Η έμφαση στις ουσιαστικές τραπεζικές εργασίες που αποτελούν τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και η προσέλκυση καταθέσεων, είναι ο απώτερος σκοπός των τραπεζών, μετά την διαδικασία ολοκλήρωσης της ανακεφαλαιοποίησής τους. Αυτό τουλάχιστον τονίζουν με κάθε ευκαιρία όλα τα διοικητικά στελέχη των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας.
Που κινούνται όμως σήμερα, μετά 6 χρόνια ύφεσης οι χρηματοδοτήσεις προς τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ώστε να γίνει κατανοητή η ανάγκη δυναμικής επαναδραστηριοποίησης των τραπεζών στον τομέα τω χρηματοδοτήσεων;
Οπως αναφέρεται στο τελευταίο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της τράπεζας, συνεχίζεται ο καθοδικός ρυθμός της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά με ιδιαίτερα χαμηλό, πάντως, ρυθμό.
Ειδικότερα, η συνολική χρηματοδότηση προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα νοικοκυριά μειώθηκε κατά 1,5%, σε ετήσια βάση, τον Σεπτέμβριο του 2015 (Αύγουστος 2015: -1,6%).
Περαιτέρω, ο δωδεκάμηνος ρυθμός της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις τον Σεπτέμβριο εξασθένισε καθώς μειώθηκε κατά 1,2% τον Σεπτέμβριο 2015, έναντι μείωσης κατά 1,4% τον Αύγουστο 2015 και συνοδεύθηκε από μικρότερη αρνητική ροή 116 εκατ. ευρώ (Αύγουστος 2015: -427 εκατ.ευρώ).
Από τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Σεπτέμβριο 2015, υψηλότερη, αν και ισχνή αύξηση σε δωδεκάμηνη βάση, παρουσίασαν οι πιστώσεις, προς τη Μεταποίηση (+2,9%), τις «επαγγελματικές και λοιπές δραστηριότητες» (+3,4%), των χερσαίων μεταφορών (5,2%), ενώ αυξήθηκε οριακά ο ετήσιος ρυθμός δανείων προς τον Τουρισμό (+0,6%), ενώ στις Κατασκευές σημειώθηκε στασιμότητα.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά, ο δωδεκάμηνος ρυθμός μείωσης ήταν τον Σεπτέμβριο 2015 (-3,2%) παραπλήσιος του Αυγούστου (-3,1%). Τα στεγαστικά δάνεια των νοικοκυριών κινήθηκαν με τον αρνητικό ρυθμό του Αυγούστου (-3,5%), ενώ τα καταναλωτικά δάνεια μειώθηκαν περαιτέρω κατά -2,8%.
Το υπόλοιπο των χορηγήσεων μειώθηκε από το τέλος του Δεκεμβρίου 2014 κατά 6,9 δισ. ευρώ (Δεκέμβριος 2014: 212 δισ.ευρώ, Σεπτέμβριος 2015: 205,1 δισ.ευρώ). Η μείωση της χρηματοδότησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων έφθασε τα 4,8 δισ.ευρώ, των νοικοκυριών τα 2 δισ. ευρώ και των ελεύθερων επαγγελματιών τα 90 εκατ.ευρώ.
Αναφορικά με τις πορεία των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, αυξήθηκαν περαιτέρω τον Σεπτέμβριο 2015 (+531 εκατ.ευρώ), ακολουθώντας την χαμηλότερη αύξηση του Αυγούστου (+305 εκατ.ευρώ), έναντι της πτώσης κατά 1,397 δισ. ευρώ που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο 2015. Κατά συνέπεια το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ανήλθε τον Σεπτέμβριο 2015 στα 121,6 δις.ευρώ . έναντι 121,1 δις.ευρώ. τον Αύγουστο 2015 και 120,8 δις.ευρώ. τον Ιούλιο του 2015. Η αντιστροφή για δεύτερο κατά σειρά μήνα των εκροών των καταθέσεων οφείλεται κυρίως στην επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων καθώς και στην αποκλιμάκωση της αβεβαιότητας.
Η αύξηση του υπολοίπου των καταθέσεων εκτιμάται ότι θα συνεχισθεί και τον Οκτώβριο, δεδομένου ότι ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ΙΟΒΕ) αυξήθηκε εκ νέου τον Οκτώβριο 2015 στις 86,5 μονάδες, έναντι των 83,1 και 75,2 μονάδων τον Σεπτέμβριο και Αύγουστο 2015 και αφετέρου βελτιώθηκε αισθητά ο δείκτης εμπιστοσύνης των νοικοκυριών στις -59,6 μονάδες τον Οκτώβριο από -64,2 μον. τον Σεπτέμβριο 2015.
Σημειώνεται ότι η θετική ροή καταθέσεων του Σεπτεμβρίου και Αυγούστου 2015 ακολουθεί εκροές 10 μηνών ύψους 43,7 δισ. ευρώ, ενώ οι απώλειες του Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου, Ιουνίου και Ιουλίου 2015 ήσαν εκ των υψηλότερων, που έχουν καταγραφεί από την αρχή της οικονομικής κρίσης.
Oπως επισημαίνουν επιτελικά τραπεζικά στελέχη, το πάγωμα σχεδόν των νέων χρηματοδοτήσεων δεν οφείλεται μόνον από την πλευρά της περιορισμένης προσφοράς, λόγω του προβλήματος ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, αλλά και από την ιδιαίτερα μεγάλη πτώση στον τομέα της ζήτησης από πλευράς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ιδιαίτερα στον τομέα της στεγαστικής πίστης, η πτώση στη ζήτηση κυμαίνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα των τελευταίων ετών, λόγω της κρίσης που έχει επηρεάσει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και έχει οδηγήσει τα περισσότερα νοικοκυριά που αναζητούν κατοικία σε στάση αναμονής.
Σε κάθε περίπτωση, τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών θα ξεκινήσει σταδιακά η ομαλή χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυρών που θα συμβάλει και αυτή στην επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμους αναπτυξιακούς ρυθμούς.