Πριν από 30 χρόνια, όταν πέρασα το κατώφλι της «Καθημερινής», νέος δημοσιογράφος, γνώρισα την ιστορική εκδότρια της εφημερίδας, την Ελένη Βλάχου. Βασικές αρχές της εφημερίδας μας, μου είπε τότε εκείνη με τη σοφία της, το διαμέτρημα και την πολιτική της οξυδέρκεια, είναι η υπεράσπιση του δυτικού πολιτισμού και της ελεύθερης οικονομίας. Δύο αρχές και δύο στόχοι καθοριστικοί για το μέλλον του τόπου, που θα πρέπει να υπερασπίζεται και να προάγει ο καλός δημοσιογράφος της εφημερίδας. Ετσι μου είπε, τόσο απλά, εν έτει 1985, με τη συνείδηση της μάχιμης και πολύπειρης δημοσιογράφου, που είχε γευτεί, για τις αρχές αυτές, την εξορία και την απώλεια περιουσίας. Για την ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία, για την ελεύθερη και παραγωγική οικονομία.
Σήμερα, τρεις δεκαετίες αργότερα, μου φαίνεται ασύλληπτο ότι ο ελληνικός λαός καλείται να επιλέξει ακαριαία και να υπερασπιστεί αυτές τις τόσο θεμελιώδεις αρχές για την ασφάλειά του, την ελευθερία του, την παιδεία του και την οικονομική του πρόοδο. Διότι, στην ουσία, αυτά τα πολύτιμα δημόσια αγαθά είναι που καλείται να υπερασπιστεί ή να υποβαθμίσει δραματικά ο Ελληνας πολίτης, στο αυριανό δημοψήφισμα.
Διότι, στην ουσία πάλι, η εθνική επιλογή σε αυτές τις κάλπες είναι πράγματι το ΝΑΙ στην Ευρώπη, και συνακόλουθα στην ελευθερία των πολιτικών και των οικονομικών επιλογών, ή το ΟΧΙ και έξω από αυτό το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Δεν σ’ το αποκαλύπτει μόνον η δυναμική των αρνητικών εξελίξεων ή το γεγονός ότι ξεμείναμε απολύτως από χρήματα, τα οποία μόνο η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να σου δώσει, στη βάση μιας συμφωνίας. Είναι και το συμπαγές μέτωπο των Ευρωπαίων που έχει σχηματιστεί απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση, καταδεικνύοντας πλέον τα μελλούμενα. Ούτε ένας ούτε δύο είναι οι εταίροι και πιστωτές σου οι οποίοι σ’ το υπογραμμίζουν αυτό και σε προειδοποιούν για την απομάκρυνση της Ελλάδας από την Ευρώπη. Σ’ το τονίζουν με κάθε τρόπο όλοι!
Τι στο καλό άλλο να αναφέρει κανείς; Εχουν, άλλωστε, ειπωθεί τόσα πολλά αυτήν την εβδομάδα… Κι όμως. Εκανα αυτή την εισαγωγή, με την αναδρομή σε μία ξεχωριστή προσωπική στιγμή, για να εκφράσω την κατάπληξη, την απογοήτευση και την αγωνία που μου προκαλεί το σενάριο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρώπη (εάν είναι δυνατόν!), τριάντα χρόνια μετά. Η μεθοδευμένη αμφισβήτηση και μια ενδεχόμενη (αν και λιγότερο πιθανή) απόρριψη των κεκτημένων της ιστορίας, των ευρωπαϊκών επιτευγμάτων δύο τουλάχιστον γενεών. Μια ολέθρια επόμενη μέρα. Είτε από στρατηγική και σχέδιο, είτε από ερασιτεχνισμό και ατύχημα.
Το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο για τους Ελληνες, κατεδαφιστικό. Ακόμη και όσοι πολιτικοί, από επιλογή, αντιστρατεύονται την ιδέα και την προοπτική της Ευρώπης, μιλώντας για τη δραχμή, διερωτώμαι αλήθεια, δεν συνειδητοποιούν την αναξιοπιστία που θα έχει η (νέα) δραχμή στις εμπορικές συναλλαγές, πράγμα που σημαίνει ότι οι σημερινοί μισθοί και οι συντάξεις θα χάσουν αυτόματα το 50% της αγοραστικής τους αξίας; Τι πράγματι εξυπηρετούν; Κοντολογίς, για να μη ξεγελιόμαστε, στο αυριανό δημοψήφισμα διακυβεύεται κάτι πολύ περισσότερο από κατασκευασμένα ψευδο-διλήμματα του τύπου μνημόνια ή όχι κ.λπ. Διακυβεύεται η ίδια η ελευθερία, η ευρωπαϊκή παιδεία και η ιδιωτική οικονομία.