Η χθεσινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) σχετικά με τις δημοσιονομικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας δημιούργησε για μία ακόμα φορά σύγχυση γύρω από το τι είναι πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης, τι το δημοσιονομικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης και γιατί υπάρχουν διαφορές.
Στο πλαίσιο αυτό, η «Κ» επιδιώκει να διευκρινίσει τις λεπτές γραμμές μεταξύ των διαφόρων μεγεθών του προϋπολογισμού. Η Eurostat, όπως και όλες οι εθνικές στατιστικές αρχές των ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής (ΕΛΣΤΑΤ), χρησιμοποιεί το Ευρωπαϊκό Λογιστικό Σύστημα (ESA) για την καταγραφή των δημοσίων οικονομικών. Βάσει αυτής της μεθοδολογίας, η ΕΛΣΤΑΤ και η Εurostat κατέληξαν στο αποτέλεσμα ότι το 2013 η Ελλάδα παρουσίασε δημοσιονομικό έλλειμμα 23,109 δισ. ευρώ. Αυτός είναι και ο επίσημος αριθμός σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι επισήμως στο ESA δεν υπάρχει ορισμός για πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, η Eurostat δεν επικυρώνει πρωτογενή πλεονάσματα ή ελλείμματα.
Ομως, ο κοινά αποδεκτός ορισμός του πρωτογενούς αποτελέσματος παγκοσμίως (και μεταξύ κυβέρνησης – τρόικας) προβλέπει ότι αυτό προκύπτει με την αφαίρεση από το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, των δαπανών για τόκους. Στην περίπτωση της Ελλάδας πέρυσι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά ESA ήταν ελλειμματικό κατά 23,109 δισ. ευρώ, ενώ οι τόκοι το 2013 ανήλθαν στα 7,225 δισ. ευρώ.
Με αυτό το δεδομένο, προκύπτει ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα του ελληνικού προϋπολογισμού το 2013 ήταν ελλειμματικό κατά 15,884 δισ. ευρώ. Αλλά, το τελευταίο μέγεθος δεν αποτελεί επίσημη καταγραφή της Εurostat κατά ESA.
Στο σημείο αυτό είναι που εισέρχεται η συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας για το πώς θα υπολογίζεται το πρωτογενές αποτέλεσμα του ελληνικού προϋπολογισμού.
Βασική διαφορά με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών είναι ότι εξαιρούνται από το πρωτογενές αποτέλεσμα τα έσοδα και οι δαπάνες που δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (ΠΟΠ), το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης δεν περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την επίπτωση από τη στήριξη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Βάσει των στοιχείων που ανακοίνωσε η Eurostat, το 2013 η Ελλάδα διέθεσε για τη στήριξη του τραπεζικού της συστήματος το ποσό των 19,272 δισ. ευρώ. Ετσι, εάν εξαιρεθεί η δαπάνη αυτή, το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης από ελλειμματικό (15,884 δισ. ευρώ) μετατρέπεται σε πλεονασματικό κατά 3,388 δισ. ευρώ ή περίπου 3,4 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση.
Ταυτόχρονα, όμως, η Ελλάδα το 2013 είχε και κάποια έσοδα προσωρινού χαρακτήρα τα οποία εξαιρούνται από τον υπολογισμό κατά ΠΟΠ του πρωτογενούς ισοζυγίου, με αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα που επικυρώνει η τρόικα να διαμορφώνεται στο 1,5 δισ. ευρώ. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι η επίτευξη αυτού του αποτελέσματος αποτελεί σημαντική υπεραπόδοση έναντι των στόχων και διασφαλίζει τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος.