Μία σειρά από ταμεία διαχείρισης περιουσίας κρατών (sovereign funds) και μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων επανεξετάζουν τη θέση τους στην Ελλάδα. Το επόμενο δίμηνο σύμφωνα με πληροφορίες και αφού εκτιμήσουν την κατάσταση στη χώρα μας, θα αποφασίσουν αν θα τοποθετηθούν σε ελληνικούς τίτλους και αξίες ή θα αποτραβηχτούν από αυτούς παίρνοντας και τις ζημίες τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στη διαδικασία αυτή βρίσκονται δύο ευρωπαϊκά και δύο ασιατικά ταμεία, που κατά καιρούς έχουν εξετάσει τη δυνατότητα επενδύσεων στη χώρα, χωρίς, όμως, ποτέ να «εκτεθούν» σε τοποθετήσεις που θα έβαζαν σε σοβαρό κίνδυνο σημαντικά κεφάλαια από τα χρήματα των φορολογουμένων που διαχειρίζονται. Υπάρχουν βεβαίως και εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό, όπως το Καναδικό Ταμείο των Δημοσίων Υπαλλήλων (PSP), που αγόρασε μερίδιο της εταιρείας του Αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» το 2013 και είναι σύμφωνα με πηγές κοντά στο ταμείο «απόλυτα ικανοποιημένο με την τοποθέτησή του στην Ελλάδα κάτι που δεν ήταν αυτονόητο στη φάση αγοράς των μετοχών». Μάλιστα στην ετήσια συνέλευση του ταμείου (PSP) στο τέλος Νοεμβρίου στην Οττάβα το «Ελ. Βενιζέλος» ήταν ένα από τα asset του Ταμείου που κατ’ εξαίρεση κινήθηκε θετικά. Συνολικά οι αξίες του Ταμείου παρουσίασαν μια αρνητική απόδοση – ώς τον Σεπτέμβριο -1,3%.
Ομως και οι Καναδοί που δεν είναι fund διαχείρισης δημόσιας περιουσίας με τη στενή έννοια αλλά ταμείο διαχείρισης εισφορών, ανησυχούν για ό,τι και όλοι οι υπόλοιποι. «Αυτό που μας ρωτούν επίμονα είναι αν θα διατηρηθεί κάποιου είδους πολιτική σταθερότητα ή θα ξεκινήσει μια περίοδος σαν και εκείνη που άρχισε τον Δεκέμβριο του 2014» λέει στην «Κ» διαχειριστής ενός από αυτά τα κεφάλαια. Η άλλη κρίσιμη ερώτηση αφορά στο αν η Ελλάδα θα μείνει στην Ευρωζώνη, «έτσι θα αποτελεί μια ευκαιρία για αξίες που θα αγοραστούν ιδιαίτερα στο real estate και τον τουρισμό με έκπτωση» λέει ο ίδιος διαχειριστής για να προσθέσει ότι «οι πελάτες μας θεωρούν ότι η χώρα θα μείνει στην Ευρωζώνη».
Δεν ισχύει όμως αυτό και για τα τέσσερα fund που διοργανώνουν στο επόμενο διάστημα fact finding missions στη χώρα μας. Ενα fund από την αραβική χερσόνησο με εμπειρία τοποθετήσεων στη χώρα μας δεν αποκλείει την έξοδο από την Ευρωζώνη, γι’ αυτό εξακολουθεί να προσανατολίζεται σε τοποθετήσεις που έχουν σχέση με τον τουρισμό «που και αυτές έχουν ρίσκο, καθώς μπορεί να αγοράσεις γη σε τιμές υψηλότερες από εκείνες που θα προκύψουν από την αλλαγή νομίσματος» λέει πηγή κοντά στις συζητήσεις που γίνονται στο συγκεκριμένο ταμείο.
Θυμίζουμε ότι το Κατάρ είχε υπογράψει με την κυβέρνηση Παπανδρέου μνημόνιο για την τοποθέτηση 5 δισ. στην ελληνική οικονομία, αλλά στη συνέχεια αντιμετώπισε την ελληνική περίπτωση μάλλον συντηρητικά «θεωρώντας τους κινδύνους μεγαλύτερους από τις ευκαιρίες…». Μία επένδυση στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική πουλήθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα, η τοποθέτηση–επένδυση του Ελληνικού που απαιτούσε διαγωνισμό δεν τελεσφόρησε, παρά το γεγονός ότι κύκλοι κοντά στο ταμείο διαχείρισης και τις κατασκευαστικές εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται δεν αποκλείουν να ξαναεμφανισθεί το Ταμείο του μικρού κράτους του Περσικού στο προσκήνιο της μεγάλης επένδυσης στην ακτή της Αττικής.
Τόσο το Κατάρ όσο και τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά fund (Νορβηγία, Ρωσία) υποφέρουν κυρίως από την πτώση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Αντί για τοποθετήσεις επιλέγουν τις πωλήσεις
Οι μικρές εισφορές αφενός οδηγούν τα συγκεκριμένα funds στο να είναι «πολύ πιο προσεκτικά στις τοποθετήσεις τους, ενώ από την άλλη τα πιέζει να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, προχωρώντας σε τοποθετήσεις άσχετες με την εξόρυξη και την επεξεργασία των υδρογονανθράκων» αναφέρει το Sovereign Wealth Fund Institute, που υπολογίζει ότι τα συνολικά κεφάλαια που διαχειρίζονται ξεπερνούν τα 7 τρισ. δολάρια, ενώ 6 στα 10 δολάρια από αυτές τις αξίες αφορούν την ενέργεια.
Τα sovereign funds στη φάση αυτή πωλούν έστω και με ζημίες, καθώς οι χώρες τους έχουν τεράστια προβλήματα να τα στηρίξουν, αφού οι προϋπολογισμοί τους αντιμετωπίζουν σοβαρά ελλείμματα. Ετσι π.χ. η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ένα έλλειμμα μαμούθ 90 δισ. δολαρίων (περίπου 20%) σε μία χώρα που είχε σταθερά πλεονάσματα τις τελευταίες δεκαετίες. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της χώρας και οι πωλήσεις πετρελαίου αυξήθηκαν σε ποσοστό πάνω από 3%.
«Οι χώρες αυτές δεν θα αγοράσουν, θα επιχειρήσουν να πουλήσουν δικές τους υποδομές για να αντλήσουν χρήματα» υποστηρίζει στέλεχος του Ινστιτούτου που μίλησε στην «Κ» υπό τον όρο της ανωνυμίας γιατί δεν είχε σχετική εξουσιοδότηση. Ηδη, κατά τη διάρκεια του φετινού χρόνου, το Saoudi Arabian Monetary Agency (SAMA) πούλησε μετοχές ευρωπαϊκών εταιρειών που προσεγγίζουν, σύμφωνα με τον Nasdaq, τα 2 δισ. δολάρια, ενώ τα αποθέματά του μειώθηκαν κατά 82 δισ. το πρώτο δεκάμηνο του 2015.
Και η Ρωσία επιχείρησε τον Νοέμβριο να πείσει τη Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ να κάνουν τοποθετήσεις σε ρωσικές αξίες με την παρότρυνση του ίδιου του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς υποφέρει από την πτώση τις τιμής της ενέργειας, αλλά και τις κυρώσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ρωσία δεν θα ήταν διατεθειμένη να επενδύσει στην ελληνική οικονομία. Αλλά και γι’ αυτήν ισχύει ό,τι και για τα άλλα fund. Επανειλημμένα ανώτατοι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν τονίσει την κρισιμότητα της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ στις επιλογές τους αλλά και μιας σχετικής πολιτικής σταθερότητας.