Σε αναζήτηση του ρόλου του βρίσκεται το ΤΑΙΠΕΔ, καθώς συνεχίζεται η διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και πιστωτών. Και όσο καθυστερεί μια συμφωνία, τόσο το Ταμείο όσο και οι αποκρατικοποιήσεις θα κινούνται στον αστερισμό της «δημιουργικής ασάφειας». Αλλωστε το θέμα των αποκρατικοποιήσεων είναι ένα από τα βασικά που περιλαμβάνονται στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση ήδη έχει υποσχεθεί 1,5 δισ. ευρώ στους θεσμούς, στόχος που μένει να επιτευχθεί.
Στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) όλοι φέρονται πλέον πεπεισμένοι ότι πολύ λίγα μπορούν να γίνουν σχετικά με τις αποκρατικοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει μια συμφωνία με τους πιστωτές, όλες σχεδόν οι μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, που έχουν ήδη ξεκινήσει, δύσκολα μπορούν να διαφοροποιηθούν -τουλάχιστον αισθητά- από τους αρχικούς όρους της διακήρυξης του διαγωνισμού. Στον ΟΛΠ, για παράδειγμα, οποιαδήποτε αλλαγή ποσοστού στις εκχωρούμενες μετοχές αλλάζει ουσιωδώς τους όρους. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν συμφωνήσουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές που συμμετέχουν στον διαγωνισμό σε μια τέτοια αλλαγή, αυτή δύσκολα θα εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επίσης, εύκολα κάποιος τρίτος θα μπορούσε να προσφύγει ζητώντας την ακύρωση του διαγωνισμού, επειδή ο αρχικός όρος τον απέτρεψε να συμμετάσχει στη διαδικασία.
Ωστόσο η σύμβαση παραχώρησης, που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης, θα μπορούσε να αμβλύνει τις αντιδράσεις. Ετσι, όπως η σημερινή σύμβαση περιλαμβάνει την απόδοση του 2% των εσόδων στο ελληνικό Δημόσιο, θα μπορούσε να υπάρξει όρος που θα προβλέπει την απόδοση ενός π.χ. 2% στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ακόμη και στην περίπτωση του Ελληνικού, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, λίγα μπορούν να γίνουν από την κυβέρνηση για την αλλαγή ρότας. «Αυτοί που ελπίζουν σε μια ακύρωση της διαδικασίας, στο μόνο που μπορούν να ελπίζουν είναι σε μια νομική επιπλοκή, π.χ. μια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), αντίστοιχη με εκείνη του Αστέρα της Βουλιαγμένης», παραδέχεται στέλεχος κοντά στις αποκρατικοποιήσεις. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ απέρριψε επένδυση ύψους 800 εκατ. ευρώ στον Αστέρα της Βουλιαγμένης, επειδή το σχέδιο χωρικής ανάπτυξης της περιοχής (ΕΣΧΑΔΑ) που υποβλήθηκε μεταβάλλει τον χαρακτήρα της χωροθέτησης της συγκεκριμένης περιοχής, επιτρέποντας την οικιστική ανάπτυξη.
Επίσης, μονόδρομο συνιστά για τη νέα διοίκηση του Ταμείου η υπογραφή της σύμβασης για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Η κυβέρνηση, εκτός του ότι θα βρεθεί εκτεθειμένη νομικά και στην επενδυτική κοινότητα, θα χάσει μια οικονομικά ελκυστική προσφορά. Αλλωστε ο στόχος που έχει τεθεί από την ελληνική πλευρά σε ό,τι αφορά τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, αυτός δεν θα είναι εφικτός χωρίς τα έσοδα της προκαταβολής από την παραχώρηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων.
Η μόνη αποκρατικοποίηση που κινδυνεύει σοβαρά είναι αυτή των ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΤΥ. Η αποκρατικοποίηση αυτή όμως, ούτως ή άλλως, κινδύνευε να βρεθεί σε αδιέξοδο ακόμη και χωρίς αλλαγή κυβέρνησης.
Ετσι, όλα δείχνουν ότι θα πρέπει να υπάρξει επανέναρξη της διαδικασίας όταν επανεργοποιηθεί εκ νέου το ΤΑΙΠΕΔ. Σήμερα η νέα διοίκησή του κινείται με αποκλειστικό γνώμονα την υπογραφή της σύμβασης του Ιπποδρομιακού Στοιχήματος. Τα στελέχη ωστόσο του ΤΑΙΠΕΔ ενημερώνονται για όλα τα θέματα, έτσι ώστε, όταν ληφθούν οι πολιτικές αποφάσεις, να είναι έτοιμα να επιληφθούν για όλες τις εκκρεμότητες του Ταμείου.
Ο ασκός του Αιόλου
Χωρίς μια συμφωνία με τους πιστωτές, όλοι θεωρούν ότι θ’ ανοίξει ο ασκός του Αιόλου και ότι η κυβέρνηση δεν θα έχει καμιά δέσμευση απέναντι στους εταίρους και πιστωτές της. Επίσης, στην περίπτωση αυτή, οι συμφωνίες των αποκρατικοποιήσεων δεν θα εξαρτώνται αποκλειστικά από τη βούληση του πωλητή, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά και από τη βούληση των επενδυτών. Για παράδειγμα, για μια Ελλάδα εκτός ευρώ, θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί το διακαές ενδιαφέρον των Κινέζων για τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας. Πάντως, ενθαρρυντικό είναι ότι οι σχέσεις της νέας διοίκησης του ΤΑΪΠΕΔ και στελεχών των «θεσμών» σταδιακά αποκαθίστανται. Η διοίκηση του Ταμείου, μάλιστα, αναμένει το «πράσινο φως» από την πολιτική ηγεσία, προκειμένου να συντάξει τη νέα λίστα αποκρατικοποιήσεων. Εκτιμάται, δε, ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει άμεσα και οπωσδήποτε μέσα στον μήνα.