Σε πληρωμές ύψους 150 εκατ. ευρώ για έργα του ΕΣΠΑ έχει προχωρήσει από τις αρχές Αυγούστου έως σήμερα η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του υπουργείου Οικονομίας, στο πλαίσιο της προσπάθειας σταδιακής ομαλοποίησης των πληρωμών προς δικαιούχους του προγράμματος.
Το έλλειμμα ρευστότητας που δημιουργήθηκε στην αγορά από τη στάση πληρωμών που κήρυξε το Δημόσιο, υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 700 εκατ. ευρώ και επιδιώκεται να καλυφθεί μέσα από την εξασφάλιση εγκρίσεων για πληρωμές ύψους 10 εκατ. ευρώ την ημέρα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αλλά και την άμεση εκταμίευση μέρους του δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το ημερήσιο όριο των 10 εκατ. ευρώ από το ΓΛΚ έχει ήδη ενεργοποιηθεί από τις αρχές του μήνα και θα σηματοδοτήσει τη σταδιακή αποπληρωμή δικαιούχων όπως εργολάβους, αλλά και προμηθευτές νοσοκομείων, μισθών εκπαιδευτικών κ.λπ., που πληρώνονται από κοινοτικά κονδύλια. Το όριο κρίνεται μικρό, αλλά σε κάθε περίπτωση αποτελεί την πρώτη δειλή ροή ρευστότητας στην οικονομία, ύστερα από μήνες οικονομικής ασφυξίας.
Σανίδα σωτηρίας αποτελεί το νέο δάνειο από την ΕΤΕπ, που ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΕΣΠΑ κ. Αλ. Χαρίτση, η συμφωνία αφορά την άμεση –έως τα τέλη Αυγούστου– χορήγηση προκαταβολής της τάξεως του 30%. Πρόκειται για 300 εκατ. ευρώ, περίπου, τα οποία σε συνδυασμό με άλλα 50 εκατ. ευρώ, που συνομολογήθηκε ότι θα δώσει η ΕΤΕπ ως επέκταση προηγούμενου δανείου, θα χρησιμοποιηθούν για την πληρωμή δικαιούχων που εκτελούν έργα του υφιστάμενου ΕΣΠΑ και οι οποίοι παραμένουν επί μήνες απλήρωτοι. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες ρευστότητας, προκειμένου να περιοριστεί κατά το δυνατόν ο κίνδυνος επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού με δεδομένο ότι ο χρόνος για την ολοκλήρωση των έργων της περιόδου 2007-2020 μετράει αντίστροφα.
Αυτό γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναγνωρίσει και θα καλύψει μέσα από τον μηχανισμό της κοινοτικής συμμετοχής μόνο όσες δαπάνες δηλωθούν μέχρι το τέλος του 2015, ενώ όσες γίνουν σε χρόνο μεταγενέστερο, τυπικά δεν αναγνωρίζονται από την Ε.Ε. και θα πρέπει να πληρωθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δηλαδή από εθνικούς πόρους.
Η πρόσφατη συμφωνία με τη Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής για μηδενισμό της εθνικής συμμετοχής στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ, αν και απαλλάσσει την ελληνική πλευρά από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, δημιουργεί συνθήκες ασφυκτικής πίεσης, στον βαθμό που επιβάλλει το ξεκαθάρισμα των έργων, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί δημοσιονομικά η χώρα για την ολοκλήρωση έργων που δεν θα χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε. Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομίας σημειώνει ότι «το προσεχές διάστημα θα συνεχιστεί και εντατικοποιηθεί η προσπάθεια ενίσχυσης των ροών πληρωμών, με στόχο να καλυφθούν άμεσα όλες οι ανάγκες των έργων του ΕΣΠΑ 2007-13». Η προσπάθεια επιβάλλει αυστηρή προτεραιότητα στα έργα, τόσο από τα υπουργεία όσο και τις περιφέρειες, με τις οποίες συμφωνήθηκε να επισπεύσουν τις διαδικασίες υλοποίησης εκείνων που έχουν προοπτική ολοκλήρωσης.