Δάνεια μόνον βεβαιωμένου σκοπού δίνουν στην καταναλωτική πίστη οι τράπεζες, έχοντας αλλάξει οριστικά το μοντέλο χορήγησης δανείων στον τομέα αυτό σε σχέση με την περίοδο προ της κρίσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών που επικοινώνησε η «Κ», ποσοστό 95% του συνόλου των νέων καταναλωτικών δανείων που χορηγούνται σήμερα αφορά δάνεια για συγκεκριμένη χρήση, όπως για αγορά αυτοκινήτων, διαρκών αγαθών (ηλεκτρικά είδη κ.λπ.), χρηματοδότηση φωτοβολταϊκών κ.λπ. Το ποσό των δανείων αυτών χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για τον σκοπό που δόθηκε καθώς ζητείται η προσκόμιση τιμολογίων κ.λπ.
Ενας μόνο μικρός αριθμός δανείων, περίπου το υπόλοιπο 5% του συνόλου, χορηγείται χωρίς τη ζήτηση δικαιολογητικών για τη χρήση του ποσού. Πρόκειται για δάνεια ύψους 5.000 ευρώ περίπου, που έχουν ως στόχο την κάλυψη κάποιων έκτακτων αναγκών και δίνονται κυρίως σε καλούς και πιστούς πελάτες της κάθε τράπεζας. Σε κάθε περίπτωση όμως τηρούνται αυστηρά όλα τα κριτήρια πιστοληπτικής αξιολόγησης. Για ποσά μεγαλύτερα από 15.000 ευρώ περίπου ζητείται πλέον εξασφάλιση ακίνητης περιουσίας ή η ύπαρξη καταθέσεων που γίνονται collateral.
Στη διαδικασία αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας όχι μόνον δεν υπολογίζονται πλέον μη δηλωμένα εισοδήματα, όπως γινόταν πριν από την κρίση, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις «ελέγχονται» ακόμη και τα δηλωμένα εισοδήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα δηλωθέντα εισοδήματα, όπως στην περίπτωση των ενοικίων, είναι μικρότερα από τα πραγματικά, καθώς ενώ έχουν δηλωθεί από τους ιδιοκτήτες δεν έχουν εισπραχθεί στο σύνολό τους, αφού εκκρεμεί η καταβολή από τους ενοικιαστές. «Αντί να προσθέτουμε εισοδήματα, στα δηλωθέντα στη διαδικασία αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ενός πελάτη, όπως κάναμε πριν από την κρίση, υπάρχουν περιπτώσεις όπου αφαιρούμε», λέει χαρακτηριστικά διευθυντικό στέλεχος.
Σε κάθε περίπτωση η χορήγηση νέων καταναλωτικών δανείων βρίσκεται σήμερα στο ιστορικό χαμηλό από την απελευθέρωση στον συγκεκριμένο τομέα εργασιών πριν από μια δεκαετία περίπου. Για να γίνει κατανοητή η κατάσταση το 2013 δόθηκαν σε ποσά περίπου 50 εκατ. ευρώ νέα καταναλωτικά δάνεια σε επίπεδο τραπεζικού συστήματος, όταν το 2008 δόθηκαν νέα καταναλωτικά δάνεια συνολικής αξίας περίπου 9 δισ. ευρώ και το 2009 νέα καταναλωτικά περίπου 3,6 δισ. ευρώ.
Στον τομέα της ρύθμισης καταναλωτικών δανείων η προσπάθεια των τραπεζών, που έχει ξεκινήσει από το ξέσπασμα της κρίσης σε επίπεδο τραπεζικού συστήματος, συνεχίζεται και σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ» έχουν ρυθμιστεί μέχρι σήμερα σε αριθμό περίπου 300.000 καταναλωτικά δάνεια, συνολικού ποσού άνω των 4 δισ. ευρώ. Επίσης, δίνεται έμφαση ακόμη και σε ενήμερους πελάτες που προβλέπεται ότι θα έχουν δυσκολίες στο μέλλον ώστε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στην πηγή. Εκτιμάται ότι οι τράπεζες θα αναλάβουν και νέες πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στην καταναλωτική πίστη έφτασε στο 45,8% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2013, από 8,2% το 2008 όταν ξεκινούσε η κρίση. Το αισιόδοξο πάντως μήνυμα είναι ότι έχει σταματήσει η αυξητική αυτή τάση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και έχει επέλθει σταθεροποίηση.