Ενας ακόμη πολύωρος γύρος διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους δανειστές βρισκόταν σε εξέλιξη μέχρι αργά χθες το βράδυ. Σήμερα έχει προγραμματιστεί να συνεδριάσει η διάσκεψη των προέδρων της Βουλής, ενώ το νομοσχέδιο με όλα τα μέτρα της συμφωνίας (πλειστηριασμοί, φορολογικές ρυθμίσεις, ισοδύναμα για τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση, γενόσημα και τέλη κυκλοφορίας κ.λπ.) αναμένεται να κατατεθεί σήμερα ή αύριο.
Στόχος είναι να έχει ψηφιστεί έως την Πέμπτη το βράδυ με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Και αυτό γιατί το Εuroworking Group (EWG), που είναι ούτως ή αλλιώς προγραμματισμένο να συνεδριάσει την Παρασκευή, θα πρέπει να έχει στα χέρια του ψηφισμένα τα μέτρα για να εγκρίνει την αποδέσμευση της υποδόσης των 2 δισ. ευρώ και των 10 δισ. ευρώ που αφορούν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και βρίσκονται σε ειδικό λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Εάν όλα κυλήσουν ομαλά, η εκταμίευση των παραπάνω ποσών θα γίνει τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου, όπως ανέφερε χθες υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, καθώς ο ESM θα συνεδριάσει στο περιθώριο του προγραμματισμένου Eurogroup.
Το σημερινό EWG αναμένεται να εξετάσει την κατάσταση και να δώσει κατευθύνσεις για το εάν απαιτούνται αλλαγές στο νομοσχέδιο που προτίθεται να καταθέσει η κυβέρνηση, ώστε τα μέτρα που θα περιλαμβάνει να ικανοποιούν τις υποχρεώσεις της Ελλάδας και να μη χρειαστούν νέες νομοθετικές ρυθμίσεις αργότερα.
Στο επίκεντρο των χθεσινών διαβουλεύσεων βρισκόταν σχέδιο προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς δύο ταχυτήτων. Ειδικότερα, κυβέρνηση και δανειστές συμφωνούν να προστατεύεται η πρώτη κατοικία των ευπαθών ομάδων που αποτελούν περίπου το 25% των δανειοληπτών. Σε αυτή την περίπτωση το όριο αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας αναμένεται να είναι έως 120.000 ευρώ, ενώ το όριο εισοδήματος λίγο πιο πάνω από το όριο της φτώχειας. Γι’ αυτούς τους δανειολήπτες μελετάται ακόμη η χορήγηση επιδόματος που μπορεί να έχει τη μορφή επιδότησης επιτοκίου.
Για τους υπόλοιπους δανειολήπτες, που ουσιαστικά ανήκουν στα μεσαία εισοδηματικά στρώματα, αλλά υπέστησαν σημαντικές απώλειες λόγω της κρίσης και έτσι εμφάνισαν αδυναμία πληρωμής των δανείων, θα θεσπισθούν επιπλέον κριτήρια. Αυτοί υπολογίζεται ότι αποτελούν ένα επιπλέον 33% δανειοληπτών. Σε αυτή την περίπτωση το όριο αντικειμενικής αξίας πρώτης κατοικίας αναμένεται να είναι οι 200.000 ευρώ, ενώ το όριο ετήσιου εισοδήματος εκτιμάται ότι θα είναι κάτω από τις 30.000 ευρώ. Τα πρόσθετα κριτήρια γι’ αυτή την κατηγορία των δανειοληπτών, οι δικλίδες ασφαλείας, είναι το ποσοστό μείωσης του εισοδήματός τους, ο χρόνος που υπέστησαν τις απώλειες αυτές, εάν δηλαδή ήταν εντός της κρίσης, καθώς και η συνέπεια ή όχι τα προηγούμενα χρόνια στην αποπληρωμή των δανείων. Το τρίτο κριτήριο που προβλεπόταν να περιληφθεί το σύνολο των οφειλών, φέρεται να έχει απαλειφθεί.
Στις αλλαγές που προωθούνται, περιλαμβάνεται και η θέσπιση πλαφόν στον αριθμό των πλειστηριασμών που θα μπορεί να προχωρά ετησίως κάθε τράπεζα.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις, άμεσα θα ενεργοποιηθεί και ο νόμος για τα επιχειρηματικά δάνεια, γνωστός ως «νόμος Δένδια». Ο εν λόγω νόμος αν και θεσπίστηκε πριν από ένα χρόνο, παραμένει ανενεργός. Η απαιτούμενη δευτερογενής νομοθεσία θεσπίστηκε, όμως δεν έγιναν στη διάρκεια αυτών των μηνών οι αναγκαίες τροποποιήσεις στον νόμο παράλληλα με τις αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Οι προσαρμογές αυτές είναι απαραίτητες, καθώς στο πλαίσιο του «νόμου Δένδια» προϋπόθεση για τη ρύθμιση των οφειλών προς τις τράπεζες αποτελεί η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι στο πλαίσιο του ίδιου νόμου παρέχεται μπόνους, πρόσθετη διαγραφή χρεών τόκων και προσαυξήσεων από τις οφειλές προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, όταν ο οφειλέτης προχωρούσε και σε ρύθμιση των οφειλών του προς τις τράπεζες. Ακριβώς αυτές οι αλλαγές, αλλά και πιθανές βελτιώσεις αναμένεται να περιληφθούν στο νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα.
Κυβερνητικοί κύκλοι υποστήριζαν, εξάλλου, χθες ότι το νομικό πλαίσιο που προωθείται για τη συνολική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι πολύ καλύτερο από το αντίστοιχο που εφαρμόζεται στην Κύπρο. Περιλαμβάνει δε, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πολλές ασφαλιστικές δικλίδες σε ό,τι αφορά την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε επενδυτικά κεφάλαια (funds). Ενδεικτικά, τα funds αυτά θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Πάντως, οι επικεφαλής των θεσμών θα παραμείνουν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες για να διαμορφώσουν τη λίστα με τα προαπαιτούμενα, που θα πρέπει να εφαρμόσει από εδώ και στο εξής η κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, διακοπή των συνομιλιών αναμένεται στις 26 Νοεμβρίου λόγω των εορτών στις ΗΠΑ. Αν μέχρι τότε δεν έχει ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της δεύτερης λίστας προαπαιτούμενων μέτρων, οι δανειστές θα επιστρέψουν άμεσα. Αλλιώς, θα γυρίσουν στην Αθήνα όταν θα έχουν εφαρμοστεί και τα νέα μέτρα.