Η απομείωση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, που έχει επιστρέψει 317 μήνες πίσω (15/9/1989), φέρει τη σφραγίδα μεγάλων ξένων επενδυτικών σχημάτων που υπέστησαν πανωλεθρία στις επενδύσεις τους τόσο τον περυσινό Φεβρουάριο όσο και τον φετινό. Τον Φεβρουάριο του 2015, υπό την απειλή Grexit, έχασαν το μεγαλύτερο μέρος των 10 δισ. ευρώ που είχαν τοποθετήσει σε τράπεζες και blue chips τη διετία 2013-2014.
Παρά το γεγονός ότι έχασαν το αρχικό τους στοίχημα στις ελληνικές τράπεζες, τον περασμένο Νοέμβριο, τόλμησαν να βάλουν επιπλέον 4 δισ. ευρώ στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Η κατάρρευση των αποδόσεων έπειτα από 8 ημέρες συνεχούς πτώσης εξαΰλωσε και αυτά τα κεφάλαια.
Ωστόσο, η κατακρήμνιση της αγοράς αυτές τις ημέρες είναι μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη σε σύγκριση με το περασμένο Αύγουστο, καθώς οι 5 τράπεζες που είχαν ανακεφαλαιοποιηθεί στα τέλη Νοεμβρίου έχασαν μέσα σε 2 μήνες το 63% των κεφαλαίων τους, προκαλώντας μεγάλες ζημίες σε όσα χαρτοφυλάκια είχαν τοποθετηθεί στις αυξήσεις κεφαλαίου. Υπενθυμίζουμε, μάλιστα, ότι επιταχύνθηκε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2015, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2016 ισχύει το bail in για τις συστημικές τράπεζες (σ.σ. που εποπτεύονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) εφόσον παρουσιάσουν στο μέλλον πρόβλημα χρηματοδότησης.
Η μαζική αποεπένδυση που συντελέστηκε αυτή την εβδομάδα κυρίως από τα hedge funds, με αποκορύφωμα το κραχ (-7,87%) της Δευτέρας 8 Φεβρουαρίου, ήταν συνδυασμός πολλών παραγόντων. Κατ’ αρχάς οι δηλώσεις της Αμερικανίδας προέδρου της FED Τζάνετ Γιέλεν ότι η παγκόσμια οικονομία δέχεται κλυδωνισμούς από την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας μετέφερε κύματα ανησυχίας και στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα, εντείνονταν οι φήμες για προβλήματα στο χαρτοφυλάκιο ομολόγων της Deutche Bank, γεγονός που διαψεύστηκε κατηγορηματικά από τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών. Ταυτόχρονα, στην εγχώρια οικονομία η κόντρα μεταξύ κυβέρνησης με τις επαγγελματικές ομάδες για το ασφαλιστικό έχει δημιουργήσει ένα τοξικό περιβάλλον στην πραγματική οικονομία, που δοκιμάζεται για δεύτερη φορά μέσα σε 6 μήνες μετά το κλείσιμο των τραπεζών τον Ιούλιο με την επιβολή των capital controls. Παράλληλα, οι ξένοι επενδυτές εκφράζουν ξανά την αμφιβολία τους κατά πόσον υπάρχει η δυνατότητα να περάσουν οι μεταρρυθμίσεις από την κυβέρνηση, κυρίως το ασφαλιστικό, με ένα λογικό, κοινωνικά δίκαιο και εφικτό τρόπο όταν έχουν ξεσηκωθεί οι περισσότερες επαγγελματικές ομάδες.
Η εκτόξευση του spread των 10ετών ομολόγων πάνω από τις 1.100 μονάδες επανέφερε την αύξηση του πολιτικού κινδύνου στη χώρα και την επιστροφή του κινδύνου Grexit, που, όσο και αν τον εξορκίζουμε στην Ελλάδα, είναι μια παράμετρος πλέον στη σκέψη αρκετών ξένων επενδυτών, με σημαντικές κατά αυτούς πιθανότητες. Το δημοσιονομικό κενό της χώρας που εμποδίζει να κλείσει η αξιολόγηση της οικονομίας επηρεάζει αρνητικά και το χάσμα που υπάρχει μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων στις τράπεζες. Τα 100 δισ. ευρώ, που είναι η διαφορά μεταξύ των δανείων που έχουν δοθεί (210 δισ. ευρώ) και των αποταμιεύσεων (110 δισ.) που βρίσκονται στις τράπεζες, εμποδίζει στις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν αρκούντως την ελληνική οικονομία και κυρίως τις υγιείς επιχειρήσεις.
Χειρότερες αποδόσεις
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, το Χρηματιστήριο έχασε κάθε επαφή με τα κεφάλαια που το είχαν στηρίξει μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2015, καθώς οι πρώτοι που εγκατέλειψαν την αγορά ήταν τα hedge funds που διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση έχει αντίπαλο τον χρόνο για να κλείσει την αξιολόγηση. Εξάλλου, με το 2016 να αναδεικνύεται στη χειρότερη χρονιά των τελευταίων ετών, οι ξένοι επενδυτές δεν έχουν την πολυτέλεια να καταγράφουν απώλειες και στην Αθήνα, που ήδη με το -30,17% του γενικού δείκτη από την αρχή του χρόνου φιγουράρει στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως με τις χειρότερες αποδόσεις. Το γενικό συμπέρασμα; Ως προεξοφλητικός μηχανισμός, το Χ.A. αποτύπωσε αυτές τις ημέρες, μαζί με την πτώση των ομολόγων, τη δραματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πραγματική οικονομία.
Απώλειες 8,5 δισ. ευρώ σε 8 συνεδριάσεις
Τα 8,5 δισ. ευρώ που εξαερώθηκαν από το Χρηματιστήριο μέσα σε 8 συνεδριάσεις (από την 1η μέχρι και την 11η Φεβρουαρίου 2016) μπορεί να συγκριθούν μόνο με την τριήμερη πτώση της αγοράς στις 3, 4 και 5 Αυγούστου 2015, οπότε είχε ανοίξει το Χρηματιστήριο έπειτα από ένα μήνα που παρέμεινε κλειστό λόγω των capital controls και είχε χάσει 10,8 δισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίησή του. Το αποτέλεσμα είναι τα ξένα κεφάλαια να είναι μεταξύ των πωλητών σε ελληνικές μετοχές καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της καταιγίδας που πλήττει την Αθήνα από τις αρχές Φεβρουαρίου.
Μεγάλα επενδυτικά funds όπως: Brookfield Capital Partners, Capital Research & Management, Mackenzie Cundill, Schroder Investment Management και Wellington Management είναι μεταξύ εκείνων που προχώρησαν το τελευταίο διάστημα σε πωλήσεις ελληνικών τίτλων. Στα παραπάνω funds θα πρέπει να προσθέσουμε τη Fidelity, την HSBC, την J.P. Morgan, τη Citigroup, την Barclays την Bank of America και την Goldman Sachs. Αρχές Μαρτίου θα ξεκινήσει μια σειρά προγραμματισμένων επενδυτικών συνεδρίων σε πρωτεύουσες της Ευρώπης. Στα συνέδρια έχουν ήδη κληθεί και οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, αλλά και των εταιρειών του Ftse 25, που θα πρέπει για πολλοστή φορά να απολογηθούν στους ξένους για τη νέα απώλεια.