Πάνε μόλις λίγα χρόνια από τότε που τελείωσε ο «εφιάλτης» του Grexit. Δυστυχώς, όμως, οι πιστωτές, οι επενδυτές και οι σύμμαχοι της Ελλάδας θα πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν και πάλι για τη χώρα, αναφέρει σε άρθρο του στο Reuters ο δημοσιογράφος Χιούγκο Ντίξον.
Το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων απειλεί την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και οδηγεί σε παρατεταμένη πολιτική αστάθεια, αναφέρει ο Ντίξον. Δεν πρόκειται για επανάληψη της κρίσης που σχεδόν οδήγησε στην έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Ωστόσο, το υψηλό έλλειμμα και το χρέος της χώρας – το οποίο ανέρχεται σε 189% του ΑΕΠ – αποτελούν πηγή ανησυχίας σε μια περίοδο που τόσο οι τιμές της ενέργειας όσο και τα επιτόκια σημειώνουν άνοδο, συνεχίζει ο αρθρογράφος.
Στη συνέχεια, ο Ντίξον υπενθυμίζει ότι, νωρίτερα αυτό τον μήνα, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, κατηγόρησε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών ότι παγίδευσε το τηλέφωνό του. Υπήρξε μάλιστα και μια αποτυχημένη απόπειρα από άγνωστη πηγή, να εγκαταστήσει στο τηλέφωνο το λογισμικό κατασκοπείας Predator.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι δεν γνώριζε για την παρακολούθηση του τηλεφώνου, σημειώνοντας ότι δεν θα την ενέκρινε εάν το ήξερε. Επιπλέον, η κυβέρνηση αρνείται την αγορά ή χρήση του Predator.
Σημειώνεται επίσης ότι η σημερινή συνεδρίαση στην Ολομέλεια της Βουλής, σε επίπεδο αρχηγών, με αιχμή το θέμα των παρακολουθήσεων, κινήθηκε σε εξαιρετικά υψηλούς τόνους.
Πολιτική αστάθεια
Ο Ντίξον αναφέρει ότι παρ’ όλο που ο Μητσοτάκης έχει σταθερή πλειοψηφία στη Βουλή, θα πρέπει να προχωρήσει σε εκλογές το αργότερο μέχρι τον Αύγουστο του 2023, στις οποίες θα ισχύει μάλιστα αναλογική εκπροσώπηση, με αποτέλεσμα κανένα κόμμα να μην συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία. Στη συνέχεια, θα διεξαχθεί μια δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, βάσει νέου νόμου, που θα δώσει στο πρώτο κόμμα μεγάλο αριθμό μπόνους βουλευτών.
Ο Ντίξον τονίζει ότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν προηγουμένως ότι ο Μητσοτάκης θα κέρδιζε την πλειοψηφία σε αυτή τη δεύτερη αναμέτρηση – ή ότι θα ήταν κοντά στο να το επιτύχει. Όμως, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου των παρακολουθήσεων, αυτό δεν φαντάζει πλέον πιθανό, υπογραμμίζει ο δημοσιογράφος.
Επιπλέον, θα είναι δύσκολο για εκείνον να προχωρήσει σε συμμαχία, καθώς η υπόθεση των παρακολουθήσεων αφορούσε τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή του κόμματος με το οποίο ήταν πιο πιθανό να συνεργαστεί η Νέα Δημοκρατία. Με βάση τα τωρινά δεδομένα, προσθέτει ο Ντίξον, το κόμμα να είναι εξαιρετικά διστακτικό στο να προβεί σε συμφωνία με τον Μητσοτάκη.
Παράλληλα, θα είναι δύσκολο και για τον ΣΥΡΙΖΑ να δημιουργήσει συμμαχία. Παρ’ όλο που θα προσπαθήσει να επιτύχει μια συμφωνία με το ΠΑΣΟΚ, τα δύο κόμματα δεν είναι πιθανό να συγκεντρώσουν την πλειοψηφία. Θα μπορούσαν μόνο να την επιτύχουν μέσω μιας παράδοξης συμμαχίας με το Κομουνιστικό Κόμμα και την ακροδεξιά, σημειώνει ο Ντίξον.
Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλες πιθανότητες, σύμφωνα με τον ίδιο. Η Νέα Δημοκρατία ίσως αντικαταστήσει τον Μητσοτάκη με έναν αρχηγό, που το ΠΑΣΟΚ θα είναι πιο πρόθυμο να συνεργαστεί μαζί του. Ένα άλλο ενδεχόμενο θα ήταν μια μεγαλύτερη συμμαχία μεταξύ των κομμάτων με αρχηγό κάποιον τεχνοκράτη. Κανένα όμως από τα παραπάνω σενάρια δεν φαντάζει τρομερά αξιόπιστο, τονίζει ο αρθρογράφος.
Στο μεταξύ, αναπάντητα παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων. Εάν υπάρξουν περαιτέρω αποκαλύψεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τον Μητσοτάκη, τότε ο Έλληνας πρωθυπουργός θα δυσκολευτεί να «αντέξει» μέχρι τις εκλογές.
Υψηλές προσδοκίες
Οι επενδυτές και οι σύμμαχοι της Ελλάδας είχαν εκφράσει έναν γενικότερο ενθουσιασμό για την ηγεσία του Μητσοτάκη. Η θετική του προσέγγιση προς τις επιχειρήσεις καθώς και η δέσμευσή του να εκσυγχρονίσει τη χώρα αποτέλεσαν πόλο έλξης κεφαλαίου, αναφέρει ο Ντίξον.
