Πάνω από δύο εικοσιτετράωρα ή, εάν λάβουμε υπόψη οκτάωρη εργασία, πάνω από έξι εργάσιμες ημέρες θα πρέπει να αφιερώσει μια επιχείρηση μέσης αποδοτικότητας μόνο για να συγκεντρώσει τα έγγραφα τεκμηρίωσης της προσφοράς της στο πλαίσιο μιας δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Εάν θέλει να συμμετάσχει σε διαγωνισμό για προμήθεια αγαθών, θα πρέπει να αφιερώσει 16 ώρες, ενώ κάτι παραπάνω από οκτώ ώρες απαιτούνται για μια σύμβαση εκτέλεσης δημόσιου έργου.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ
Συνολικά, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τις δημόσιες συμβάσεις, το διοικητικό κόστος για το ελληνικό Δημόσιο και τις επιχειρήσεις -εξαιτίας του υφιστάμενου δαιδαλώδους συστήματος δημοσίων συμβάσεων- ανέρχεται σε 393,13 εκατ. ευρώ. Σε αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται -άλλωστε είναι δύσκολο να υπολογισθεί- το κόστος της μη ανάπτυξης και της μη αύξησης της απασχόλησης από τη μη συμμετοχή στους διαγωνισμούς του Δημοσίου πολλών μικρών επιχειρήσεων. Η πλήρης εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, αρκετές εκ των οποίων στηρίχθηκαν στις συστάσεις του ΟΟΣΑ, θα μπορούσε να αποφέρει ισόποσο όφελος -δηλαδή 393,13 εκατ. ευρώ- για την ελληνική οικονομία. Ποιος πληρώνει τελικά τον λογαριασμό όλα αυτά τα χρόνια; Οι απλοί πολίτες, καθώς το κόστος αυτό συχνά μετακυλίεται από τις επιχειρήσεις στις προσφορές που υποβάλλουν, ανεβάζοντας το τίμημα ακόμη και εάν δεν θέλουν σκοπίμως να προβούν σε υπερτιμολογήσεις.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, μόνο η μείωση κατά 25% του διοικητικού κόστους στις δημόσιες συμβάσεις θα μπορούσε να αποφέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,4% έως το 2025. Βεβαίως, ακόμη και αν υπερψηφισθούν οι νέες διατάξεις, απομένει πολύς δρόμος ακόμη για την πλήρη εφαρμογή του νέου πλαισίου, αφενός διότι θα απαιτηθούν 29 υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα και αφετέρου διότι ακόμη δεν έχει ενταχθεί όλο το Δημόσιο στο Ενιαίο Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).
Δύο και μόνο παραδείγματα από την ηλεκτρονικοποίηση των δημοσίων συμβάσεων, τα οποία μάλιστα αφορούν προδιαγωνιστικές διαδικασίες, είναι αρκετά για να δείξουν το μέγεθος της εξοικονόμησης. Τα συμβατικά τεύχη των διαγωνισμών θα διατίθενται πλέον δωρεάν σε ηλεκτρονική μορφή κι έτσι δεν θα χρειάζεται οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις να μεταβαίνουν στην έδρα της αναθέτουσας αρχής και δεν θα καταβάλλουν κάποιο αντίτιμο. Η δυνητική μείωση στο κόστος από την αλλαγή αυτή υπολογίζεται σε 38,55 εκατ. ευρώ.
Ηλεκτρονικά θα μπορεί να γίνεται και η κατάθεση της προσφοράς κι επομένως οι επιχειρήσεις δεν θα απαιτείται να μεταβαίνουν στην έδρα της αναθέτουσας αρχής ή να χρεώνονται με έξοδα υπηρεσιών ταχυμεταφοράς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έγιναν, για την ηλεκτρονική υποβολή της προσφοράς απαιτούνται το πολύ 10 λεπτά. Η εξοικονόμηση από τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας αυτής υπολογίστηκε σε 8,43 εκατ. ευρώ.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο εκτιμάται ότι ο χρόνος που θα σπαταλούν οι επιχειρήσεις μόνο για τη διαδικασία συγκέντρωσης των δικαιολογητικών πριν από την ανάθεση θα μειωθεί κατά 70% και το διοικητικό κόστος κατά 31,66 εκατ. ευρώ, καθώς θα απαιτείται η υποβολή μόνο μιας δήλωσης συμμόρφωσης σε αυτό το στάδιο.
Ακόμη μία από τις τομές είναι ότι μια επιχείρηση δεν θα απαιτείται να χρησιμοποιήσει εκ νέου σε μια διαδικασία ανάθεσης ένα δικαιολογητικό συμμετοχής που έχει υποβάλει σε προηγούμενη διαδικασίας ανάθεσης, εφόσον, βεβαίως, οι πληροφορίες και οι δηλώσεις εξακολουθούν να ισχύουν. Επιπλέον, δεν θα χρειάζεται να καταθέτουν στην αναθέτουσα αρχή δημόσια έγγραφα στα οποία έχει πρόσβαση η ίδια η αρχή, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω της διαλειτουργικότητας των συστημάτων (π.χ. του taxisnet με το ΓΕΜΗ). Με τη ρύθμιση αυτή υπολογίζεται ότι ο χρόνος προετοιμασίας του συγκεκριμένου τμήματος της προσφοράς θα μειωθεί κατά 5% και το κόστος κατά 9,36 εκατ. ευρώ.
Διαγωνιστικές διαδικασίες
Η ενίσχυση της δυνατότητας για τη διενέργεια διαγωνισμών από μια κεντρική αναθέτουσα αρχή για λογαριασμό πολλών φορέων του Δημοσίου (για παράδειγμα η Γενική Γραμματεία Εμπορίου διενεργεί διαγωνισμό για την προμήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών για όλα τα υπουργεία) μειώνει επίσης το κόστος γραφειοκρατίας. Κι αυτό, διότι μια επιχείρηση θα υποβάλλει την προσφορά της άπαξ. Μια μείωση των διαγωνιστικών διαδικασιών κατά 10% υπολογίζεται ότι μπορεί να αποφέρει μείωση του κόστους κατά 38,16 εκατ. ευρώ. Ανάλογη εξοικονόμηση υπολογίζεται ότι θα επιφέρει η μείωση των διαγωνιστικών διαδικασιών κατά 10% λόγω της διεύρυνσης της εφαρμογής των λεγόμενων συμφωνιών-πλαισίων.