ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το εντυπωσιακό 99% των Ελλήνων πιστεύει ότι η διαφθορά αποτελεί διαδεδομένο πρόβλημα στη χώρα, σύμφωνα με την πρώτη έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γι’ αυτό το φαινόμενο στην Ευρώπη. Αυτό είναι και το υψηλότερο ποσοστό, καθώς ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι πολύ χαμηλότερος και βρίσκεται στο 76%. Συγχρόνως το 63% των Ελλήνων πιστεύει ότι η διαφθορά επηρεάζει την καθημερινότητά του, ένα ποσοστό σχεδόν τριπλάσιο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. που βρίσκεται στο 26%.
Οι βασικές εστίες διαφθοράς που εντοπίζει η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι:
• Πρώτον, ο τομέας της Υγείας. Εκεί αντιμετωπίζει τις πιο σημαντικές προκλήσεις καθώς το 11% των ερωτηθέντων Ελλήνων που επισκέφθηκαν ιατρικές εγκαταστάσεις έδωσε «φακελάκι», ποσοστό δύο φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Εκτός από τα «φακελάκια» η έρευνα αναφέρεται και σε μια σειρά υποθέσεων διαπλοκής, μία εξ αυτών η κατασκευή εγκαταστάσεων για ανάλυση πλάσματος αίματος, που στοίχισε 11,2 εκατομμύρια, δεν λειτούργησε ποτέ και η Ελλάδα σήμερα αναγκάζεται να στέλνει μεγάλες ποσότητες για ανάλυση στο εξωτερικό.
• Δεύτερη εστία διαφθοράς, η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων. Σε αυτόν τον τομέα 86% των ερωτηθέντων Ελλήνων, το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη, θεωρεί ότι δεν υπάρχει επαρκής διαφάνεια και εποπτεία. Καμία από τις 16 συστάσεις της ομάδας κρατών κατά της διαφθοράς (GRECO) μέχρι και τον Αύγουστο του 2013 δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή.
• Τρίτη εστία, η αναποτελεσματική δίωξη της διαφθοράς που παρεμποδίζεται από καθυστερήσεις στην εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων. Ωστόσο αναγνωρίζεται ότι το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει μεγάλος αριθμός ερευνών για καταγγελίες διαφθοράς και συγκεκριμένα η έρευνα αναφέρεται στη φυλάκιση του πρώην υπουργού Αμυνας, Ακη Τσοχατζόπουλου, και του πρώην δημάρχου Θεσσαλονίκης, Βασίλη Παπαγεωργόπουλου, ως θετικά βήματα.
• Τέταρτη εστία διαφθοράς, οι δημόσιες συμβάσεις. Το 76% των Ελλήνων ερωτηθέντων επιχειρηματιών πιστεύει ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη σε αυτόν τον τομέα. Η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες που απορρέουν από το Μνημόνιο, όπως την προετοιμασία νομοθετικής ρύθμισης και τη χρησιμοποίηση κεντρικής αρχής προμηθειών μεταξύ άλλων. Η επιτροπή αναφέρει επίσης θετικά την αιφνιδιαστική έρευνα στις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.
• Πέμπτη πηγή διαφοράς είναι ότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένη προσέγγιση του φαινομένου. Η έκθεση βρίσκει να έχουν γίνει κάποια βήματα τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά η νομοθεσία εξακολουθεί να είναι «υπερβολικά πολύπλοκη». Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο χαμηλό επίπεδο επιβολής του νόμου αλλά και στις πάνω από 2.000 υποθέσεις δημοσίων υπαλλήλων που εκκρεμούν για πειθαρχικά παραπτώματα. Στις θετικές μεταρρυθμίσεις βρίσκεται η θέσπιση της «Διαύγειας», νόμος που προβλέπει την υποχρεωτική δημοσίευση όλων των δημόσιων οργανισμών και δημόσιων συμβάσεων στο Διαδίκτυο – πρακτική που γίνεται μόνο στη χώρα μας. Η «μικρή διαφθορά», όπως αποκαλούνται οι μικρής κλίμακας δωροδοκίες, όπως π.χ. δωροδοκία για απόκτηση πολεοδομικής άδειας, δίπλωμα οδήγησης, ρύθμιση οικονομικών βιβλίων κ.λπ. στοίχισε στην Ελλάδα 554 εκατομμύρια το 2011.
• Εκτη και τελευταία εστία διαφθοράς, η φορολογική διοίκηση. Μόνο το 20% των προστίμων που επιβάλλονται για φοροδιαφυγή καταλήγουν στα ταμεία του κράτους, καθώς το 40% συνήθως διαγράφεται, ενώ το 40% κατακρατείται από εφοριακούς. Εξετάζεται αυτή τη στιγμή η πλήρης κατάργηση πληρωμής με μετρητά στις εφορίες. Ιδιαίτερη αναφορά είχε η λίστα Λαγκάρντ που η έρευνα βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, ενώ επίσης αναφέρεται ότι το ΣΔΟΕ διενεργεί αυτή τη στιγμή έρευνα για τα περιουσιακά στοιχεία 54 εν ενεργεία και πρώην πολιτικών.