Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες θα κληθούν να εκτυπώσουν καινούργια εκκαθαριστικά μέσα στο β΄ δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θα προσδιορίσει εκ νέου την αξία των ακινήτων τους. Οι περισσότεροι θα διαπιστώσουν αισθητή μείωση του φόρου, καθώς θα γλιτώσουν χρήματα τόσο από τον ΕΝΦΙΑ όσο από τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων. Θα υπάρξουν και αρκετοί, οι οποίοι δεν θα διαπιστώσουν καμία αλλαγή στο ποσό που θα πρέπει να πληρώσουν, καθώς θα κριθεί ότι το ύψος του φόρου που τους έχει ήδη καταλογιστεί είναι… ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει γι’ αυτούς το υπουργείο Οικονομικών.
Οπως αποκάλυψε η «Κ» την Παρασκευή, το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται να εφαρμόσει την αρχή της «ευνοϊκότερης αξίας» για τους φορολογούμενους που έχουν ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών. Γι’ αυτά τα ακίνητα, η αξία θα υπολογιστεί τόσο με βάση τη μεθοδολογία που περιγράφει ο σημερινός νόμος όσο και με βάση τις τιμές που χρησιμοποιήθηκαν για να υπολογιστεί ο ΦΑΠ των ετών 2011, 2012 και 2013. Οποια αξία είναι χαμηλότερη, αυτή θα ληφθεί υπόψη και για τον ΕΝΦΙΑ και για τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων ο οποίος επιβάλλεται στους έχοντες ατομική περιουσία άνω των 300.000 ευρώ.
Η αρχή της «ευνοϊκότερης αξίας» θα εφαρμόζεται ανά δικαίωμα και όχι ανά ιδιοκτήτη. Αυτό σημαίνει ότι ένας φορολογούμενος που έχει δύο οικόπεδα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, μπορεί για το ένα να φορολογηθεί με βάση τις τιμές του 2014 και για το άλλο με βάση τις τιμές του 2013. Δηλαδή, στο ίδιο εκκαθαριστικό μπορεί να εντοπίζονται δύο ακίνητα η αξία των οποίων έχει υπολογιστεί βάσει διαφορετικού καταλόγου αξιών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, ιδιοκτήτες τέτοιων ακινήτων –είναι κυρίως οικόπεδα- είναι τουλάχιστον ο ένας στους έξι υπόχρεους σε καταβολή ΕΝΦΙΑ, δηλαδή περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες της «Κ», πριν ληφθεί η απόφαση να υιοθετηθεί η αρχή της «ευνοϊκότερης αξίας» οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου προχώρησαν σε ασκήσεις προσομοίωσης, τόσο για να υπολογιστεί το δημοσιονομικό κόστος όσο και για να φανεί πώς μεταβάλλονται οι αξίες φορολόγησης των ιδιοκτητών. Προέκυψε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις (κυρίως εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων) ευνοϊκότερο σύστημα είναι αυτό που εφαρμόστηκε το 2013. Υπήρξαν όμως και εκατοντάδες περιπτώσεις όπου οι περυσινές τιμές οδηγούσαν σε υψηλότερο φόρο. Αποκαλυπτικά είναι τα ακόλουθα παραδείγματα:
1. Οικόπεδο 25 στρεμμάτων στην περιοχή Γαϊτάνι στη Ζάκυνθο εκτιμήθηκε το 2013 (προκειμένου να υπολογιστεί ο ΦΑΠ) στα 600.000 ευρώ. Με τον νόμο του ΕΝΦΙΑ, η φορολογητέα του αξία εκτοξεύτηκε στα… 3,5 εκατ. Ο ιδιοκτήτης μόνο για τον συμπληρωματικό φόρο κλήθηκε να πληρώσει 28.500 ευρώ. Τώρα που η αξία θα… επιστρέψει στα 600.000 ευρώ, ο συμπληρωματικός φόρος θα περιοριστεί στα 600 ευρώ. Δηλαδή, στον συγκεκριμένο ιδιοκτήτη, μόνο από τον συμπληρωματικό φόρο θα γίνει έκπτωση 97,84%. Εννοείται ότι ο ιδιοκτήτης θα κερδίσει και από τον ΕΝΦΙΑ ο οποίος αρχικά υπολογίστηκε στα 5.000 ευρώ και τώρα θα περιοριστεί στα 1.500 ευρώ. Συνολικά, ο ιδιοκτήτης θα δει τον φόρο, που του καταλογίστηκε μόνο για το συγκεκριμένο ακίνητο στα 33.500 ευρώ, να πέφτει στα 2.100 ευρώ. Η μείωση φτάνει στο 94%.
2. Οικόπεδο 15.000 τετραγωνικών μέτρων σε περιοχή του Πύργου, αποτιμήθηκε για τις ανάγκες του ΦΑΠ 2013 στα 210.000 ευρώ και για τις ανάγκες του ΕΝΦΙΑ στα 1,7 εκατ., δηλαδή αυξήθηκε από το ένα σύστημα στο άλλο κατά… 709,52%. Ο φόρος που αρχικά καταλογίστηκε στα 13.500 ευρώ, τώρα θα πέσει στα 345 ευρώ, δηλαδή θα μειωθεί κατά 97%. Μόνο από τον συμπληρωματικό φόρο -ο οποίος θα μηδενιστεί καθώς η φορολογητέα αξία θα πέσει κάτω από τις 300.000 ευρώ- ο φορολογούμενος θα γλιτώσει 10.500 ευρώ.
Δύο άλλα παραδείγματα δείχνουν ότι υπήρξαν και ιδιοκτήτες που ευνοήθηκαν από τον τρόπο φορολόγησης του ΕΝΦΙΑ.
1. Ιδιοκτήτης οικοπέδου 320 τετραγωνικών στα Μελίσσια βρέθηκε να φορολογείται για αξία 120.000 ευρώ, αντί για 220.000 ευρώ που ήταν η αξία φορολόγησης με βάση τις διατάξεις του ΦΑΠ. Ετσι, του καταλογίστηκε φόρος 192 ευρώ. Τι θα συμβεί στον συγκεκριμένο ιδιοκτήτη; Η απάντηση είναι… τίποτα. Θα πληρώσει τα 192 ευρώ. Αν γινόταν νέος υπολογισμός του φόρου με βάση τις τιμές του 2013, ο φόρος θα εκτοξευόταν στα 416 ευρώ. Με την αρχή της ευνοϊκότερης αξίας, ο ιδιοκτήτης προστατεύεται και πληρώνει τα 192 ευρώ.
2. Ιδιοκτήτης οικοπέδου 6.000 τετραγωνικών μέτρων στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, η αξία του οποίου εμφανίστηκε να υποχωρεί από τα 400.000 ευρώ στα 200.000 ευρώ, θα πληρώσει 360 ευρώ και όχι 820 ευρώ που θα κατέβαλε αν εφαρμόζονταν οι τιμές του 2013.
Για τους περίπου ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες που θα βρεθούν να γλιτώνουν φόρους εκατοντάδων ή και δεκάδων χιλιάδων ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται να λάβει μέριμνα ώστε να μην κληθούν εκ των υστέρων για έλεγχο, αφού τα καινούργια εκκαθαριστικά θα εκδοθούν με υπαιτιότητα της φορολογικής αρχής.