Οι διαπραγματεύσεις για τη «Διατλαντική εταιρική σχέση για το εμπόριο και τις επενδύσεις» (TTIP), που θα δημιουργήσει τη μεγαλύτερη εμπορική ένωση στον κόσμο, καθώς θα καλύπτει πάνω από το 50% του παγκόσμιου εμπορίου, θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015. Αλλά παρά το γεγονός ότι τόσο ο πρόεδρος Ομπάμα όσο και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, αλλά και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ την παρουσίασαν ως το πιο φιλόδοξο εμπορικό βήμα στο βόρειο ημισφαίριο, οι διαδικασίες προχωρούν αργά.
Επιχειρώντας να διασκεδάσει τους φόβους των συμπολιτών της, καθώς 4 στους 10 απορρίπτουν τη συμφωνία, η κ. Μέρκελ δεσμεύθηκε ότι «κανένα από τα ευρωπαϊκά στάνταρ δεν πρόκειται να αλλάξει» και εξήρε το γεγονός ότι θα αυξήσει το εμπόριο των δύο πλευρών κατά 580 δισ. ευρώ ετησίως, κάτι πάντως που αμφισβητείται από τους επικριτές της διαδικασίας.Τι είναι, όμως, εκείνο που φοβίζει τους πολίτες της Γερμανίας; Πριν από μερικές μέρες το δεύτερο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ρώτησε, ακόμα και τους πολεμίους της σύμβασης, τι σημαίνουν τα αρχικά της. Ακόμη και υπέρμαχοι της απόρριψής της, όπως η βουλευτής της Αριστεράς, Σάρα Βάγκεκνεχτ, δεν ήταν σε θέση να απαντήσουν.
Αυτό δεν είναι περίεργο, καθώς η Κομισιόν, που χειρίζεται το θέμα, είχε επιλέξει συνθήκες απόλυτης μυστικότητας. Η επίτροπος Εμπορίου, Σουηδή Σεσίλια Μάλστρομ, κόντεψε να χάσει τη θέση της όταν με παρέμβαση του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ άλλαξε τις διαβεβαιώσεις που είχε δώσει σε επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου ότι «κανένας μηχανισμός επίλυσης των διαφορών μεταξύ κράτους και επενδυτών δεν θα αποτελέσει μέρος της συμφωνίας». Για τους Γερμανούς και τους Αυστριακούς αυτό είναι το «κόκκινο πανί». Είναι χαρακτηριστικό ότι πρώην υπουργοί Δικαιοσύνης, όπως η Χέρτα Ντόιμπλερ Γκμελίν, αλλά και η υποψήφια για την προεδρία της Δημοκρατίας Γκεζίνε Σβαν, απορρίπτουν αυτού του είδους τις ρυθμίσεις.
Η Ελλάδα
Πρόσφατα, το θέμα απασχόλησε και την ελληνική Βουλή, ενώ προηγουμένως η κυβέρνηση, διά του κ. Γ. Σταθάκη, είχε εκφράσει επιφυλάξεις στο σχετικό συμβούλιο υπουργών. Οι επιφυλάξεις αφορούν την προστασία της ονομασίας προέλευσης των αγροτικών προϊόντων, κάτι στο οποίο συμπαρατάσσονται Ελληνες, Γάλλοι και Ιταλοί. Ο κ. Σταθάκης, που είχε χαρακτηρίσει τη συμφωνία μνημείο αδιαφάνειας το φθινόπωρο του 2014, σε συζήτηση που είχε προκαλέσει ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή, διατήρησε τις επιφυλάξεις του, αλλά χαρακτήρισε το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης πεδίο παρέμβασης για να υπάρξουν αλλαγές. Κεντρική ιδέα της τοποθέτησής του ήταν ότι κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να προασπίσει το ρυθμιστικό της πλαίσιο.
Από αυτήν την τοποθέτηση δεν βρίσκονται μακριά οι διαβεβαιώσεις που δίνουν οι κυβερνήσεις των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Η κάθε μία από αυτές επιχειρεί στον νέο γύρο των διαπραγματεύσεων –έπρεπε να λήξουν στα τέλη του 2015, αλλά δεν θα ολοκληρωθούν πριν από το 2017– να κατοχυρώσει τα συμφέροντά της στο νέο εμπορικό σύμπαν…