• Η φορολογική χρήση 2009 δεν παραγράφεται το τέλος του 2015 αλλά το τέλος του 2016 αν σας έχει κοινοποιηθεί η σχετική εντολή ελέγχου μέχρι 31.12.2015. Οι παρατάσεις παραγραφής, αποτελούν συνήθη πρακτική του Δημοσίου, και μολονότι συνταγματικά ανεκτές, κλονίζουν την εμπιστοσύνη του φορολογούμενου.
• Πλέον σε όλες τις υποθέσεις φοροδιαφυγής ανεξαρτήτως ποσού η ποινική δίωξη ασκείται αμέσως και δεν διακόπτεται ακόμα και αν ο φορολογούμενος έχει ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή. Ο χρόνος παραγραφής του αδικήματος αρχίζει να μετράει είτε από την τελεσιδικία της απόφασης της προσφυγής είτε αφού περάσει άπρακτη η προθεσμία για την υποβολή της.
• Ενα νέο αδίκημα εισήχθη με τον νέο νόμο στον κώδικα φορολογικής διαδικασίας, αυτό της απόπειρας φοροδιαφυγής. Το μόνο που μένει είναι να ορισθούν ποιες ακριβώς πράξεις, ενέργειες ή παραλείψεις αποτελούν απόπειρα φοροδιαφυγής.
• Σε αντίθεση με τα ώς τώρα ισχύοντα η προσφάτως εκδοθείσα ΠΟΛ 1223/2015 ορίζει ότι είναι δυνατή η διανομή των έκτακτων αποθεματικών προηγούμενων χρήσεων δίχως να απαιτείται η επικύρωση της διανομής αυτής από την επόμενη τακτική γενική συνέλευση. Αποτέλεσμα αυτής της καινοτομίας είναι ότι στις περιπτώσεις αυτές χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος της έκτακτης γενικής συνέλευσης.
• Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το τεκμαρτό εισόδημα υπερβαίνει τα δηλωθέντα εισοδήματα και ο φορολογούμενος επικαλείται κεφάλαιο προηγουμένων ετών για να καλύψει την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων (ανάλωση κεφαλαίου), η ειδική εισφορά αλληλεγγύης δεν θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει του μεγαλύτερου τεκμαρτού εισοδήματος, αλλά βάσει του τελικού ποσού που θα υπαχθεί σε φορολογία (ΣτΕ 2563/2015). Η απόφαση αυτή ακυρώνει προηγούμενη εγκύκλιο (ΠΟΛ 1167/2011) που όριζε πως κατά των υπολογισμό της εισφοράς δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η ανάλωση κεφαλαίου που επικαλείται ο φορολογούμενος.
• Σύμφωνα με έκθεση της Ε.Ε. η Ελλάδα είναι η 5η στη σειρά χώρα κράτος-μέλος της Ε.Ε με τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην ακίνητη περιουσία μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Η τελευταία, ήδη από το 2011 έχει επιβάλλει φόρο στην ακίνητη περιουσία των φορολογικών της κατοίκων στο εξωτερικό με συντελεστή 0,76%.
• Τις καταχωρισμένες στη μαύρη-λίστα χώρες (γνωστές και ως μη-συνεργάσιμα κράτη) των κρατών-μελών της ανανέωσε η Ε.Ε την περασμένη εβδομάδα. 14 από τα κράτη-μέλη της όπως η Αγγλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Δανία δεν θεωρούν καμία χώρα ως μη-συνεργάσιμη (black listed), ενώ η Γερμανία δεν έχει δώσει ακόμα στοιχεία των χωρών αυτών προς καταχώριση. Η Ευρωπαϊκή Ενωση παρουσίασε τον περασμένο Ιούνιο τις 30 μη συνεργάσιμες χώρες σε επίπεδο Ε.Ε. Ουσιαστικά επιλέχθηκαν ως μη συνεργάσιμες οι χώρες που κατονομάζονται τουλάχιστον από 10 κράτη-μέλη μεταξύ των οποίων είναι το Λιχτενστάιν, η Ανδόρα, το Μονακό, οι Σεϋχέλλες, το Χονγκ Κονγκ, ο Παναμάς και η Λιβερία.
