Σε καθεστώς ασφυξίας βρίσκονται πολίτες και επιχειρήσεις μετά την απόφαση της κυβέρνησης να θέσει περιοριστικά μέτρα στις συναλλαγές, μετά την απόρριψη από τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα της πρότασης που υπέβαλαν οι δανειστές της χώρας. Η κατάσταση είναι δραματική και για τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς πλέον δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους, αναγκαζόμενα να δανείζει το ένα το άλλο στο τέλος κάθε μήνα ώστε να πληρωθούν οι συνταξιούχοι.
Την ίδια στιγμή, το κράτος έχει σταματήσει οποιαδήποτε πληρωμή στους προμηθευτές, με τα χρέη του στο εσωτερικό της χώρας να προσεγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ. Η αδυναμία του κράτους να πληρώσει οδηγεί σε ασφυξία την αγορά, καθώς δημιουργούνται αλυσιδωτές αντιδράσεις μεταξύ των επιχειρήσεων εξαιτίας, αφενός, των καθυστερήσεων στις πληρωμές και αφετέρου, της ανικανότητας να πληρωθούν οι εργαζόμενοι και οι ξένοι προμηθευτές τους. Στο «αέρα» βρίσκονται και εκατοντάδες οδικά, σιδηροδρομικά, λιμενικά, αποχετευτικά έργα, έργα υγείας και επιχειρηματικά σχέδια, λόγω της στάσης πληρωμής από το ελληνικό Δημόσιο.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υποβάλλονται τα σχετικά αιτήματα στην Ε.Ε. για την εκταμίευση κοινοτικών κονδυλίων.
Με τα σημερινά δεδομένα, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να καταβληθούν μισθοί και συντάξεις στα τέλη του τρέχοντος μήνα. Τα ταμειακά αποθέματα του Δημοσίου έχουν τελειώσει, ενώ δεν υπάρχει ροή εσόδων, εξαιτίας της μη καταβολής φόρων από τους φορολογούμενους. Τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν το τελευταίο διάστημα, και κυρίως μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, εστιάζονται στα εξής:
1. Πληρωμές Δημοσίου. Το Δημόσιο, εδώ και τουλάχιστον τρεις μήνες, έχει κηρύξει στάση πληρωμών προς τρίτους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε τον τελευταίο μήνα, με αποτέλεσμα να μην καταβληθούν 2 δισ. ευρώ σε νοσοκομεία, δήμους και επιχειρήσεις. Συνολικά το κράτος οφείλει περί τα 10 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι δύσκολο να αποπληρωθεί στους επόμενους μήνες, εξέλιξη που αναμένεται να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στα νοσοκομεία, ενώ αρκετές επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε λουκέτο.
2. Εσοδα. Μέχρι και τον Μάιο τα φορολογικά έσοδα παρουσίαζαν υστέρηση ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό έχει διογκωθεί εξαιτίας της μη καταβολής φόρων τον περασμένο μήνα από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, δεν έχει καταβληθεί ο ΦΠΑ του Ιουνίου και, όπως όλα δείχνουν, δεν θα καταβληθεί και ο ΦΠΑ στα τέλη του τρέχοντος μήνα. Υπό αυτές τις συνθήκες, η κατάσταση θα γίνει ακόμα χειρότερη, δεδομένου ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει χρήματα για να εξυπηρετήσει τις άμεσες ανάγκες, ακόμα και ενοίκια και λογαριασμούς ΔΕΚΟ.
3. Ασφαλιστικά ταμεία. Τα ασφαλιστικά ταμεία αναγκάζονται σε έναν εσωτερικό δανεισμό μεταξύ τους, ώστε να μπορέσουν κάθε μήνα να πληρώσουν τις συντάξεις. Φυσικά για τον τρέχοντα μήνα το ελληνικό Δημόσιο δεν θα μπορέσει να καταβάλει το δικό του μερίδιο εκτός και αν υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές της χώρας.
4. Φορολογικές δηλώσεις. Με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν επαρκεί ο χρόνος για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων τόσο των νομικών προσώπων όσων και των φυσικών. Ταυτόχρονα, επιχειρήσεις και πολίτες τηρούν στάση αναμονής μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση και να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις. Το όποιο ρευστό διαθέτουν είναι σίγουρο ότι θα χρησιμοποιηθεί πρώτα για τις ανάγκες τους και, εφόσον ομαλοποιηθεί η κατάσταση, θα καταβληθεί και ο φόρος εισοδήματος στο ελληνικό Δημόσιο. Σημειώνεται ότι ήδη οι λογιστές έχουν ζητήσει την παράταση των δηλώσεων μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Αυτό σημαίνει ότι και η πρώτη δόση θα πληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τα δημόσια ταμεία.
Σημειώνεται ότι μέχρι την Πέμπτη το βράδυ είχαν υποβληθεί 2,48 εκατ. φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο 6 εκατ. δηλώσεων.
6. Δημόσια έργα. Απλήρωτα παραμένουν εκατοντάδες έργα, εξαιτίας της στάσης πληρωμής που έχει κηρύξει το Δημόσιο. Οι καθυστερήσεις, όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, θέτουν σε άμεσο κίνδυνο πόρους ύψους 1 δισ. ευρώ από το παλιό ΕΣΠΑ.