Σε ισχύ τίθενται από αύριο Δευτέρα οι νέοι συντελεστές ΦΠΑ και ήδη η αγορά έχει ξεκινήσει τις απαραίτητες διεργασίες αναπροσαρμογής των τιμών των προϊόντων. Οι νέοι συντελεστές θα επιβαρύνουν σημαντικά το καλάθι της νοικοκυράς, καθώς αυξάνονται σε δεκάδες προϊόντα πρώτης ανάγκης, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται να αναπροσαρμοσθούν και τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί και τα αεροπορικά εισιτήρια. Το κόστος από τις αλλαγές στον ΦΠΑ θα ανέλθει για κάθε οικογένεια περίπου στο 10%, ενώ μεγαλύτερες θα είναι οι επιβαρύνσεις στα πλέον αναπτυγμένα νησιά, αλλά από τον Οκτώβριο του 2015 οπότε θα καταργηθεί το ειδικό καθεστώς με τους μειωμένους συντελεστές που ισχύει σήμερα. Το κόστος αυτό πολύ δύσκολα θα απορροφηθεί από τις επιχειρήσεις, δεδομένου ότι και για αυτές προκύπτουν φορολογικές επιβαρύνσεις καθώς αυξάνεται κατά 3 μονάδες ο φορολογικός συντελεστής και η προκαταβολή φόρου φθάνει στο 100%. Σημαντικό πλήγμα θα δεχθούν και οι μισθωτοί με εισοδήματα από 30.000 ευρώ και άνω, καθώς από τον Αύγουστο θα διαπιστώσουν τη μείωση των μηνιαίων αποδοχών τους.
Στόχος της κυβέρνησης και κατόπιν της συμφωνίας με τους δανειστές της χώρας, το ποσό που θα πρέπει να εισπραχθεί εντός του 2015 από τα μέτρα ανέρχεται στα 3,175 δισ. ευρώ, τα οποία αναλύονται ως εξής:
• ΦΠΑ. Υπολογίζονται έσοδα ύψους 2,39 δισ. ευρώ από τις τροποποιήσεις στον ΦΠΑ, εκ των οποίων τα 795 εκατ. το 2015. Σύμφωνα με τον νόμο, περιορίζονται οι κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών που υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%), ενώ για αυτά που υπάρχει ειδική πρόβλεψη (πλέον μόνο φάρμακα και εμβόλια για τον άνθρωπο, βιβλία συγκεκριμένων δασμολογικών κλάσεων, εφημερίδες, περιοδικά, και εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων), ο συντελεστής ορίζεται στο 6% από 6,5%.
Οι μετατάξεις
Ενδεικτικά, στα αγαθά και υπηρεσίες που μετατάσσονται από τον μειωμένο (13%) στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (23%) περιλαμβάνονται τα τρόφιμα (όχι όλα), ο καφές, το τσάι, η εκμετάλλευση καφενείων, εστιατορίων κ.λπ., ενώ η διαμονή σε ξενοδοχεία κάμπινγκ κ.λπ. μετατάσσεται από τον συντελεστή 6,5% στον συντελεστή 13%. Επίσης, παύει η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τις υπηρεσίες εκπαίδευσης που παρέχονται από τα φροντιστήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και από τα κέντρα ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Για τα νησιά, ύστερα από ισχυρές πιέσεις της τρόικας, η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να καταργήσει πλήρως το ειδικό καθεστώς στα νησιά, ακόμα και στα απομακρυσμένα. Υπό αυτές τις συνθήκες από 1ης Οκτωβρίου 2015 το ειδικό καθεστώς καταργείται για τα πιο πλούσια νησιά (η αρχή με Μύκονο, Σαντορίνη κ.λπ.), ακολουθούν τα λιγότερο πλούσια την 1η Ιουλίου του 2016, ενώ από 1/1/2017 το ειδικό καθεστώς καταργείται για όλα τα νησιά, ακόμα και για τα απομακρυσμένα που αρχικώς είχαν εξαιρεθεί.
Το χρονοδιάγραμμα
Ο ειδικός κατάλογος των νησιών και το χρονοδιάγραμμα θα οριστεί με κοινή υπουργική απόφαση και απομένει να διαπιστωθεί εάν θα τηρηθεί η δέσμευση της κυβέρνησης για ειδική επιδότηση στους μόνιμους κατοίκους νησιών με πολύ χαμηλό εισόδημα.
• Εισφορά αλληλεγγύης. Υπολογίζονται έσοδα ύψους 251 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ (η οποία περιορίζεται για το 2015 στο ποσό των 221 εκατ. ευρώ). Η νέα κλίμακα της εισφοράς αλληλεγγύης διαμορφώνεται ως εξής;
• Για εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ συντελεστής 2%
• Για εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 ευρώ συντελεστής 4%
• Για εισοδήματα από 100.001 έως 500.000 ευρώ συντελεστής 6%
• Για εισοδήματα από 500.001 και άνω ο συντελεστής αυξάνεται στο 8%
• Φόρος πολυτελείας. Υπολογίζονται έσοδα 48,5 εκατ. ευρώ. Με τις νέες διατάξεις επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων. Ο φόρος υπολογίζεται επί της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους επί συντελεστή 13%. Από τον φόρο εξαιρούνται τα ιστιοφόρα σκάφη και πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο. Επίσης, αυξάνεται ο επιβαλλόμενος φόρος πολυτελούς διαβίωσης για τα αυτοκίνητα από 2.500 κυβικά εκατοστά και άνω, για αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και δεξαμενές κολύμβησης στο 13% (από 10%) επί της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης. Τα ανωτέρω ισχύουν από το φορολογικό έτος 2015 και μετά.
• Αυξάνεται από 1/1/2015 ο συντελεστής φορολόγησης των κερδών των επιχειρήσεων στο 29% από 26% που είναι σήμερα. Οπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου, οι επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία θα φορολογηθούν με υψηλότερο συντελεστή για τα κέρδη του τρέχοντος έτους που θα δηλωθούν το 2016 στη φορολογική δήλωση. Επίσης, για τις επιχειρήσεις αυτές αυξάνεται η προκαταβολή φόρου στο 100%.