• Η εφαρμογή του Περιουσιολογίου περιλαμβάνεται στα μέτρα τα οποία έχει δεσμευθεί η Ελλάδα να λάβει μέχρι τον Νοέμβριο του 2015 στο πλαίσιο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, σύμφωνα με το μνημόνιο κατανόησης που υπεγράφη τον Αύγουστο. Το Περιουσιολόγιο εισήχθη στην ελληνική φορολογική πραγματικότητα ήδη από το 2010 και ένας από τους βασικούς στόχους ήταν η ολοκλήρωσή του μέχρι τις 30.04.2015. Μολονότι δεν είναι γνωστό αν το Περιουσιολόγιο θα αποτελέσει εφαλτήριο για την αύξηση της φορολογίας στην περιουσία, τα κυριότερα ερωτήματα που εγείρονται ως προς την εφαρμογή του αφορούν στη δυνατότητα αποτίμησης και ελέγχου της συνολικής περιουσίας των φορολογουμένων, ιδίως σε περιπτώσεις μη εισηγμένων μετοχών, έργων τέχνης, κοσμημάτων κ.τ.λ. ή τον αληθή αριθμό των χρηματικών διαθεσίμων του φορολογουμένου.
• Σύμφωνα με τον Κανονισμό 650/2012 της Ε.Ε., ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 17.08.2015, δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναγνωρίζονται στα υπόλοιπα χωρίς να απαιτείται καμία ειδική διαδικασία. Με τον εν λόγω Κανονισμό ρυθμίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο θέματα που αφορούν στο κληρονομικό δίκαιο, όπου πλέον καταρχήν εφαρμοστέο καθίσταται το δίκαιο της χώρας της συνήθους διαμονής αντί της ιθαγενείας (εκτός εάν με διαθήκη έχει επιλεγεί το δίκαιο της ιθαγενείας). Επιπλέον, θεσπίζεται ευρωπαϊκό κληρονομητήριο το οποίο παράγει τα αποτελέσματά του από τη στιγμή της έκδοσής του σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. χωρίς να απαιτείται καμία ειδική διαδικασία.
• Ο Κανονισμός δεν αγγίζει θέματα φορολογίας κληρονομιών, συνεπώς για το αν και κατά πόσον χρειάζεται να καταβληθεί φόρος κληρονομιάς στην Ελλάδα λαμβάνουμε υπόψη την εσωτερική νομοθεσία βάσει της οποίας καταβάλλεται φόρος εάν η περιουσία του κληρονομούμενου βρίσκεται στην Ελλάδα (αρχή της χωρητικότητας). Αν δεν υπάρχει περιουσία στην Ελλάδα αλλά υπάρχει κινητή περιουσία στην αλλοδαπή, πρέπει να καταβληθεί φόρος στην Ελλάδα αν ο κληρονομούμενος ήταν Ελληνας υπήκοος (αρχή της ιθαγενείας). Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που ο κληρονομούμενος ήταν αλλοδαπός με κινητή περιουσία στην αλλοδαπή, αλλά είχε κατοικία στην Ελλάδα (αρχή της κατοικίας/διαμονής).
• Περαιτέρω διευκρινίσεις δόθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών αναφορικά με τις αμοιβές με «μπλοκάκι». Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο, εάν ένα φυσικό πρόσωπο που είναι μισθωτός έχει παράλληλα κάνει έναρξη εργασιών, το εισόδημά του θα φορολογηθεί σύμφωνα με την πηγή προέλευσης (δηλαδή το εισόδημα που προέρχεται από τη σύμβαση εργασίας θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών, ενώ αυτό που προέρχεται από επιχειρηματική δραστηριότητα με τη σχετική κλίμακα).
• Αν το φυσικό πρόσωπο δεν είναι μισθωτός και έχει κάνει έναρξη εργασιών, το εισόδημά του εντούτοις φορολογείται με την κλίμακα των μισθωτών εφόσον καλύπτει τις προϋποθέσεις του ΚΦΕ (δηλαδή έχει μέχρι 3 εργοδότες ή αν έχει περισσότερους, το 75% του εισοδήματος προέρχεται από έναν εξ αυτών, υπάρχουν έγγραφες συμβάσεις έργου ή παροχής υπηρεσιών, δεν έχει την εμπορική ιδιότητα και η επαγγελματική του εγκατάσταση είναι η κατοικία του).
• Οι οφειλές προς το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης μπορούν πλέον να ρυθμίζονται βάσει του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (γνωστός και ως νόμος Κατσέλη). Εξαιρούνται της ρύθμισης οφειλές, η αιτία των οποίων είναι αδικήματα οφειλόμενα σε δόλο ή βαριά αμέλεια (αδικοπραξία) ή αφορούν σε χρηματικές ποινές ή διοικητικά πρόστιμα. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η ρύθμιση οφειλών που αφορούν σε μη απόδοση ΦΠΑ, καθώς αυτή ενέχει δόλο.
• Το φυσικό πρόσωπο δύναται να ρυθμίσει τις προαναφερθείσες οφειλές σύμφωνα με τον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μόνο αν συντρέχουν και οφειλές προς ιδιώτες (π.χ. τράπεζες) και εφόσον οι οφειλές προς το Δημόσιο δεν έχουν υπαχθεί προηγουμένως σε άλλο ρυθμιστικό πλαίσιο.
• Ληξιπρόθεσμες έως τις 31.12.2012 οφειλές προς τις ΔΟΥ και τα τελωνεία δύναται να ρυθμιστούν μέχρι 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις και πάντως όχι πέραν της 30ής.06.2017. Οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής μειώνονται σε ποσοστό 30% αν η οφειλή εξοφληθεί έως και τις 30.06.2016 και σε ποσοστό 25% αν η οφειλή εξοφληθεί έως και τις 30.06.2017.
• Ληξιπρόθεσμες μετά τις 31.12.2012 οφειλές προς το Δημόσιο ρυθμίζονται είτε σύμφωνα με το άρθρο 43 του Ν. 4174/2013 είτε με το άρθρο 1 (υποπαράγραφος Α2 της παρ. Α) του Ν. 4152/2013. Το πρόγραμμα της ρύθμισης και στις δύο αυτές περιπτώσεις δεν υπερβαίνει το ένα έτος και μόνο κατ’ εξαίρεσιν μπορεί να φθάσει τα δύο έτη. Η υπαχθείσα στη ρύθμιση βασική οφειλή επιβαρύνεται με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι οποίες υπολογίζονται με βάση το ισχύον επιτόκιο αναφοράς για πράξεις αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής, πλέον πέντε (5) εκατοστιαίων μονάδων, ετησίως υπολογισμένο. Η καθυστέρηση πληρωμής μιας δόσης της ρυθμισμένης οφειλής συνεπάγεται την επιβάρυνση αυτής με προσαύξηση 15%.
• Παρατείνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου η αναστολή κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης, ιδίως η διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, εξώσεων και προσωπικών κρατήσεων.
Πηγή: Grant Thornton
