• Καταργήθηκε η απαλλαγή του ΦΠΑ για προϊόντα αξίας έως 22 ευρώ που εισάγονται στη χώρα μας από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.) και αποτελούν αντικείμενο εξ αποστάσεως πωλήσεως (e-commerce). Η νεοεισαχθείσα ρύθμιση καταλαμβάνει τις αγορές που πραγματοποιούν οι καταναλωτές από επιχειρήσεις εκτός Ε.Ε. (b2c) και εισάγει δύο νέες μεθόδους για τη δήλωση του ΦΠΑ επί των τελωνειακών αρχών σε αγορές μέχρι 150 ευρώ, προκειμένου να διευκολυνθούν οι σχετικές διαδικασίες και να αποφευχθεί υπερβολική συμφόρηση. Η πρώτη είναι ένα ειδικό καθεστώς εισαγωγής (import one stop shop – IOSS), όπου υπόχρεος στον φόρο είναι ο πωλητής των αγαθών και o φόρος αποδίδεται στη μονοαπευθυντική θυρίδα (one-stop shop), διαδικασία με την οποία επιβαρύνεται με την απόδοση του ΦΠΑ απευθείας ο προμηθευτής και δεν απαιτείται καμία περαιτέρω ενέργεια από τον καταναλωτή. Η δεύτερη είναι ειδική ρύθμιση όπου υπόχρεος σε απόδοση του φόρου είναι ο παραλήπτης του δέματος. Ο φόρος θα αποδίδεται στις τελωνειακές αρχές για λογαριασμό των παραληπτών από το πρόσωπο που προσκομίζει τα αγαθά στο τελωνείο (κατά κανόνα εταιρείες διεθνούς ταχυμεταφοράς και ο φορέας παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών – ΕΛΤΑ), οπότε θα λαμβάνουν σχετική εξουσιοδότηση, ώστε να προβαίνουν οι ίδιοι στις αντίστοιχες διαδικασίες με επιβάρυνση του καταναλωτή.
• Οι νέες μέθοδοι αφορούν αποκλειστικά καταναλωτές και όχι επιχειρήσεις που δικαιούνται έκπτωση του ΦΠΑ (b2b), οι οποίες θα εξακολουθούν να εφαρμόζουν την ισχύουσα διαδικασία. Σε περιπτώσεις αποστολών μεταξύ φυσικών προσώπων/μη επιτηδευματιών διατηρείται απαλλαγή του ΦΠΑ μέχρι του ποσού των 45 ευρώ. Η αναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση, η οποία συνιστά ενσωμάτωση διατάξεων των Οδηγιών (Ε.Ε.) 2017/2455, (Ε.Ε.) 2019/1995 και (Ε.Ε.) 2018/1910 στην ελληνική έννομη τάξη, έχει ως στόχο την εξάλειψη φαινομένων φοροδιαφυγής κατά την εισαγωγή μικροδεμάτων από τρίτες χώρες και την καταπολέμηση φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των ενωσιακών επιχειρήσεων. Αφετηρία της σχετικής ρύθμισης αποτελεί η 1η Ιουλίου 2021, οπότε κατατέθηκε το εν λόγω σχέδιο νόμου στη Βουλή, και καταλαμβάνει όλα τα προϊόντα που παραλαμβάνονται στη χώρα μας από τότε και έπειτα (ΑΑΔΕ Ε.2133/30-6-2021).
• Το ΣτΕ έκρινε ότι μόνο η ύπαρξη εν ισχύι σύμβασης εργασίας με ελληνική εταιρεία δεν επαρκεί για να χαρακτηριστεί ο εργαζόμενος φορολογικός κάτοικος Ελλάδας. Ειδικότερα, φορολογούμενη τα τελευταία δύο χρόνια είχε λάβει άδεια άνευ αποδοχών από ελληνική εταιρεία, ενώ παράλληλα διέμενε σε μισθωμένο ακίνητο στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου και εργαζόταν. Η φορολογούμενη, εκτιμώντας ότι πλέον έχει καταστεί φορολογική κάτοικος του Ηνωμένου Βασιλείου, προκειμένου να τακτοποιήσει τη φορολογική της κατάσταση στην Ελλάδα, αιτήθηκε τη μεταφορά του ΑΦΜ της στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού συνυποβάλλοντας μεταξύ άλλων πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια Αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Παρά την αρχική απόρριψη του αιτήματός της καθώς η ελληνική φορολογική αρχή θεώρησε ότι η εν ισχύι σύμβαση εργασίας αρκεί ως τυπικό κριτήριο για να προσδιοριστεί ο τόπος των ζωτικών συμφερόντων, το ΣτΕ με απόφασή του δέχθηκε την αίτηση ακύρωσης της φορολογουμένης. Εστιάζοντας στην απόφαση του ΣτΕ παρατηρούμε με ενδιαφέρον την άποψη που διατυπώνεται, ότι δηλαδή προκειμένου να χαρακτηριστεί η αιτούσα την ακύρωση ως φορολογική κάτοικος Ελλάδας, δεν αρκεί μόνο το γεγονός ότι υπάρχει εν ισχύι σύμβαση εργασίας με ελληνική εταιρεία, αλλά θα πρέπει να συνεκτιμηθούν όλα τα επιμέρους πραγματικά περιστατικά όπως ενδεικτικά η ύπαρξη στέγης, η φυσική παρουσία του φορολογουμένου και των μελών της οικογένειάς του, ο τόπος άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, ο τόπος των περιουσιακών συμφερόντων, ο τόπος των διοικητικών δεσμών με τις δημόσιες αρχές και φορείς και ο τόπος ανάπτυξης πολιτικών, πολιτισμικών ή άλλων δραστηριοτήτων (ΣτΕ 1628/2020).
• Η σφράγιση επιταγής από την εκδότρια τράπεζα, καθώς και η κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών για την έκδοση διαταγής πληρωμής, μπορούν να συμπεριληφθούν στις ενέργειες που θεωρούνται κατάλληλες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης των σχετικών απαιτήσεων. Ως απαραίτητη προϋπόθεση για τον σχηματισμό προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων αποτελεί η εκ των προτέρων ανάληψη κατάλληλων ενεργειών προς διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της σχετικής απαίτησης. Ωστόσο δεν καθορίζονται ρητά οι «κατάλληλες ενέργειες» και το μέσο για τη διεκδίκηση, παρά θεσπίζεται απλώς ένα ελάχιστο όριο για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης. Η καταλληλότητα των μέσων διασφάλισης κρίνεται δε ως ένα πραγματικό γεγονός που πρέπει να εξετάζεται ανάλογα και με την κρινόμενη κάθε φορά περίπτωση. Ως αναμφισβήτητα κατάλληλα και πλέον πρόσφορα μέσα διασφάλισης μπορούν να θεωρηθούν η άσκηση ενδίκου βοηθήματος, καθώς και η αίτηση για τη λήψη ασφαλιστικών ή αναγκαστικών μέτρων. Εκτός αυτών όμως, όπως διευκρινίζεται, ως εξίσου πρόσφορες ενέργειες πρέπει σε κάθε περίπτωση να διαλαμβάνονται τόσο η σφράγιση μιας επιταγής από την εκδότρια τράπεζα όσο και η κατάθεση όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών για την έκδοση διαταγής πληρωμής (ΔΕΑΦ Β 1013611 ΕΞ 2021).