Τον περασμένο Απρίλιο ο Ηλίας Παπαϊωάννου (αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών, London Business School) εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει να γίνει ανοικτός διαγωνισμός για την πρόσληψη του νέου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Σε αυτό συμφώνησε (αρχές Μαΐου) ο κ. Θεοδωράκης από το «Ποτάμι». Μετά τις ευρωεκλογές, ο κ. Τσίπρας «απαίτησε» να έχει λόγο στην πρόσληψη/διορισμό του νέου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος χωρίς (βέβαια) να εξηγεί τι διαδικασία πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή.
Στο παρόν σχολιάζω την εμπειρία πρόσληψης του Mαρκ Κάρνεϊ (πρώην διοικητή στην Τράπεζα του Καναδά) στην Τράπεζα της Αγγλίας και αξιολογώ εάν κάτι ανάλογο μπορεί να εφαρμοσθεί στην περίπτωση της Ελλάδας.
Τον Σεπτέμβριο του 2012, δημοσιεύτηκε η προκήρυξη της αγγελίας για τη θέση του νέου διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας στον Economist αλλά και στην κυβερνητική ιστοσελίδα. Ο υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Οζμπορν σημείωσε (μεταξύ άλλων) ότι ψάχνουμε διοικητή, ο οποίος (βέβαια) θα διαθέτει ευφυΐα και θα είναι ανεξάρτητος. Σύμφωνα με την αγγελία, πέρα από τα καθιερωμένα (περί ακέραιου χαρακτήρα), ο νέος διοικητής θα έπρεπε να διαθέτει εργασιακή εμπειρία σε κεντρική τράπεζα (ή κάποιο παρεμφερές ίδρυμα). Η προκήρυξη της αγγελίας έγινε στις 12 Σεπτεμβρίου 2012 με προθεσμία υποβολής αιτήσεων μέχρι τις 8 Οκτωβρίου του 2012. Ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε την πρόσληψη του Mαρκ Κάρνεϊ στις 26 Νοεμβρίου 2012. Ο σκιώδης υπουργός Οικονομικών Εντ Μπολς, ο οποίος να σημειωθεί ότι ασκούσε (και ασκεί) έντονη κριτική στην οικονομική πολιτική Οζμπορν, έσπευσε να επικροτήσει την πρόσληψη Κάρνεϊ.
Μια τετραμελής επιτροπή υψηλόβαθμων προσώπων από το υπουργείο Οικονομικών μαζί με τον Τζορτζ Οζμπορν κατέληξαν στην τελική απόφαση. Εικάζεται ότι τόσο ο Κάρνεϊ όσο και άλλοι υποψήφιοι «βολιδοσκοπήθηκαν» πριν υποβάλουν αίτηση. Τίποτα μεμπτό σε αυτό, αφού είναι προς όφελος της όλης διαδικασίας η επιλογή να γίνεται μεταξύ πολύ ισχυρών υποψηφιοτήτων. Δεν έγινε γνωστό εάν ο Εντ Μπολς ήταν από την αρχή ενήμερος για το πώς εξελίχθηκε η όλη διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, ενδεχόμενη απόρριψη της επιλογής Κάρνεϊ από τον Μπολς θα καθιστούσε διάτρητη την όλη διαδικασία. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι τα νήματα εκλογής Κάρνεϊ δεν κινήθηκαν από άτομα άσχετα με την οικονομική «επιστήμη». Πράγματι, ούτε ο πρωθυπουργός (Ντ. Κάμερον), ούτε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Εντ Μίλιμπαντ) αναμείχθηκαν με πομπώδεις (πολιτικές) δηλώσεις.
Θα μπορούσαν λοιπόν τα παραπάνω να εφαρμοσθούν και στην Ελλάδα. Εάν φυσικά κάποιος από τους υποψήφιους τυγχάνει (είτε τώρα είτε στο μέλλον) να είναι ο (εκάστοτε) υπουργός Οικονομικών, τότε η επιτροπή εκλεκτόρων θα μπορούσε να διευρυνθεί με μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου, ανώτατα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος ή ακόμα (γιατί όχι) εκπρόσωπο από την ΕΚΤ. Στον βαθμό που μια τέτοια διαδικασία τεθεί σε εφαρμογή (άραγε αυτό είχε ο κ. Τσίπρας κατά νου;) θα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι κάτι πραγματικά αλλάζει στα υψηλά ελληνικά αξιώματα.
* Ο κ. Κ. Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.