πόλεων.
• Αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα.
• Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη.
• Δίκτυα 5G.
• Υπεραποσβέσεις επενδύσεων για ψηφιοποίηση.
• Προγράμματα κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες.
• Ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης.
• Ολοκλήρωση του ψηφιακού ΕΦΚΑ.
• Πρόγραμμα πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ψηφιακό φάκελο ασθενούς.
• Παρεμβάσεις για το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, με εξορθολογισμό και ενίσχυση των κοινωνικών επιδομάτων.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν και ορισμένες κλασικές δημόσιες επενδύσεις, κυρίως τμήματα των διευρωπαϊκών δικτύων οδικών μεταφορών.