Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις τράπεζες, η ανακεφαλαιοποίηση των οποίων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου. Ωστόσο, η διαδικασία έχει ακόμη γρίφους, η απάντηση στους οποίους δεν αναμένεται πριν από τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα:
1. Με ποιες παραδοχές θα υπολογιστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες; Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας (SSM) της ΕΚΤ έχει δώσει στις τράπεζες ένα βασικό σενάριο (baseline) που προβλέπει συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2,3% για το 2015, 1,3% για το 2016 και ανάπτυξη 2,7% το 2017. Ωστόσο, το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης θα υπολογιστεί με βάση ένα δυσμενέστερο σενάριο (adverse) και όπως λένε τραπεζικοί κύκλοι όπως όλα δείχνουν οι υποθέσεις αυτού του σεναρίου θα είναι αυστηρές. Αυτό γιατί στους κόλπους της ΕΚΤ και του SSM υπάρχει η άποψη ότι η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα, εν όψει μάλιστα και του stress test που θα γίνει το 2016 σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ίδιες πηγές λένε πως το ποσό που θα χρειαστεί θα είναι πιο κοντά στο άνω όριο των εκτιμήσεων θεσμών (10 με 25 δισ. ευρώ) βάσει των υπολογισμών για τη διαμόρφωση του τρίτου πακέτου στήριξης της Ελλάδας.
2. Θα δοθούν κίνητρα για τους ιδιώτες μετόχους; Σε αυτή την ανακεφαλαιοποίηση είναι σαφές ότι δεν θα ισχύσουν ειδικοί κανόνες και όροι όπως στην πρώτη όπου οι ιδιώτες επενδυτές καλύπτοντας το 10% της αύξησης κεφαλαίου διατηρούσαν τον έλεγχο των τραπεζών. Δεν θα υπάρχουν επίσης δικαιώματα αγοράς μετοχών (warrants). Δεδομένου ότι όπως όλα δείχνουν οι κεφαλαιακές ανάγκες θα είναι υψηλές, υπάρχουν δύο απόψεις. Ο SSM προτείνει να καλυφθεί πλήρως η αύξηση κεφαλαίου από το ΤΧΣ, δηλαδή από το Δημόσιο και στη συνέχεια, όταν οι συνθήκες ομαλοποιηθούν, να ιδιωτικοποιηθούν έναντι ικανοποιητικού τιμήματος. Κάτι τέτοιο, λένε, έγινε στις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Η άλλη άποψη είναι να καλυφθεί το μέρος των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτει από την αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου των τραπεζών (Αsset Quality Review) και από το βασικό σενάριο του στρες τεστ από τους ιδιώτες, με έκδοση κοινών μετοχών και το επιπλέον με Cocos (ομόλογα μετατρέψιμα σε μετοχές) από το ΤΧΣ και ιδιώτες. Το επιχείρημα είναι με τις χαμηλές αποτιμήσεις των τραπεζών, όσα περισσότερα χρήματα βάλει το ΤΧΣ (δηλαδή οι φορολογούμενοι) στην ανακεφαλαιοποίηση, τόσο δυσκολότερη είναι η ανάκτηση κατά την πώληση σε ιδιώτες.
3. Τι θα γίνει με τους ομολογιούχους; Η επιλογή του Εurogroup να συμπεριλάβει στο «κούρεμα» εκτός από τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης (subordinated), που έχουν εκδώσει οι τράπεζες και τα οποία ανέρχονται σε 1 δισ. ευρώ και τα κύριας εξασφάλισης ομόλογα (senior), που ανέρχονται σε 2,4 δισ. ευρώ αποτελεί ένα ευαίσθητο θέμα με νομικές και όχι μόνο διαστάσεις. Το γεγονός ότι τα ομόλογα αυτά έχουν εκδοθεί με βάση το αγγλικό δίκαιο καθιστά υποχρεωτική τη συμφωνία των δύο τρίτων των μετόχων για τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης που θα αλλάζει τους όρους εξόφλησης ή μετατροπής τους. Η σχετική απαρτία θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να εξασφαλιστεί στον βαθμό που κάτοχοι δεν είναι μόνο μεγάλα επενδυτικά funds, αλλά και ιδιώτες φυσικά πρόσωπα. Στις εποπτικές αρχές δεν διαφεύγει άλλωστε το γεγονός ότι μεταξύ των κατόχων είναι και ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες θα πρέπει ενδεχομένως να καλύψουν με πρόσθετα κεφάλαια, τη ζημία που θα υποστούν από το «κούρεμα». Τραπεζικά στελέχη εξηγούν ότι το κόστος από το ενδεχόμενο «κούρεμα» των senior bond holders θα είναι τεράστιο, καθώς θα πλήξει ευθέως την αξιοπιστία των τραπεζών, οι οποίες θα κάνουν πολλά χρόνια μέχρι να ξαναεκδώσουν ομόλογα.
4. Τι θα γίνει με τις διοικήσεις; Το ΤΧΣ θα έχει πλέον σημαντικό ρόλο και λόγο στη διοίκηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, ενώ στο ίδιο το Ταμείο θα είναι ισχυρή η παρουσία ξένων στελεχών. Κάποιοι θεωρούν ότι θα υπάρξουν αλλαγές στις διοικήσεις, αλλά το εύρος θα εξαρτηθεί από την ισχύ των ιδιωτών επενδυτών μετά την ανακεφαλαιοποίηση και τη νέα κυβέρνηση.
5. Προλαβαίνει να ολοκληρωθεί η διαδικασία έως το τέλος του έτους;Τα αποτελέσματα των στρες τεστ και τα αποτελέσματα 9μήνου θα έχουν ανακοινωθεί έως τις 20 Οκτωβρίου. Μετά θα συγκληθούν οι γενικές συνελεύσεις για την αύξηση κεφαλαίου έως τις 10 Νοεμβρίου. Στην πραγματικότητα, οι διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών 4 τραπεζών έχουν περίπου 20 ημέρες για να βρουν ιδιώτες επενδυτές. Εάν αυτό δεν καταστεί εφικτό τότε θα καλύψει την αύξηση το ΤΧΣ.