Tη δυνατότητα εξαγοράς με ευνοϊκούς όρους 28.000 ακινήτων που έχουν καταπατηθεί για τουλάχιστον 20 χρόνια παρέχει το υπουργείο Οικονομικών στους αυθαίρετους κατόχους τους. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και τις 2 Μαΐου, το τίμημα για την εξαγορά ενός καταπατημένου ακινήτου ανέρχεται στη χαμηλότερη αντικειμενική αξία του διαμερίσματος όπου βρίσκεται το ακίνητο.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εξαγορά του είναι η υποβολή αίτησης σε διάστημα ενός έτους από την ψήφιση του νόμου. Οσοι δεν υποβάλουν αίτηση εξαγοράς θα εκδίδεται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής καθώς και πρωτόκολλο καταβολής αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης. Οπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου, προκειμένου οι καταπατητές να δικαιούνται να εξαγοράσουν το ακίνητο που έχουν καταπατήσει, θα πρέπει να το έχουν στην κατοχή τους τουλάχιστον 20 χρόνια, χωρίς διακοπή και έως τις 31-12-2013. Επίσης, προκειμένου οι αυθαίρετοι κάτοχοι των ακινήτων να γίνουν κύριοι, θα πρέπει να πληρώσουν εφάπαξ ή σε διμηνιαίες δόσεις ελάχιστου ποσού 800 ευρώ το σχετικό ποσό που προκύπτει. Στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής παρέχεται έκπτωση 5% επί του τιμήματος.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, για την εξαγορά των 28.000 ακινήτων θα ισχύσουν τα εξής:
• Οσοι κατέχουν αυθαίρετα, με ή χωρίς τίτλους, δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγεται στην αρμοδιότητα του υπ. Οικονομικών, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, δικαιούνται να ζητήσουν από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία του υπ. Οικονομικών, την εξαγορά του, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την έναρξη ισχύος του νόμου, εφόσον κατέχει το ακίνητο επί τουλάχιστον μία εικοσαετία χωρίς διακοπή, και μέχρι τις 31-12-2013 και εφόσον η κατοχή συνεχίζεται μέχρι και την έναρξη του νόμου.
• Μπορούν να εξαγοραστούν:
α) Αστικά ακίνητα:
– Για οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, έκταση μέχρι πέντε στρέμματα.
– Για περιοχές που βρίσκονται μέσα σε σχέδιο πόλης ή για οικισμούς που προϋφίστανται του έτους 1923, έκταση ίση με το ελάχιστο εμβαδόν αρτίου, κατά κανόνα ή παρέκκλιση, και οικοδομήσιμου οικοπέδου κατά το οικείο σχέδιο πόλεως. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η εξαγορά συνεχόμενης έκτασης, εφόσον αυτή καλύπτεται από μόνιμα κτίσματα.
β) Αγροτικών ακίνητα: ενιαία έκταση μέχρι 10 στρέμματα και μέχρι 20 στρέμματα συνολικά.
• Είναι δυνατή η εξαγορά περισσοτέρων του ενός ακινήτων από τον ίδιο κάτοχο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των εξαγοραζόμενων εκτάσεων δεν υπερβαίνει τα 20 στρέμματα.
• Εντός προθεσμίας 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, ο αιτών οφείλει να υποβάλει αίτηση νομιμοποίησης ή τακτοποίησης των κτισμάτων, επί ποινή ανάκλησης της απόφασης εξαγοράς.
• Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται για τις εκτός σχεδίου περιοχές η αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο κατά τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης εξαγοράς. Για τις εντός σχεδίου περιοχές λαμβάνεται υπόψη η χαμηλότερη αντικειμενική αξία του οικείου διαμερίσματος. Για παράδειγμα, εάν η τιμή ζώνης του καταπατημένου ακινήτου ανέρχεται στα 5.000 ευρώ το τ.μ. και η χαμηλότερη τιμή ζώνης στο δημοτικό διαμέρισμα ανέρχεται στα 1.000 ευρώ το τ.μ. η εξαγορά του ακινήτου θα γίνει βάσει της χαμηλότερης τιμής, δηλαδή τα 1.000 ανά τ.μ.
• Εφόσον στα ακίνητα υπάρχει κτίσμα, η αντικειμενική αξία που προκύπτει προσαυξάνεται κατά ποσοστό 20%. Βέβαια, οι καταπατητές εν συνεχεία θα πρέπει να νομιμοποιήσουν και το αυθαίρετο κτίσμα. Σημειώνεται ότι επί του τιμήματος εξαγοράς και μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ παρέχεται έκπτωση 10%, εφόσον:
α) Υφίσταται κτίσμα έως 120 τ.μ. ή 140 τ.μ., σε περίπτωση πολυτέκνου, το οποίο αποτελεί την πρώτη και μόνη κατοικία του αιτούντος.
β) Ο ίδιος ο αιτών ή προστατευόμενο μέλος της οικογενείας του είναι ανάπηρος σε ποσοστό 80% και άνω.
Εφάπαξ ή σε διμηνιαίες δόσεις η καταβολή του τιμήματος
Εφάπαξ ή σε διμηνιαίες δόσεις μπορεί να καταβληθεί το ποσό για την εξαγορά του καταπατημένου ακίνητου, όπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου. Συγκεκριμένα, το τίμημα εξαγοράς καταβάλλεται είτε εφάπαξ είτε σε διμηνιαίες δόσεις, ελάχιστου ποσού 800 ευρώ εκάστη. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, παρέχεται έκπτωση 5%. Η πλήρης εξόφληση ή η καταβολή της πρώτης δόσης καθώς και η εξόφληση του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτου πραγματοποιούνται εντός 15 ημερών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς. Οι υπόλοιπες δόσεις βεβαιώνονται το αργότερο μέσα σε ένα μήνα από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς με εξαμηνιαίο κυμαινόμενο επιτόκιο, όπως αυτό καθορίζεται από την ΕΚΤ. Η καθυστέρηση καταβολής δύο συνεχόμενων δόσεων ή τριών συνολικά συνεπάγεται την αυτοδίκαιη ανάκληση της απόφασης εξαγοράς και την επάνοδο της κυριότητας του ακινήτου στο Δημόσιο. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο μπορεί να αρνηθεί την εξαγορά ενός καταπατημένου ακινήτου μόνο αν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι αποκλειστικά σε ζητήματα: α) Εθνικής άμυνας, β) δημόσιας ασφάλειας, γ) δημόσιας υγείας, δ) αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας και ε) ειδικού ενδιαφέροντος του υπ. Οικονομικών. Από την υποβολή της αίτησης εξαγοράς και μέχρι την έκδοση απόφασης (που μπορεί να διαρκέσει έως και έξι μήνες) αναστέλλεται η λήψη διοικητικών μέτρων κατά του αιτούντος, καθώς επίσης και η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να προβεί στη λήψη των μέτρων αυτών.