Πέντε δισεκατομμύρια ευρώ κόστισαν τα τελευταία 15 χρόνια στο ασφαλιστικό σύστημα οι εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις των συνταξιούχων «μαϊμού» και των πλαστών επιδομάτων.
Το απαρχαιωμένο γραφειοκρατικό σύστημα λειτουργίας των ασφαλιστικών οργανισμών, η ανυπαρξία μηχανισμών ελέγχων και διασταυρώσεων, αλλά και η επί χρόνια έλλειψη πολιτικής βούλησης, αποτέλεσαν τους «συνεργούς» των επιτήδειων που εκτός αλλά και εντός συστήματος εξαπατούσαν τα ασφαλιστικά ταμεία και λάμβαναν παράνομες συντάξεις.
Οι απογραφές συνταξιούχων που διενεργήθηκαν σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα έφεραν στο φως τουλάχιστον 40.000 περιπτώσεις παράνομων συντάξεων. Είναι χαρακτηριστική περίπτωση που διαπιστώθηκε στη Νέα Ιωνία Βόλου, με γυναίκα που λάμβανε σύνταξη ενώ ήταν πεθαμένη για 20 χρόνια!
Παράλληλα, η διαδικασία ταυτοποίησης του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) και του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) των 2,6 εκατ. συνταξιούχων ανέδειξε 1,5 εκατ. αποκλίσεις.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, μετά και την εφαρμογή των πληροφοριακών συστημάτων «Ηλιος» και «Αριάδνη», χαρτογραφήθηκε το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και φωτίσθηκαν πλευρές όπως αυτή των προνοιακών επιδομάτων, με αποτέλεσμα, πλέον, να μην υπάρχουν παράνομες συντάξεις.
Από τον Απρίλιο του 2013, καταχωρίζονται στο σύστημα «Αριάδνη» οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου και γάμου και οι μεταβολές τους, καθώς και το σύμφωνο συμβίωσης.
Τα στοιχεία περιλαμβάνουν υποχρεωτικά ΑΜΚΑ και ΑΦΜ του προσώπου για το οποίο καταγράφεται η ληξιαρχική μεταβολή και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο που συμβάλλει στους ελέγχους διασταύρωσης από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Είναι πλέον συχνή η εξιχνίαση περιπτώσεων χορήγησης συντάξεων χηρείας σε δικαιούχους που είχαν συνάψει νέο γάμο χωρίς να το δηλώσουν στις υπηρεσίες των Ταμείων.
Οι υποθέσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αφορούν το παρελθόν, είναι κυρίως περιπτώσεις παράνομης είσπραξης συντάξεων μετά τον θάνατο του δικαιούχου, καθώς και παράνομης είσπραξης συντάξεων χηρείας, και μόνο κάποιες λίγες από αυτές παίρνουν τον δρόμο προς τη Δικαιοσύνη. Ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας της χώρας, το ΙΚΑ, διεκδικεί περί τα 13,5 εκατ. ευρώ μέσω τουλάχιστον 860 μηνυτήριων αναφορών. Τα ποσά που διεκδικεί δικαστικά, ανά περίπτωση, ξεκινούν από 50.000 ευρώ και φθάνουν έως και 235.000 ευρώ.
Στις λίγες υποθέσεις που το τελευταίο διάστημα έχει υπάρξει απόφαση, οι ποινές φυλάκισης που επιβλήθηκαν ήταν μεταξύ 2 και 10 μηνών, ενώ σε κάποιες υποθέσεις επιβάλλονται και κατασχέσεις περιουσίας.
Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις που, μετά τον καταλογισμό του ποσού και πριν η υπόθεση καταλήξει στη Δικαιοσύνη, οι συντάξεις επιστρέφονται στο Ταμείο, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, ενώ δεν είναι σπάνιο τα ποσά απλώς να παρέμεναν για χρόνια στους τραπεζικούς λογαριασμούς των θανόντων.