Η αποκατάσταση της ρευστότητας, η υποστήριξη των επιχειρήσεων υπό το καθεστώς των κεφαλαιακών περιορισμών, η αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, η νέα ανακεφαλαιοποίηση και η τύχη των θυγατρικών στη νοτιοανατολική Ευρώπη είναι οι πέντε μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες μετά τη συμφωνία Ελλάδας – εταίρων. Εν τω μεταξύ, ολοκληρώθηκαν οι τεχνικές προετοιμασίες για την επαναλειτουργία των τραπεζών από αύριο, πάντα υπό καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών. Τα υποκαταστήματα θα λειτουργήσουν αύριο Δευτέρα, καθώς διασφαλίστηκε ότι δεν υπάρχουν «κενά» στο σύστημα που θα επέτρεπαν την έξοδο κεφαλαίων στο εξωτερικό.
Οπως σημειώνουν στην «Κ» επιτελικά στελέχη τραπεζών, η αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών, που κορυφώθηκε με το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών, έχει προκαλέσει μεγάλες βλάβες στην οικονομία και έχει τραυματίσει βαριά το τραπεζικό σύστημα. Υπογραμμίζουν ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο η συμφωνία και η κυβέρνηση να προχωρήσει με αποφασιστικότητα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, ώστε να μπορέσουν σταδιακά η οικονομία και οι τράπεζες να ανακάμψουν. Προσθέτουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση της οικονομίας είναι η πολιτική σταθερότητα, καθώς αν η χώρα ξαναμπεί στην περιπέτεια των εκλογών, οι επιπτώσεις στην οικονομία θα πολλαπλασιαστούν.
Αμεση προτεραιότητα για τις τράπεζες είναι η αποκατάσταση της ρευστότητας. Μετά την επιβολή των περιορισμών, οι τράπεζες δεν κινδυνεύουν από εκροές καταθέσεων, αλλά το μεγάλο στοίχημα είναι να φέρουν νέο χρήμα στο σύστημα. Υπενθυμίζεται ότι από τον Νοέμβριο του 2014 οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά περίπου 50 δισ. ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων παραμένει στη χώρα σε θυρίδες και στρώματα. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει κίνητρα για τη «νομιμοποίηση» αδήλωτων κεφαλαίων, κίνηση που θα μπορούσε να βελτιώσει ουσιαστικά τη ρευστότητα.
Μεγάλη πρόκληση για τις τράπεζες αποτελεί η υποστήριξη των επιχειρήσεων υπό καθεστώς περιορισμών. Οι τράπεζες θα πρέπει να διαχειριστούν με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα την περιορισμένη ρευστότητα, προκειμένου να στηρίξουν τις επιχειρήσεις στο εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε.
Το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, που συνολικά προσεγγίζουν τα 80 δισ. ευρώ, και το πώς θα αντιμετωπιστούν αποτελεί κομβικό σημείο για το μέλλον του κλάδου. Με τα κατάλληλα εργαλεία και την υποστήριξη του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου οι τράπεζες θα πρέπει γρήγορα να διαχωρίσουν τους δανειολήπτες που πράγματι δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους από αυτούς που εκμεταλλεύονται τις συνθήκες. Στις επιχειρήσεις επίσης θα πρέπει να διακρίνουν τις βιώσιμες από τις μη βιώσιμες και να προχωρήσουν στην ενίσχυση των βιώσιμων επιχειρήσεων.
Για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχει προβλεφθεί συνολικά ποσό 25 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, από αυτά τα 15 δισ. ευρώ πιθανότατα θα χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω της δημιουργίας ειδικού φορέα (bad bank) ενώ τα υπόλοιπα 10 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την εξυγίανση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Οπως εκτιμούν αναλυτές, το πιθανότερο σενάριο είναι η Τράπεζα Αττικής και οι συνεταιριστικές τράπεζες να διασπαστούν σε «καλό» – «κακό» κομμάτι και το υγιές τμήμα μαζί με τις καταθέσεις θα μεταφερθούν στις συστημικές τράπεζες ενώ τα προβληματικά στοιχεία θα τεθούν σε εκκαθάριση. Οι κεφαλαιακές ανάγκες των συστημικών τραπεζών θα προσδιοριστούν μετά από διαγνωστική μελέτη που θα πραγματοποιήσει η ΕΚΤ, η οποία θα ξεκινήσει μετά το καλοκαίρι. Οπως εκτιμούν οι τράπεζες, από τα 10 δισ. ευρώ θα διατηρηθεί ένα απόθεμα 2-3 δισ. ευρώ ως μαξιλάρι ασφαλείας.
Τέλος, η τύχη των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια θα είναι μία ακόμη μεγάλη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Οι τράπεζες κινδυνεύουν να απολέσουν το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο, των δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό. Ηδη τα πρώτα μηνύματα από την Κομισιόν είναι αρνητικά καθώς υπάρχει πίεση στις τράπεζες να μη διατηρήσουν παρουσία στο εξωτερικό και να επικεντρωθούν στην εγχώρια αγορά. Σημειώνεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο της ανατοποθέτησης των δυνάμεων στο εξωτερικό, ανακοινώθηκε η εξαγορά, έναντι του συμβολικού τιμήματος του 1 ευρώ, των 80 καταστημάτων της Alpha Bank στη Βουλγαρία από τον όμιλο Eurobank, που διαθέτει ισχυρότερη παρουσία στη χώρα με 150 καταστήματα.