• Το Λιχτενστάιν, το Μονακό και η Ανδόρα, ήταν οι τρεις τελευταίες μη συνεργάσιμες για τον ΟΟΣΑ χώρες. Αφαιρέθηκαν από τη λίστα του Οργανισμού το 2009 δεδομένου ότι όλες είχαν πλέον στο ενεργητικό τους τουλάχιστον 12 συμβάσεις για ανταλλαγή πληροφοριών με άλλες χώρες. Ο ΟΟΣΑ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του προς την Ε.Ε για τις χώρες που χαρακτηρίζει ως μη συνεργάσιμες, δηλώνοντας ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν υπογράψει συμβάσεις αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών και δεν θα μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο που να αποδεικνύει τη συνεργασία τους για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
• Ο αυξημένος ΦΠΑ στα νησιά θα υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές στα παραστατικά που εκδίδονται από 01.10.2015 και εφεξής, ακόμα κι αν αυτά αφορούν συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν κατά το προηγούμενο διάστημα ή υπηρεσίες που η παροχή τους ξεκίνησε πριν από την 01.10.2015. Αντίστοιχα σε πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από 01.10.2015 και αφορούν συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή, υπολογίζεται ΦΠΑ με τους νέους συντελεστές. Σε περίπτωση έκδοσης παραστατικού για την ακύρωση συναλλαγής πρέπει να αναγράφεται σε αυτό ο ίδιος συντελεστής ΦΠΑ που είχε η αρχική συναλλαγή, ανεξάρτητα της ημερομηνίας έκδοσής του, αφού ακυρώνεται η συναλλαγή στο σύνολό της.
• Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, ο δείκτης εσόδων ΦΠΑ (VAT revenue rate) της Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας, Πολωνίας και της Αγγλίας είναι πολύ χαμηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η έρευνα υπογραμμίζει πως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ και οι εξαιρέσεις και απαλλαγές από τον ΦΠΑ είναι βασικοί λόγοι που δεν επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να μειώσουν το έλλειμμα των εν λόγω εσόδων. Αναφέρει επίσης πως οι χώρες της Ε.Ε έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τα έσοδα από τον ΦΠΑ περιορίζοντας τόσο τους μειωμένους συντελεστές όσο και τις απαλλαγές/εξαιρέσεις.
• Σύμφωνα με συμπληρωματικές διευκρινίσεις από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου αποσαφηνίστηκε ότι για αδικήματα που τελέσθηκαν έως 31.12.2013, (πριν από την έναρξη ισχύος του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας) εξακολουθεί να εφαρμόζεται ως επιεικέστερος ο νόμος 2523/1997 που επιτρέπει τη δυνατότητα διοικητικού ή δικαστικού συμβιβασμού και εξάλειψης του αξιοποίνου ανεξαρτήτως του πότε αυτά διαπιστώνονται.
• Για την υπαγωγή εισοδήματος σε φόρο απαιτείται: α) το εισόδημα να έχει καταστεί δεδουλευμένο και β) να έχει αποκτηθεί το δικαίωμα είσπραξης. Για τα μερίσματα ημεδαπής προέλευσης, ως χρόνος που αποκτάται το δικαίωμα είσπραξης θεωρείται ο χρόνος λήψης της απόφασης διανομής των κερδών από το αρμόδιο όργανο. Ειδικά για τα μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης, όταν δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης αυτού (π.χ. απόφαση του αρμόδιου οργάνου), ως χρόνος απόκτησης θεωρείται ο χρόνος καταβολής τους στον δικαιούχο, μέσω πίστωσης του τραπεζικού του λογαριασμού ή με άλλο τρόπο. Αντίθετα, χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης του συνόλου των κερδών που προκύπτουν από εταιρείες με απλογραφικά βιβλία (Β΄ κατηγορίας) θεωρείται η ημερομηνία στην οποία έκλεισε το φορολογικό έτος, χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψιν ο χρόνος που αυτά καταβλήθηκαν.
Πηγή: Grant Thornton