Η απαισιοδοξία και ο φόβος για το μέλλον διαδέχτηκαν την αισιοδοξία και την ελπίδα. Η μερική ανάκαμψη της κατανάλωσης έδωσε τη θέση της στην περιστολή δαπανών, ενώ παράλληλα τα διαθέσιμα εισοδήματα ξεκίνησαν πάλι τη φθίνουσα πορεία. Τα παραπάνω βρίσκονται πίσω από τη «βουτιά» των 12 μονάδων που σημείωσε το β’ τρίμηνο του 2015, σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της εταιρείας Nielsen.
Από τις 65 μονάδες στις οποίες βρέθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2015, διαμορφώθηκε στις 53 μονάδες το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Πρόκειται, μάλιστα, για τη μεγαλύτερη πτώση που παρατηρείται στις 60 χώρες όπου διενεργείται η έρευνα της Nielsen. Επιπλέον, το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι δεν τους περισσεύουν καθόλου χρήματα μετά την κάλυψη των βασικών αναγκών εκτοξεύθηκε στο 38% από 28% που ήταν το α’ τρίμηνο του 2015.
Ενδεικτικό της αλλαγής κλίματος επί τα χείρω και της ενίσχυσης της απαισιοδοξίας είναι ότι, αν και σε όλη την Ευρώπη είναι διάχυτη η ανησυχία για την οικονομία και την απασχόληση, στην Ελλάδα τα συναισθήματα αυτά αποτυπώνονται σε διπλάσια ποσοστά. Στην Ελλάδα το 40% των πολιτών ανησυχεί για την εργασία του, έναντι 22% στην Ευρώπη, για την πορεία της οικονομίας ανησυχεί το 41% των πολιτών στην Ελλάδα, έναντι 20% στην Ευρώπη, ενώ για το χρέος ανησυχεί το 30% των Ελλήνων πολιτών, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη να είναι 30%.
Η επιστροφή της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε χαμηλά επίπεδα προκαλεί, βεβαίως, δραστικές αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες. To 74% δηλώνει ότι έχει περιορίσει τη διασκέδαση εκτός σπιτιού έναντι 72% το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι, τάση που είναι πιθανό να αυξηθεί μετά τις τελευταίες αυξήσεις στον ΦΠΑ (π.χ., στον κλάδο της εστίασης, όπου από 13% είναι πλέον 23%). Επίσης, το 72% δηλώνει ότι αγοράζει φθηνότερα προϊόντα από το σούπερ μάρκετ σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις δαπάνες του.
Αποκαλυπτικές, εξάλλου, είναι οι απαντήσεις που έδωσαν οι Ελληνες πολίτες στο ερώτημα για το πού διαθέτουν τα χρήματα που τους περισσεύουν, αφού προηγουμένως έχουν καλύψει τις βασικές ανάγκες τους. Πλέον, δάνεια και οφειλές από πιστωτικές κάρτες και εν γένει χρέη δηλώνει ότι αποπληρώνει το 26% από 34% το α’ τρίμηνο του 2015, κάτι που αποδεικνύεται και από τη ραγδαία αύξηση των «κόκκινων» δανείων, το 23% αποταμιεύει έναντι 30% στις αρχές του τρέχοντος έτους, ενώ μόλις το 18% δηλώνει ότι διαθέτει τα χρήματα που του περισσεύουν για διασκέδαση εκτός σπιτιού και το 15% για διακοπές (από 26% και 24%, αντιστοίχως, το α΄τρίμηνο της φετινής χρονιάς). Αξίζει, βεβαίως, να σημειωθεί ότι σχεδόν τέσσερις στους δέκα δηλώνουν ότι δεν τους περισσεύουν χρήματα, αναλογία που το α’ τρίμηνο του 2015 ήταν σχεδόν τρεις στους δέκα.
Παγκοσμίως ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης της Nielsen διαμορφώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2015 στις 96 μονάδες, χαμηλότερα κατά μία μονάδα σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο του 2015.