Λιγότεροι θα είναι το 2021 οι «θύλακοι» ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων, καθώς κατηγορίες που μέχρι και τις αρχές του 2020 αναπτύσσονταν με γοργούς ρυθμούς, π.χ. τουριστικά, φέτος θα υποστούν πιέσεις. Αντίστοιχα, σε δύσκολη θέση θα βρεθούν και τμήματα της αγοράς καταστημάτων, τα παλιότερα κτίρια γραφείων, εξοχικές κατοικίες σε λιγότερο δημοφιλείς τουριστικές περιοχές, ενώ δύσκολη προμηνύεται η χρονιά και για την αγορά κατοικίας.
Σε σχετική ανάλυσή του ο Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, επιστημονικός σύμβουλος της εταιρείας εκτιμήσεων Solum Property Solutions και τέως πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, αναφέρει ότι η πτώση του ΑΕΠ, η αύξηση της ανεργίας, η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης μερίδας των νοικοκυριών, ιδίως εκείνων του ιδιωτικού τομέα, και η αρνητική ψυχολογία προβλέπεται να επηρεάσουν την κτηματαγορά το 2021. Επιπλέον παράγοντες που θα διαμορφώσουν τις φετινές τάσεις στην αγορά είναι η δυναμική επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η επέκταση της εργασίας από το σπίτι σε όσες επιχειρήσεις έχουν τη σχετική δυνατότητα, οι συνθήκες στην αγορά εμπορικών ακινήτων λόγω των μειωμένων ενοικίων με απόφαση της πολιτείας και οι αλλαγές στη νομοθεσία για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα, που θα υποχρεώσουν αρκετούς οικοπεδούχους σε επίσπευση των διαδικασιών έκδοσης οικοδομικής άδειας, καθώς μετά το πέρας της διετίας ενδέχεται να μην έχουν πλέον τη σχετική δυνατότητα.
Ειδικά όσον αφορά την αγορά κατοικίας το 2021, ο κ. Χαραλαμπόπουλος προβλέπει τη δημιουργία μιας αγοράς τριών ταχυτήτων. Η μία θα αφορά τις καλές περιοχές, π.χ. στα βόρεια και στα νότια προάστια, όπου έως και τις αρχές του 2020 είχε καταγραφεί αυξημένη κινητικότητα κι έγιναν μεταβιβάσεις ακινήτων. Εκεί προβλέπεται να υπάρξει σχετική ζήτηση και φέτος.
Η δεύτερη ταχύτητα αφορά τα ακίνητα τουριστικού ή φοιτητικού ενδιαφέροντος, όπου αναμένεται στασιμότητα τιμών και έλλειψη ζήτησης, τουλάχιστον για φέτος, ενώ η τρίτη ταχύτητα αφορά ουσιαστικά όλες τις υπόλοιπες κατοικίες της χώρας, όπου θα καταγραφεί έλλειψη ζήτησης και ήπια διορθωτική πορεία των τιμών. Στις ενοικιάσεις κατοικιών, η κυρίαρχη τάση αφορά τη στροφή από τις βραχυχρόνιες στις μακροχρόνιες μισθώσεις, τουλάχιστον έως ότου λήξουν τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας και αποκατασταθούν πλήρως τα αεροπορικά και τα οδικά ταξίδια.
«Ενας άλλος παράγων που πρέπει να συνεκτιμηθεί είναι και η ανάγκη ύπαρξης ενός μικρού έστω χώρου μέσα στο σπίτι για όσους εργάζονται με τηλεργασία σε συνεννόηση με την επιχείρηση. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει μια κινητικότητα στην κατοικία (ενοικιάσεις και μεταβιβάσεις) προκειμένου να καλυφθούν και αυτές οι νέες ανάγκες. Επίσης, η ανακαίνιση παλαιών κατοικιών και διαμερισμάτων και η ενεργειακή αναβάθμισή τους μέσω και του προγράμματος “Εξοικονομώ” συμβάλλει στην απασχόληση και στην προσφορά παλαιών μεν, αλλά ποιοτικότερων ακινήτων, σε λογικές τιμές», αναφέρει ο κ. Χαραλαμπόπουλος. Οσον αφορά την εξοχική κατοικία, αυτή καταγράφει σχεδόν μηδενική ζήτηση λόγω της πανδημίας, τάση που θα αλλάξει μόνο εφόσον αρθούν τα μέτρα περιορισμού κι επιστρέψει έστω το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό.
Στα καταστήματα, οι μεγαλύτερες πιέσεις θα ασκηθούν στις αξίες και στα ενοίκια των ακινήτων που σχετίζονται με ένδυση και υπόδηση. Επίσης, καταστήματα με είδη πολυτελείας και όσα βρίσκονται σε λιγότερο εμπορικά σημεία και δευτερεύοντες άξονες θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα βιωσιμότητας, κάτι που παρατηρείται ήδη μέσω της αύξησης των κενών ακινήτων. Στον αντίποδα, τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία έχουν καταγράψει κέρδη εν μέσω πανδημίας. Ο κ. Χαραλαμπόπουλος προσθέτει ότι μετά την πανδημία θα πρέπει να αναμένεται ένα νέο τοπίο μειωμένων ενοικίων, συνεπώς και αξιών, ιδίως στην περίπτωση καταστημάτων που έμειναν κλειστά για μεγάλο χρονικό διάστημα με απόφαση της κυβέρνησης.
Επίσης, στην αγορά γραφείων, στα αζήτητα θα βρεθούν τα παλιότερα ακίνητα, ενώ προβλέπεται να υπάρξουν πτωτικές πιέσεις και στις τιμές των ενοικίων και των αξιών, καθώς θα αυξηθεί το ποσοστό των κενών χώρων. Η επέκταση της τηλεργασίας έχει ήδη περιορίσει τις στεγαστικές ανάγκες αρκετών επιχειρήσεων.
Αντιθέτως, τα ακίνητα logistics εισέρχονται στο 2021 ως ο μεγάλος «νικητής» της αγοράς ακινήτων, καθώς καταγράφεται μεγάλη ζήτηση για σύγχρονες αποθήκες, σε επίκαιρες θέσεις κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα, ως αποτέλεσμα της αλματώδους αύξησης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ετσι, σε άνοδο βρίσκονται τόσο οι αξίες όσο και τα ενοίκιά τους.