Η σύσταση και λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων αποδεικνύει τη δυσκολία με την οποία αποφασίζονται και κυρίως εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας. Καταδεικνύει, επίσης, ότι η κρίση δεν είναι πρωτίστως οικονομική, δεν είναι κρίση χρέους, αλλά βαθύτατη και προς το παρόν ανυπέρβλητη κρίση θεσμών. Είναι μια συνολική κατάρρευση, η απάντηση στην οποία δεν μπορούν να είναι ούτε ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα ούτε το ύψος των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Για τι κατηγορείται η κ. Σαββαΐδου; Επειδή έδωσε παράταση στην απόδοση του φόρου επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων. Είχε δικαίωμα να το κάνει; Κατά τη γνώμη μου, όχι. Ο νόμος προέβλεπε συγκεκριμένες προθεσμίες καταβολής, τις οποίες όφειλε να εφαρμόσει. Εάν θεωρούσε ότι είναι αναγκαία η παράταση, θα έπρεπε να το εισηγηθεί στην κυβέρνηση κι εκείνη να αποφασίσει εάν το προωθήσει προς ψήφιση στη Βουλή ή όχι. Η Δικαιοσύνη θα αποφασίσει εάν παρέβη τον νόμο.
Σε ό,τι αφορά την απόφαση αυτή καθαυτή, είναι απλώς αστείο στη χώρα όπου δεν τηρήθηκε ποτέ καμία προθεσμία φορολογικής υποχρέωσης, να ελέγχεται κάποιος επειδή έδωσε παράταση σε μια συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων. Εξάλλου, η ίδια η κυβέρνηση από την κ. Σαββαΐδου ζήτησε να εκδώσει απόφαση για παράταση στην εφαρμογή του ΦΠΑ στην εκπαίδευση, παρά το γεγονός ότι ο νόμος προέβλεπε πως θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ από τα μέσα Αυγούστου.
Το ουσιαστικό λάθος, λοιπόν, της κ. Σαββαΐδου ήταν ότι δεν υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία του θεσμού. Μπορούσε να αρνηθεί και στις δύο περιπτώσεις –και στην κυβέρνηση Σαμαρά και στην κυβέρνηση Τσίπρα– τα αιτήματα για έκδοση αποφάσεων που διαφοροποιούνται από τον νόμο και να προτείνει τις κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις. Πράγματι, η κυβέρνηση απέλυσε τη γενική γραμματέα λόγω του παραπτώματός της; Αυτό είναι ακόμη μεγαλύτερο αστείο. Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα δεν ήθελε μια ανεξάρτητη ΓΓΔΕ, όπως δεν την ήθελε και η προηγούμενη.
Η ΓΓΔΕ ήταν μια ιδέα της τρόικας, η οποία ήρθε ως απάντηση στη διαπίστωση ότι ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός χρησιμοποιείται από τις κυβερνήσεις για τα μικροπολιτικά τους παιχνίδια. Χάρες και διευκολύνσεις στους αρεστούς, εξοντωτικοί έλεγχοι στους μη αρεστούς, αναστολή της δραστηριότητάς του στις προεκλογικές περιόδους για να μη θυμώσουν οι ψηφοφόροι. Είπαν, λοιπόν, να διαχωρίσουν τη φορολογική πολιτική από τη φορολογική διοίκηση. Η φορολογική πολιτική θα είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης και του υπουργείου Οικονομικών. Η φορολογική διοίκηση και η εφαρμογή της πολιτικής που εισηγείται η κυβέρνηση και ψηφίζει η Βουλή θα είναι αρμοδιότητα μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας. Η πρόταση της τρόικας προέβλεπε να υπαχθούν στη ΓΓΔΕ το ΣΔΟΕ και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Η Γραμματεία θα αξιολογεί τους υπαλλήλους της, θα διορίζει τους επικεφαλής στις εφορίες, θα δίνει πριμ απόδοσης κ.λπ. και θα αξιολογείται με βάση την εκπλήρωση προκαθορισμένων στόχων. Μια τέτοια ανεξάρτητη γραμματεία δεν την ήθελε κανένας, ούτε οι κυβερνήσεις ούτε οι υπάλληλοι, που θα έχαναν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται μισθούς, μπόνους και θέσεις με πολιτικά και κομματικά στελέχη. Η προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά έκανε ό,τι μπορούσε για να μην ενταχθούν το ΣΔΟΕ και η ΓΓΠΣ στη Γραμματεία Εσόδων και έφτασε στο σημείο να αποπέμψει τον πρώτο γραμματέα της Χάρη Θεοχάρη.
Η αποπομπή Θεοχάρη συζητήθηκε ακόμη και στο Eurogroup. Στην Κομισιόν λένε ότι εκείνη η απόφαση αξιολογήθηκε ως η απόδειξη ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν μπορούσε πλέον να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις. Ούτε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είδε με καλό μάτι τη Γραμματεία. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης έλεγε ότι η κυβέρνηση δεν ελέγχει τη ΓΓΔΕ (λες και θα έπρεπε), ενώ η αρμόδια τότε για τη φορολογία αναπληρώτρια υπουργός Νάντια Βαλαβάνη την έβρισκε… γραφειοκρατική. Καθώς η τρόικα επιμένει στην περαιτέρω ενίσχυση της ανεξαρτησίας της ΓΓΔΕ, η κυβέρνηση είχε μόνο μία λύση, να τοποθετήσει δικό της γραμματέα, εκπαραθυρώνοντας την κ. Σαββαΐδου. Η άσκηση δίωξης και μάλιστα για μια παράταση που αφορούσε τα κανάλια, ήταν η ιδανική αφορμή. Το υποτίθεται παλιό και το υποτίθεται νέο του πολιτικού συστήματος συναντώνται και ταυτίζονται σε ένα σημείο: στην απαξίωση των θεσμών και στην αντίληψη ότι το κράτος είναι λάφυρο της εκάστοτε κυβέρνησης.