Ενα ισχυρό κίνητρο, που αφενός θα επιβραβεύει τους συνεπείς οφειλέτες, οι οποίοι έχουν ήδη ενταχθεί σε ρύθμιση χρεών προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία και αφετέρου θα τους «κρατάει» σε αυτήν, περιλαμβάνει το σχέδιο που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των δανειστών. Μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται, είναι να δοθεί μπόνους επιπλέον 20% στη μείωση των προσαυξήσεων για τους οφειλέτες που έχουν ενταχθεί σε μία ή και στις δύο ρυθμίσεις που ήδη «τρέχουν», υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνουν σε αυτές και δεν θα επιλέξουν τη νέα βελτιωμένη… εκδοχή τους. Με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά, αφού όσο περνούν οι μέρες τόσο σταματούν να εξυπηρετούν τις δόσεις τους ακόμη κι αυτοί που πλήρωναν στην ώρα τους μέχρι πρότινος, τα δύο συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας βρίσκονται σε συνεχείς διαπραγματεύσεις με τα τεχνικά στελέχη της τρόικας, με προφανή στόχο να υπάρξει σύγκλιση ως προς το τελικό κείμενο της νέας ρύθμισης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα συμφωνεί επί της αρχής στους βασικούς άξονες της νέας διάταξης. Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως η νέα ρύθμιση θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο έως την Τρίτη, είτε υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές, είτε όχι. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές είναι τρία. Τα δύο αφορούν την παροχή κινήτρων για την παραμονή στην τρέχουσα ρύθμιση, ενώ το τρίτο αφορά την επιβράβευση των συνεπών οφειλετών, σε περίπτωση ένταξής τους στη νέα.
Αναλυτικά, το πρώτο σενάριο που συζητά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας είναι να επανυπολογιστεί το σύνολο της αρχικής οφειλής με τις νέες μειώσεις προσαυξήσεων και τόκων. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί σημαντικά το τελικό ποσό των δόσεων που έχουν απομείνει.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει ένα επιπλέον μπόνους 20% στη μείωση των προσαυξήσεων, κίνητρο ισχυρότατο για να παραμείνουν στη ρύθμιση των λιγότερων δόσεων.
Το τρίτο σενάριο, στην περίπτωση που δεν ισχύσει κάποιο από τα παραπάνω, είναι να υπάρξει επανυπολογισμός του αρχικού ποσού οφειλής με βάση τις νέες προβλέψεις, και γι’ αυτούς που θα μεταπηδήσουν από τις παλαιές ρυθμίσεις στη νέα.
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, δεν αναμένονται αλλαγές στον αριθμό των δόσεων, με ανώτερο αριθμό τις 100 για οφειλές έως 15.000 ευρώ και 72 για οφειλές πάνω από αυτό. «Κλεισμένο» φαίνεται πως είναι και το ετήσιο επιτόκιο, λίγο πάνω από το 4,5% (από 8,05% σήμερα). Μετά την επιμονή της τρόικας να μην ενταχθούν στο ίδιο καθεστώς οι πολύ μεγάλοι οφειλέτες, φαίνεται πως τελικά η νέα ρύθμιση για χρέη προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία θα αφορά οφειλές έως 1 εκατ. ευρώ.
Ο αρχικός σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου προέβλεπε επίσης εκπτώσεις έως και 100% των προσαυξήσεων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής σε όσους επιλέξουν να εξοφλήσουν εφάπαξ το χρέος τους. Το ποσοστό έκπτωσης από τις προσαυξήσεις σε όσους επιλέξουν τη λύση των δόσεων θα είναι αντιστρόφως ανάλογο με τον αριθμό των δόσεων: Συγκεκριμένα:
– 90% μείωση εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 12 δόσεις.
– 85% μείωση εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 24 δόσεις.
– 80% εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 36 δόσεις.
– 75% εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 48 δόσεις.
– 70% εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 60 δόσεις.
– 65% εφόσον τα χρέη καταβληθούν σε 72 δόσεις.
