Ο κίνδυνος ανάκτησης κρατικών επιδοτήσεων που υπερβαίνουν τα 5 δισ. ευρώ και της επιστροφής κοινοτικών χρηματοδοτήσεων πολλών εκατομμυρίων ευρώ φαντάζει πλέον ορατός για την ελληνική σιδηροδρομική βιομηχανία. Η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, το άνοιγμα της αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών, η αποτίμηση της αξίας του τροχαίου υλικού που τελεί υπό τον έλεγχο της ΓΑΙΑΟΣΕ και οι παραχωρήσεις εμπορευματικών κέντρων, όπως το Θριάσιο, αποτελούν βασικά προβλήματα που έπρεπε να έχει λύσει το ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη. Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα.
Το θέμα άνοιξε εκ νέου ο Γκερτ-Γιαν Κούπμαν, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Κομισιόν, αρμόδιος για τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά κλιμακώνεται περαιτέρω με επιστολή του δρ Ιοακίμ Λούκινγκ, διευθυντή της υποδιεύθυνσης βιομηχανικών αναδιαρθρώσεων, προς την ελληνική κυβέρνηση. Με αυτήν ζητά να του γνωστοποιηθεί χρονοδιάγραμμα για την αποτίμηση του τροχαίου υλικού, σε μια ενέργεια που ερμηνεύεται πως προοιωνίζεται την επαναφορά του θέματος της επιστροφής από τον ΟΣΕ των κρατικών ενισχύσεων που η επιτροπή εκτιμά ότι έχει λάβει από το ελληνικό Δημόσιο. Πόσες είναι αυτές;
Ο ΟΣΕ βαρύνεται με δανειακές υποχρεώσεις ύψους 4,779 δισ., εγγυημένες από το ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (30/9/2015) του ΟΔΔΗΧ. Παράγοντες του χώρου εκτιμούν πως η Ε.Ε. θα αφαιρέσει την αξία του τροχαίου υλικού από το ποσό αυτό και θα χαρακτηρίσει τα υπόλοιπα ως κρατική ενίσχυση που πρέπει να επιστραφεί. Από τη ΓΑΙΑΟΣΕ σημειώνουν πως η αποτίμηση θα έχει ολοκληρωθεί έως τα μέσα του καλοκαιριού. Τα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνουν, βέβαια, τα 1,212 δισ. που η Ε.Ε. έχει χαρακτηρίζει ως μέτρα κρατικής ενίσχυσης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και στα οποία περιλαμβάνεται η διαγραφή χρεών ύψους 714 εκατ. ευρώ.
Νέος διαγωνισμός
Η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Αθήνας για την αναδιάρθρωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προέβλεπε ιδιωτικοποίησή της στα τέλη του 2011. Ομως έκτοτε λίγα έχουν προχωρήσει μέχρι τώρα που προκηρύχτηκε νέος διαγωνισμός με καταληκτική ημερομηνία την 26η Απριλίου. Από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) εκτιμούν πως θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον τόσο από κινεζικών συμφερόντων ομίλους σε συνεργασία με την Cosco όσο και από την αμερικανική Watco Companies. Ομως στην αγορά αμφισβητείται η «ελκυστικότητα» της εταιρείας, ενώ ήδη «τροχοδρομεί» και η πρώτη ιδιωτική σιδηροδρομική εταιρεία, η κοινοπραξία των Αυστριακών Σιδηρόδρομων με την ελληνική Goldair και επωνυμία Rail Cargo Logistics Goldair.
Η Rail Cargo Logistics Goldair έλαβε σιδηροδρομική άδεια και προχωρά τις διαδικασίες για την πιστοποίηση τροχαίου υλικού και μηχανοδηγών. Η εταιρεία κινείται για την προμήθεια τροχαίου υλικού, το οποίο περιλαμβάνει 2 ηλεκτράμαξες και 2 ντιζελάμαξες, οι οποίες θα είναι σε θέση να εξυπηρετούν όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο, από το Ικόνιο στον Πειραιά έως τα βόρεια σύνορα της χώρας. Αποτυχία ιδιωτικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ αναμένεται να οδηγήσει την Ε.Ε. σε απόφαση για ανάκτηση και των ποσών αυτών.