Παράλληλα, η υπόσχεσή του για μια υγιή φορολογική πολιτική καθησύχασε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, διαχειρίστηκε καλά την πανδημία, προώθησε την ψηφιοποίηση της κυβέρνησης και έκανε βήματα για την απανθρακοποίηση της οικονομίας. Επιπλέον, η αυστηρή γραμμή του απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αντιμετωπίστηκε θετικά τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την Ουάσιγκτον.
Οι ανησυχίες, ωστόσο, παραμένουν, σύμφωνα με τον Ντίξον. Όπως αναφέρει, ο Μητσοτάκης δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πάταξη της διαφθοράς. Ουσιαστικά, έκανε μια «νέα αρχή» με κατηγορούμενα για απιστία στελέχη του χρηματοπιστωτικού κλάδου, ενώ έδωσε αμνηστία σε μεγάλους φοροφυγάδες, αναφέρει ο αρθρογράφος. Επίσης επέλεξε μια συγκεντρωτική διακυβέρνηση, αλλάζοντας το νόμο έτσι ώστε η υπηρεσία πληροφοριών να υπάγεται στο γραφείο του.
Την ίδια στιγμή, γράφει ο Ντίξον, η φορολογική πολιτική ήταν πιο χαλαρή από αυτή που θα περίμενε κανείς για μια χώρα η οποία βίωσε πρόσφατα την εξαιρετικά επικίνδυνη εμπειρία της οικονομικής κρίσης.
Η κυβέρνηση έδωσε πολλά χρήματα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και τους εργαζομένους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης, ξόδεψε μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ από από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. για μέτρα ενίσχυσης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων απέναντι στην ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.
Επιπλέον, η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα περίπου 3,5% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με την οικονομολόγο, Μιράντα Ξαφά.
Ελοχεύει ο λαϊκισμός
Όπως αναφέρει ο Ντίξον, μια νέα κυβέρνηση θα ήταν λιγότερο πιθανό να έχει μια θετική προσέγγιση προς τις επιχειρήσεις σε σχέση με την τωρινή. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος, ο Μητσοτάκης να λάβει μέτρα λαϊκίστικου χαρακτήρα – κυρίως ξοδεύοντας περισσότερα χρήματα για να περιοριστεί η επιβάρυνση των λογαριασμών ενέργειας – σε μια προσπάθειά του να παραμείνει στην εξουσία. Καθώς η μία εκλογική διαδικασία θα διαδέχεται την άλλη, όλα τα κόμματα θα έχουν το κίνητρο να υπόσχονται περισσότερες δημόσιες δαπάνες, τονίζει ο Ντίξον.
Οι πιστωτές της Ελλάδας ίσως υποστηρίξουν ότι αυτό δεν έχει και τόση σημασία. Το χρέος της χώρας αναδιαρθρώθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσης. Η χώρα δεν χρειάζεται να αποπληρώσει το κεφάλαιο ή τους τόκους του χρέους που χρωστάει στην Ε.Ε. μέχρι το 2033. «Επιπλέον, αν και το χρέος αυξάνεται, ο συνδυασμός πληθωρισμού και οικονομικής ανάπτυξης σημαίνει ότι το βάρος έχει συρρικνωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ: η αναλογία του χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες το α’ τρίμηνο του 2022».
Παράλληλα, η Ε.Ε. μπορεί να θελήσει να αποφύγει τις τριβές με την Ελλάδα, δεδομένου ότι η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μιας γεωπολιτικής και οικονομικής κρίσης. Έχει ήδη αναστείλει τους δημοσιονομικούς κανόνες του μπλοκ, οι οποίοι στόχο έχουν να διατηρήσουν υπό έλεγχο το εθνικό χρέος και τα ελλείμματα. Και η Ε.Ε. ανησυχεί πολύ περισσότερο για την αστάθεια στην Ιταλία μετά την πτώση της κυβέρνησης Ντράγκι, τονίζει ο αρθρογράφος.
Οι παράγοντες αυτοί θωρακίζουν την Ελλάδα σε βραχυπρόθεσμο στάδιο. Όμως, σύμφωνα με τον Ντίξον, ίσως να μην αποδειχθούν αρκετοί εάν υπάρξει μια παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας. Άλλωστε, η κυβέρνηση χρειάζεται ακόμα να χρηματοδοτήσει το συνεχιζόμενο έλλειμμά της. Από το 2033 ο λογαριασμός για αποπληρωμές και τόκους θα εκτιναχθεί κατακόρυφα.
«Υπάρχουν ήδη σημάδια ότι οι επενδυτές ανησυχούν. Τα ελληνικά 10ετή κρατικά ομόλογα κατέγραφαν απόδοση 3,9% το πρωί της Παρασκευής, αυξημένη κατά 93 μονάδες βάσης από τον τον περασμένο μήνα και κατά 256 μονάδες βάσης υψηλότερα από τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα. Ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, οι αποδόσεις του ελληνικού χρέους έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα ταχύτερα ακόμη και από εκείνες της Ιταλίας, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 34 μονάδες βάσης στο 3,6% τον περασμένο μήνα.
Επιπλέον, μόλις παρέλθουν η ενεργειακή και η γεωπολιτική κρίση, η Ε.Ε. μπορεί να μην είναι τόσο πρόθυμη να κλείσει τα μάτια σε αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τερμάτισε την «ενισχυμένη εποπτεία» της ελληνικής οικονομίας, με τη λογική ότι η χώρα είχε βγει οριστικά από την κρίση.
Όμως, καταλήγει ο Ντίξον, αυτή είναι μια απόφαση για την οποία μπορεί τελικά να μετανιώσει.
Πηγή: Reuters
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr