Ολοι μείναμε εμβρόντητοι από τη φωτογραφία του κ. Βαρουφάκη στο πρωτοσέλιδο της «Καθημερινής», η οποία αναδημοσιεύτηκε από τους Financial Times (http://blogs.ft.com/ photo-diary/2015/06/404329/). Ο υπουργός Οικονομικών, μοναχικά καθισμένος στο πάτωμα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, θυμίζει τον Διογένη τον Κυνικό, ο οποίος εμφανίζεται (επίσης) καθισμένος στα σκαλιά της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών, σύμφωνα με τον ζωγράφο Ραφαήλ στην περίφημη νωπογραφία η «Σχολή των Αθηνών», η οποία βρίσκεται στο Αποστολικό Παλάτι του Βατικανού.
Πράγματι, ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών, όπως και ο Διογένης, μάλλον ξόδεψε πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο, φιλοσοφώντας ότι οι θεσμοί ή άλλως τρόικα (όπως τους γνωρίζαμε επί κυβέρνησης Σαμαρά), ήταν σαθρά δομημένοι. Γνωρίζουμε ότι ο Διογένης κυκλοφορούσε την ημέρα κρατώντας ένα λυχνάρι και δηλώνοντας, με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ότι έψαχνε να βρει «τίμιους ανθρώπους». Ετσι, όπως εξελίσσονται τα πράγματα και η χρεοκοπία βρίσκεται προ των πυλών, δεν θα αργήσει η στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών θα κυκλοφορεί και αυτός με ένα λυχνάρι, ψάχνοντας «τίμιους επενδυτές» για τα ελληνικά ομόλογα.
Και όμως μπορούμε, έστω και την ύστατη αυτή στιγμή, να αλλάξουμε τα δεδομένα. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να δεχθεί το σχέδιο των θεσμών με έναν επιπρόσθετο όρο, τον οποίο εμείς θα θέσουμε. Ο όρος αυτός θα αφορά την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους ως συνάρτηση τόσο της οικονομικής μας ανάπτυξης όσο και του δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας, ο οποίος δημοσιεύεται από τη World Bank. Ο δείκτης αυτός, ο οποίος μετράει την ποιότητα των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών και τον βαθμό ανεξαρτησίας του κρατικού μηχανισμού από πολιτικές πιέσεις, κατατάσσει την Ελλάδα στο 66,9-εκατοστιαίο σημείο, πολύ χαμηλότερα από τις περιφερειακές Ισπανία και Πορτογαλία, οι οποίες υπερβαίνουν το 83-εκατοστιαίο σημείο.
Πρέπει λοιπόν να υποβάλουμε πρόταση, σύμφωνα με την οποία το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους μας θα συνδεθεί άμεσα τόσο με τον ρυθμό ανάπτυξης όσο και με τον προαναφερθέντα δείκτη αποτελεσματικότητας. Με απλά λόγια: όσο ενισχύεται η ανάπτυξη, πλην όμως κωλυσιεργούμε στη βελτίωση της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας, τόσο θα αυξάνεται το κόστος εξυπηρέτησης σε σχέση με την περίπτωση κατά την οποία ενισχύεται η ανάπτυξη και ταυτόχρονα βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα. Το «ειδικό βάρος» σε ανάπτυξη και κυβερνητική αποτελεσματικότητα θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδας και εταίρων. Μια τέτοια πρόταση εκ μέρους του κ. Βαρουφάκη δύσκολα θα απορριφθεί από τους εταίρους μας. Είμαστε διατεθειμένοι να την θέσουμε;
* Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.