Στη ρύθμιση θα ενταχθούν οφειλές οι οποίες κατέστησαν ληξιπρόθεσμες έως και το τέλος Σεπτεμβρίου, το ελάχιστο ποσό δόσης θα είναι τα 50 ευρώ, ενώ στο πλαίσιο απλοποίησης των διαδικασιών δεν θα υπάρχει η ανάγκη εγγυητικών επιστολών στις περιπτώσεις μικρών οφειλών (έως 15.000 ευρώ).
Αποτυχία της ρύθμισης
Τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται καθημερινά για την πορεία των ρυθμίσεων και κυρίως για την αποτελεσματικότητά τους στα ασφαλιστικά ταμεία, είναι άκρως ανησυχητικά. Στελέχη από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων επισημαίνουν ότι οι αλλαγές έπρεπε να έχουν ψηφιστεί χθες, ενώ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σε περίπτωση περαιτέρω καθυστέρησης.
Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποιήθηκαν χθες, από το ΙΚΑ, τα οφέλη των δύο ρυθμίσεων είναι άκρως περιορισμένα. Τον Σεπτέμβριο εισπράχθηκαν συνολικά 35,3 εκατ. ευρώ (10,9 εκατ. ευρώ από τη «Νέα Αρχή» και 24,4 εκατ. ευρώ από την «Πάγια»). Από τις συνολικές οφειλές ύψους τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ, έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση συνολικά, μόλις 569,3 εκατ. ευρώ. Επειτα από 15 συνεχείς μήνες εφαρμογής των ρυθμίσεων, μόλις το 8,8% των οφειλετών εντάχθηκε στη «Νέα Αρχή». Ακόμη χειρότερες είναι οι… επιδόσεις της πάγιας ρύθμισης, καθώς εντάχθηκε σε αυτή το 6,27% του συνόλου των οφειλετών. Αλλά και από αυτούς που εντάχθηκαν, σχεδόν ένας στους τέσσερις βγήκε τελικά εκτός, αδυνατώντας να καταβάλλει εγκαίρως τις δόσεις του. Τα συνολικά κεφάλαια που βγήκαν εκτός ρύθμισης ανέρχονται στο ποσό των 98.208.956 ευρώ (38.679.538 ευρώ από τη «Νέα Αρχή» και 59.529.418 ευρώ από την «Πάγια»). Το 24,34% των οφειλετών που εντάχθηκαν στη «Νέα Αρχή» και το 33,67% όσων είχαν ενταχθεί στην «Πάγια» δεν κατάφεραν να εξυπηρετήσουν τις δόσεις τους και βρέθηκαν εκτός ρύθμισης. Από την άλλη πλευρά, περισσότεροι από 2,45 εκατ. είναι οι φορολογούμενοι που έχουν οφειλές στο Δημόσιο. Συγκεκριμένα τα νέα χρέη τους, που δημιουργήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2013 μέχρι και το τέλος Αυγούστου 2014, ανέρχονται σε 15,884 δισ. ευρώ.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), οι δύο ρυθμίσεις εξόφλησης των χρεών αποδίδουν ελάχιστα έσοδα στα δημόσια ταμεία και αυτό διότι ελάχιστοι οφειλέτες του Δημοσίου είναι σε θέση να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να είναι συνεπείς στις ρυθμίσεις. Ειδικότερα:
1. Στη ρύθμιση της «τελευταίας ευκαιρίας» (αφορά χρέη που κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μέχρι 31-12-2012) εντάχθηκαν 121.232 οφειλέτες, με το συνολικό ποσό που έχει ρυθμιστεί να ανέρχεται σε 1,02 δισ. ευρώ.
2. Στην «πάγια ρύθμιση» εντάχθηκαν 175.884 οφειλέτες, οι οποίοι ρύθμισαν χρέη ύψους 1,188 δισ. ευρώ.
3. Το συνολικό ποσό των οφειλών που ρυθμίστηκαν και εξοφλήθηκαν μέχρι τις 31-8-2014 ανήλθε σε 982,5 εκατ. ευρώ.
4. Τον Αύγουστο εντάχθηκαν στις δύο ρυθμίσεις:
– 11.680 άτομα στην «πάγια ρύθμιση» και
– 1.864 άτομα στη ρύθμιση της «τελευταίας ευκαιρίας»,
– 3.665 οφειλέτες σταμάτησαν να πληρώνουν είτε από αδυναμία είτε εξαιτίας των εξαγγελιών για νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση που θα τεθεί σε ισχύ άμεσα.