Ευθύς εξαρχής ξεκαθαρίζω ότι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης μού είναι συμπαθής. Ισως επειδή αισθάνομαι πως πιστεύει πραγματικά όσα λέει. Ισως επειδή δεν επιβεβαιώνει την καχυποψία που μου προκάλεσε κατ’ αρχάς η ανάθεση του αρμόδιου για τη φορολογική πολιτική υπουργείου σε ένα συνδικαλιστή εφοριακό.
Στην ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεών του στη Βουλή, ο κ. Αλεξιάδης προανήγγειλε μεταξύ άλλων ντου εφοριακών σε επιχειρήσεις, ανάλογα με αυτό που έκαναν οι γερμανικές ελεγκτικές αρχές στα κεντρικά γραφεία της Deutsche Bank τον περασμένο Ιούνιο, στο πλαίσιο έρευνας για φοροδιαφυγή. Ο υπουργός σχεδόν φωτογράφισε τις εταιρείες, καθώς είπε σε ποιους κλάδους δραστηριοποιούνται. Κατά τη γνώμη μου έκανε λάθος, επιχειρησιακό και θεσμικό.
Σε ό,τι αφορά το επιχειρησιακό σκέλος: δεν ξέρω αν ο Γερμανός ομόλογός του είχε προαναγγείλει το ντου των εισαγγελέων και των εφοριακών στην Deutsche Bank, αλλά το πιθανότερο είναι πως όχι, γιατί στην όλη επιχείρηση υπήρχε το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Στην Ελλάδα, το στοιχείο αυτό δεν θα υπάρχει, γιατί ο υπουργός προανήγγειλε τον έλεγχο σε αυτές τις επιχειρήσεις (δεν είναι δα και πολλές) οι οποίες έχουν καιρό να προετοιμαστούν.
Σε ό,τι αφορά το θεσμικό λάθος: στην Ελλάδα, πλέον, η αρμοδιότητα για την εφαρμογή της φορολογικής πολιτικής, τη συλλογή των φόρων, τους ελέγχους, την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, δηλαδή και για τα ντου, έχει η Γενική Γραμματεία Φορολογικών Εσόδων. Η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη και θα γίνει ακόμη περισσότερο με την εφαρμογή των προβλέψεων του μνημονίου. Η ΓΓΔΕ ανεξαρτητοποιήθηκε μετά κόπων και βασάνων, παρά τις αντιδράσεις των κυβερνήσεων, υπό τη διαρκή πίεση της τρόικας ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο. Για να μη λέει ο υπουργός σε ποιους φορολογουμένους θα γίνονται ντου της εφορίας. Γιατί, αν λέει σε ποιους θα γίνεται, μπορεί να λέει και σε ποιους δεν θα γίνεται.
Με άλλα λόγια, τα ντου είναι δουλειά της κ. Σαββαΐδου. Αν δεν κάνει τους ελέγχους που πρέπει, σε όσους πρέπει και δεν φέρνει τα αποτελέσματα που πρέπει, αν δηλαδή αποτυγχάνει, ο νόμος προβλέπει διαδικασίες αντικατάστασής της. Αρμοδιότητες του υπουργού Οικονομικών είναι να φροντίσει να έχει η ΓΓΔΕ το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό και τα μέσα και, το σημαντικότερο, να διαμορφώσει φορολογική πολιτική. Εκεί θα κριθεί ο κ. Αλεξιάδης, στις ιδέες του και στην υλοποίησή τους. Για παράδειγμα, μια εξαιρετική ιδέα του είναι να δίνεται έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες, μόνο εάν οι γιατροί πληρώνονται με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Η ιδέα προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Ιατρικού Συλλόγου, που επικαλείται διάφορα, αντίστοιχης σοβαρότητος με εκείνα που επικαλούνταν οι βενζινοπώλες για να μην μπουν αυτόματες ταμειακές μηχανές στην αντλία ή σύστημα εισροών – εκροών στις δεξαμενές. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό για τον υπουργό: να αγνοήσει τα έωλα επιχειρήματα και τα ντου από διάφορες συντεχνίες και συμφέροντα –μικρά και μεγάλα– και να διαμορφώσει μια φορολογική πολιτική που θα ισορροπεί μεταξύ κοινωνικής δικαιοσύνης, αναπτυξιακών προοπτικών και εκπλήρωσης των δημοσιονομικών στόχων. Αν τα καταφέρει, δεν θα είναι μόνο συμπαθής, αλλά και χρήσιμος.