Η τιμή του πετρελαίου στη διεθνή αγορά μπορεί να έχει υποχωρήσει κοντά στο 70% τους τελευταίους 18 μήνες, οι καταναλωτές υγρών καυσίμων, ωστόσο, στην Ελλάδα δεν έχουν δει ακόμη τα αντίστοιχα οφέλη. Η μέση τιμή της αμόλυβδης το διάστημα 7 Ιουλίου 2014 έως 11 Ιανουαρίου 2016 υποχώρησε σε ποσοστό μόλις 20% και διαμορφώθηκε από 1,714 ευρώ το λίτρο σε 1,371 ευρώ το λίτρο. Το μεγάλο μέρος των μειώσεων από την πτώση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου το έχουν απορροφήσει οι φόροι, οι οποίοι είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ίδιο διάστημα η μείωση της μέσης τιμής της αμόλυβδης προ φόρων ήταν σχεδόν διπλάσια. Συγκεκριμένα, υποχώρησε σε ποσοστό 38,64% και διαμορφώθηκε από τα 709,53 ευρώ τα χίλια λίτρα στα 435,37 ευρώ τα χίλια λίτρα. Ακόμη μεγαλύτερη υποχώρηση είχε το ίδιο διάστημα η διυλιστηριακή τιμή, που αποτελεί την τιμή βάσης για τη διαμόρφωση της τιμής στην αντλία. Η διυλιστηριακή τιμή διαμορφώθηκε στις 5 Ιουλίου 2014 σε 0,5880 ευρώ το λίτρο και στις 11 Ιανουαρίου 2016 σε 0,3389 ευρώ το λίτρο, υποχωρώντας κατά 42,36%.
Στην Ε.Ε.
Αντίστοιχη, σε γενικές γραμμές, είναι η εικόνα που εμφανίζει η εξέλιξη των τιμών στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αφού πουθενά στον κόσμο οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου (βενζίνη, ντίζελ κίνησης κ.λπ.) δεν ακολουθούν κατά πόδας τη διακύμανση της τιμής του αργού. Στη διαμόρφωση της τιμής των προϊόντων, εκτός από τον παράγοντα ζήτηση, υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, όπως το κόστος και τα περιθώρια διύλισης και η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. και σε ό,τι αφορά τις προ φόρων τιμές, που είναι και οι πιο συγκρίσιμες, βρίσκεται στην 11η θέση, ενώ στις μετά από φόρους τιμές κατέχει την 3η υψηλότερη θέση. Η διαφορά αυτή γίνεται εύκολα αντιληπτή εάν συνυπολογίσει κανείς ότι στην Ελλάδα οι φόροι αντιστοιχούν στο 68% της λιανικής τιμής. Το διάστημα Ιουλίου-Ιανουαρίου, που στην Ελλάδα οι προ φόρων τιμές μειώθηκαν σε ποσοστό 38,64%, με εξαίρεση τη Γερμανία, όπου οι τιμές υποχώρησαν σε ποσοστό 42,2%, στις υπόλοιπες χώρες οι μειώσεις ήταν περίπου στα επίπεδα της χώρας μας, ενώ σε κάποιες ακόμη μικρότερα. Ενδεικτικά και με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι προ φόρων τιμές στην Αυστρία το ίδιο διάστημα υποχώρησαν σε ποσοστό 38,7%, στο Βέλγιο κατά 36,9%, στη Γαλλία κατά 37,23%, στην Ιταλία κατά 38,1%, στην Ισπανία κατά 35,6% και στη Μάλτα κατά 19,9%.
Αντίστοιχες είναι οι μειώσεις και στις μετά από φόρους τιμές. Συγκεκριμένα, στη Αυστρία οι λιανικές τιμές υποχώρησαν κατά 21,9%, στο Βέλγιο κατά 19,48%, στη Γαλλία κατά 16,8%, στη Γερμανία κατά 20%, στην Ιταλία κατά 19,55% και στην Ισπανία κατά 22,08%. Ο μέσος όρος τιμών στην Ευρώπη των 28 κρατών-μελών υποχώρησε το ίδιο διάστημα σε ποσοστό 20,05%. Ενώ αυτή είναι η εικόνα εξέλιξης των λιανικών τιμών στην Ευρώπη, εντύπωση προκαλεί η παρέμβαση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) για το θέμα, όπως περιγράφεται σε επιστολή της προς τον υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Γ. Σταθάκη, τον γενικό γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή Α. Παπαδεράκη και τον πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού Δ. Κυριτσάκη. Η ΠΟΠΕΚ καλεί τις αρμόδιες αρχές να απαντήσουν, μεταξύ άλλων, γιατί, ενώ η τιμή του αργού πετρελαίου (Brent) μειώθηκε από τον Ιούλιο του 2014 μέχρι και σήμερα περισσότερο από 70%, δεν είχαμε ανάλογη μείωση στις προ φόρων διυλιστηριακές τιμές. Τα επιπλέον ερωτήματα της ΠΟΠΕΚ προς το αρμόδιο υπουργείο και την Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι:
• Ποιος είναι ο βαθμός ανταγωνισμού στη διαμόρφωση των τιμών σε όλα τα στάδια διάθεσης των πετρελαιοειδών προϊόντων;
• Με ποια αντικειμενικά κριτήρια (π.χ. εκπτώσεις κλίμακας) χορηγούνται –αν χορηγούνται– σχετικές εκπτώσεις προς τους πρατηριούχους;
• Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η υλοποίηση των μέτρων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού που έχει προτείνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού;
• Πώς ασκείται η εποπτεία της αγοράς πετρελαιοειδών για περιπτώσεις αντιανταγωνιστικών πρακτικών και αθέμιτου ανταγωνισμού από επιχειρήσεις εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων σε βάρος των καταναλωτών, ζημιώνοντας παράλληλα και όλες τις επιχειρήσεις που σέβονται τους σχετικούς κανόνες;