Όσο τολμηρό και να ακούγεται θα αποτελούσε αμέλεια να παραβλέπαμε αυτό που πραγματικά μας λένε οι αριθμοί – μια αρχή που ισχύει βέβαια και στα καλά και στα κακά νέα. Τώρα λοιπόν μας λένε πως η αρχική πρόβλεψη της Delphic Strategies για 6% ανάπτυξη το 2021 στο βασικό σενάριο τελικά αποδεικνύεται συντηρητική – έτσι, την αναθεωρούμε θέτοντας τον πήχη πλέον για πάνω από 8% ανάπτυξη το 2021, και στο 8%-10% το 2022. Ίσως σημαντικότερο, καταρρίπτοντας κάθε λογής καταστροφολογία το ονομαστικό ΑΕΠ θα επαναπροσεγγίσει ήδη φέτος τα επίπεδα του 2019, και του χρόνου θα το έχει ξεπεράσει σημαντικά με πάρα πολύ σημαντικές συνέπειες μεταξύ άλλων και για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Γιατί όμως συμβαίνουν όλα αυτά και πως είμαστε τόσο βέβαιοι; Σημαντικοί λόγοι συντείνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Πρώτον, ο σχηματισμός ακαθάριστου πάγιου κεφαλαίου στο Ο τρίμηνο του 2021 ήδη ξεπέρασε το αντίστοιχο του 2019 κατά 4%, με προοπτικές να φτάσει πολύ υψηλοτέρα στο υπόλοιπο του έτους όταν η Ελλάδα λάβει κεφάλαια 7 δις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, που αντιστοιχούν περίπου σε 4% του ΑΕΠ. Δεύτερον, η κάμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης λόγω του απαγορευτικού αντισταθμίστηκε κατά το ήμισυ από επεκτατικά μετρά της κυβέρνησης. Τρίτον και σημαντικότερων, όσον αφορά τον τουρισμό πολλά έχουν ειπωθεί για την «καταστροφή» αυτή, αλλά η πραγματικότητα είναι πως η αθροιστική επίπτωση της ταυτόχρονης μείωσης των εισαγωγών με την κάμψη του τουρισμού αφαίρεσε από την οικονομία περί τα 8 δις το 2020. Εάν επανέλθει το 50% αυτού, τότε η ζημιά σε σχέση με το 2019 θα είναι 4 δις περίπου (που θα τα έχουμε κάβα για το 2022). Αυτή όμως η τρύπα θα υπερκαλυφθεί σχεδόν εις διπλούν από τις εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά;
Πρώτον, οι ιδιωτικές επενδύσεις μαζί με Ταμείο Ανάκαμψης αντισταθμίζουν την εναπομείνασα υστέρηση του ισοζυγίου εισαγωγών – εξαγωγών λόγω τουρισμού. Η ιδιωτική κατανάλωση επανέρχεται σχεδόν στα επίπεδα του 2019 από το 3ο τρίμηνο, και η όποια υστέρηση υπερκαλύπτεται ήδη από δαπάνες κράτους. Έτσι το ΑΕΠ του 2021 φτάνει χωρίς δυσκολία πλέον αυτό του 2019 που σημαίνει σχεδόν μηχανικά ανάπτυξη περίπου 8% φέτος – όσο χάσαμε πέρσι.
Δεύτερον, υπολογίζοντας το υπόλοιπο της ανάκαμψης του τουρισμού που επέρχεται το 2022 μαζί με ακόμη περισσότερες επενδύσεις λόγω Ταμείου ΕΕ και ιδιωτικών, συν την στατιστική μεταφορά από το 2021 στο 2022 που ισοδυναμεί περίπου με 4% του ΑΕΠ, είναι πολύ απίθανο έως αδύνατον η οικονομία να μην τρέξει με τουλάχιστον 8%-10% το 2022 επίσης.
Τρίτον, όλα αυτά δεν θα έπρεπε να αποτελούν καμμιά συνταρακτική έκπληξη, ιδιαίτερα καθώς και οι προηγούμενες προβλέψεις αποδείχτηκαν υπερβολικά απαισιόδοξες για το τέλος του 2020 και το ξεκίνημα του 2021. Ωστόσο, οι διεθνείς αναλυτές δεν παρακολουθούν την χωρά μας όπως πράττουν π.χ. την Γερμανία όπου κάθε δείκτης αποτιμάται σε πραγματικό χρόνο και οι προβλέψεις είναι αναλυτικότατες από τρίμηνο σε τρίμηνο. Από την άλλη, οι πιο επίσημοι θεσμοί όπως και η κυβέρνηση έχουν την ευθύνη της συνετούς διαχείρισης παρά των επακριβών προβλέψεων, οι οποίες έπονται. Άρα οι αναθεωρήσεις βρίσκονται μπροστά μας και θα έρθουν σύντομα.
Τέταρτον, το μείγμα πολιτικής είναι σωστά εστιασμένο στην ενίσχυση της πλευράς της προσφοράς και παραγωγικότητας μέσω των επενδύσεων, και δευτερευόντως της ζήτησης – η όποια δεν ατρόφησε λόγω έλλειψης εισοδήματος αλλά λόγω κλεισίματος και τώρα επανέρχεται δυναμικά.
Πέμπτον, σε κάθε περίπτωση μια προσπάθεια για ακριβέστερη απεικόνιση της πραγματικής οικονομίας σε πραγματικό χρόνο μάλλον θα ωφελούσε και την ορθότερη λήψη αποφάσεων πολιτικής αλλά και την συμπεριφορά των ιδιωτικών παραγόντων της οικονομίας.
Έκτον, όλα τα ανωτέρω ισχύουν σε κάποιο βαθμό και για την υπόλοιπη «περιφέρεια» της ευρωζώνης, και αυτό ήδη διαφαίνεται από την θετική αναθεώρηση της συνολικής ανάπτυξης από την ΕΚΤ που μόλις ανακοινώθηκε.
Τέλος, είναι σαφές πως εάν όλα αυτά εκπληρωθούν, η αναβάθμιση της Ελλάδας σε επενδυτική βαθμίδα το αργότερο στις αρχές το 2023 είναι απολύτως επιτεύξιμη και πρέπει να επιδιωχθεί με κάθε τρόπο.
*Ο Ιναχος Λάζος είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου από το ΜΙΤ και ιδρυτής της DCS Delphic Strategies, συμβουλευτικής εταιρείας επενδυτικών κεφαλαίων, με πελάτες από Ασία, Ευρώπη και Αμερική.