Στους κλάδους με τη μεγαλύτερη στάθμιση στο βασικό «καλάθι», όπως τα τρόφιμα, η στέγαση και η εστίαση, θα υπάρξει η μεγαλύτερη επιβάρυνση από την ενδεχόμενη εφαρμογή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 18%. Η υπαγωγή των τροφίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος σε συντελεστή 18% από 13% που είναι σήμερα θα πλήξει ιδιαιτέρως τον οικογενειακό προϋπολογισμό και ειδικά των οικονομικά ασθενέστερων νοικοκυριών, σε μια εποχή που οι δαπάνες για τη διατροφή και τα πάγια των σπιτιών είναι αυτές τις οποίες προσπαθούν να μην περικόψουν.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη το σενάριο που θέλει την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 18% με εξαίρεση τις υπηρεσίες παροχής καταλυμάτων, με το σενάριο να θεωρεί ότι ο ΦΠΑ θα αυξηθεί από 6,5% που είναι σήμερα σε 9%, η συνολική επιβάρυνση στο βασικό «καλάθι» προϊόντων και υπηρεσιών θα είναι 2,6%, ενώ η ελληνική οικονομία μετά μια μακρά περίοδο, άνω των δύο ετών, αποπληθωρισμού θα εισέλθει πάλι σε πληθωρισμό.
Και μπορεί το 2,6% να φαίνεται σαν μια ήπια σχετικά επιβάρυνση, όμως δεν ισχύει το ίδιο εάν δει κάποιος πώς επηρεάζονται οι επιμέρους κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών και μάλιστα αυτές στις οποίες τα νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα δαπανούν τα περισσότερα χρήματά τους. Η επίπτωση στα τρόφιμα θα είναι της τάξης του 4,1%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η η διατροφή και τα μη αλκοολούχα ποτά αποτελούν την κατηγορία εκείνη με τη μεγαλύτερη στάθμιση στο «καλάθι», καθώς αντιστοιχεί στο 21,1% των δαπανών, ενώ, μάλιστα, προ κρίσης, το 2007 αντιστοιχούσε στο 17,1% των δαπανών. Η επιβάρυνση μπορεί τελικά να είναι κατά τι μικρότερη σε περίπτωση που κάποια περιορισμένα βασικά είδη διατροφής, όπως το ψωμί και το γάλα, υπαχθούν στον πολύ χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6,5%.
Εξαιρετικά βαρύ θα είναι το τίμημα που θα κληθούν να πληρώσουν τα νοικοκυριά από την υπαγωγή των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος σε ΦΠΑ 18% από 13% που είναι σήμερα, αλλαγή που συμπαρασύρει προς τα πάνω όλη την ομάδα «Στέγαση», προκαλώντας επιβάρυνση που ξεπερνάει το 9%. Η εν λόγω κατηγορία αντιστοιχεί στο 13,5% των δαπανών του νοικοκυριού.
Στο 4,4% υπολογίζεται η επιβάρυνση από την αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση, μια κατηγορία επίσης με υψηλή στάθμιση, καθώς μαζί με τα ξενοδοχεία αντιστοιχεί στο 15,6% των δαπανών από 12,2% το 2014.
Εάν, πάντως, στην κατηγορία των υπηρεσιών παροχής ξενοδοχειακών καταλυμάτων επιβληθεί τελικά συντελεστής 9%, τότε η επιβάρυνση υπολογίζεται σε 2,5%.
Απώλειες στο βαλάντιο των νοικοκυριών θα προκαλέσει ενδεχομένως ο ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ 18% στις ιατρικές υπηρεσίες, οι οποίες σήμερα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 13%. Βάσει των υπολογισμών, η επιβάρυνση
είναι της τάξης του 3,9%.
Από την άλλη, η ύπαρξη ενιαίου συντελεστή θα προκαλέσει μειώσεις τιμών στα προϊόντα εκείνα που σήμερα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 23%. Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο κλάδος της ένδυσης – υπόδησης, όπου αναμένεται αποκλιμάκωση των τιμών της τάξης του 4%, καθώς και τα αλκοολούχα ποτά και τα προϊόντα καπνού, των οποίων οι τιμές αναμένεται να μειωθούν κατά περίπου 5%.
Σε περίπτωση που τελικώς επιβληθεί ΦΠΑ 17%, καθώς και αυτό το σενάριο φέρεται να είναι στο τραπέζι, τότε η συνολική επιβάρυνση υπολογίζεται ότι θα είναι της τάξης του 2,4%.