Δυσχεραίνεται η διαδικασία έκδοσης διαιτητικών αποφάσεων με ισχύ συλλογικής σύμβασης από τον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), με τροπολογία που αναμένεται να καταθέσει εντός των επόμενων ημερών, στη Βουλή, το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Στη διάταξη που παρουσιάζει η «Κ» εφαρμόζεται η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε την απαγόρευση μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ αντισυνταγματική, περιορίζονται όμως δραστικά οι δυνατότητες των διαιτητών, ενώ προβλέπεται ακόμη και δυνατότητα έφεσης επί της αρχικής απόφασης ή και προσφυγή στη Δικαιοσύνη.
Στόχος του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση είναι η ισορροπημένη επαναφορά της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ, ώστε να διασφαλίζεται μεν η λειτουργία του, με τέτοιον τρόπο όμως που δεν θα οδηγήσει εκ νέου στην κατάργησή του.
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις «ενδυναμώνεται η συμβολή της μεσολάβησης στις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις», επανέρχεται το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ από οποιοδήποτε μέρος (εργοδότη ή εργαζόμενους), ορίζεται Τριμελής Επιτροπή Διαιτησίας γι’ αυτές τις περιπτώσεις και προβλέπονται συγκεκριμένες παράμετροι που οφείλει κάθε διαιτητής να λαμβάνει υπόψη του. Συγκεκριμένα, απαιτείται να υπάρχει τεκμηρίωση στην αιτιολογία της όποιας διαιτητικής απόφασης, στην οποία θα λαμβάνεται υπόψη η εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας αλλά και η οικονομική κατάσταση των ασθενέστερων επιχειρήσεων ενός κλάδου. Μάλιστα, η πληρότητα της αιτιολογίας των διαιτητικών αποφάσεων θα είναι αυτή που θα καθορίζει και το μέλλον τους, καθώς βάσει των νέων διατάξεων, θα κρίνονται σε β΄ βαθμό από Πενταμελή Επιτροπή του ΟΜΕΔ και στη συνέχεια, εφόσον ένα από τα δύο συμβαλλόμενα μέλη το επιθυμεί, και από τη Δικαιοσύνη.
Εφεση και έλεγχος
Η τροπολογία θέτει αυστηρότατες προϋποθέσεις στη λήψη απόφασης, ενώ δίνει τη δυνατότητα συνεχών προσφυγών αρχικά εντός του ΟΜΕΔ και στη συνέχεια ακόμη και στη Δικαιοσύνη.
Συγκεκριμένα, προβλέπει σε β΄ βαθμό τη δυνατότητα έφεσης κατά της απόφασης του διαιτητή ή της Τριμελούς Επιτροπής και αυτόματη αναστολή της εκτέλεσής της. Η έφεση εξετάζεται από Δευτεροβάθμια Πενταμελή Επιτροπή Διαιτησίας που απαρτίζεται ακόμη και από πρώην δικαστικούς.
Ακόμη κι αν δεν ασκηθεί έφεση στον ΟΜΕΔ, εργοδότες ή και εργαζόμενοι θα μπορούν να ασκήσουν απευθείας αγωγή στο Μονομελές Πρωτοδικείο προσβάλλοντας το κύρος της διαιτητικής απόφασης, εντός 10 ημερών από την κοινοποίησή της. Η δικάσιμος ορίζεται εντός 45 ημερών από την κατάθεση της αγωγής και η έφεση εντός 15 ημερών από την επίδοση της απόφασης.
Η τροπολογία προβλέπει τη δυνατότητα αγωγής και κατά του κύρους της απόφασης της Δευτεροβάθμιας Πενταμελούς Επιτροπής του Οργανισμού. Και αυτή ασκείται εντός 10 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης, στο Μονομελές Πρωτοδικείο, η δικάσιμος ορίζεται εντός 45 ημερών και η έφεση εντός 30 ημερών. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή, το Μονομελές Πρωτοδικείο θα μπορεί να κρίνει και το κύρος της απόφασης διαιτησίας που εκδόθηκε αρχικά, πριν από την προσφυγή σε πρώτο βαθμό, στην Πενταμελή Επιτροπή του Οργανισμού. Σε όλες τις περιπτώσεις δικαστικού ελέγχου, οι αποφάσεις θα δεσμεύουν όλα τα μέλη που συμμετέχουν στη διαιτητική διαδικασία.
Η ισχύς της διάταξης θα ξεκινήσει με τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αφορά όμως τόσο τις τυχόν προσφυγές που έχουν κατατεθεί στον ΟΜΕΔ και μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί αποφάσεις διαιτησίας (σύμφωνα με πληροφορίες 4 ομοσπονδίες έχουν ήδη προσφύγει στον ΟΜΕΔ ζητώντας τη μεσολάβησή του για την υπογραφή κλαδικής σύμβασης), όσο και τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί μετά τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ (έχει ήδη δημοσιοποιηθεί κλαδική σύμβαση των τεχνικών ραδιοφώνου).