Σε γρίφο μετατρέπεται η τύχη της 4ης γενιάς κτηματογράφησης. Η λήψη της απόφασης ακύρωσης του διαγωνισμού αναβλήθηκε, με επίσημη δικαιολογία την υποχρέωση ενημέρωσης της τρόικας. Η οποία, ωστόσο, φέρεται να ζητεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος να εξετάσει την κατακύρωση του διαγωνισμού, αλλάζοντας το συμβατικό αντικείμενο προς επιτάχυνση της διαδικασίας κτηματογράφησης.
Οι επαγγελματικοί φορείς των μελετητικών γραφείων, που αντιτίθενται στην ακύρωση του διαγωνισμού, είχαν επαφές με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, επιχειρηματολογώντας κατά της ακύρωσης του διαγωνισμού, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης που θα επιφέρει στην προσπάθεια ολοκλήρωσης του εθνικού κτηματολογίου έως το 2020. Οπως υποστηρίζουν, το «ιστορικό» της Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. (ΕΚΧΑ) στον χρόνο ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι:
• Στον μεγάλο διαγωνισμό κτηματογράφησης που προκηρύχθηκε τον Αύγουστο του 2008 (22 μελέτες) οι πρώτες μελέτες (σ.σ. ομάδες περιοχών προς κτηματογράφηση) ανατέθηκαν τον Νοέμβριο του 2009 και οι τελευταίες τον Δεκέμβριο του 2014. Δύο ακυρώθηκαν και χρειάστηκε να επαναπροκηρυχθούν το 2014 (έχει κατακυρωθεί η μία).
• Στον πρώτο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2011 (21 μελέτες) η πρώτη μελέτη κατακυρώθηκε τον Οκτώβριο του 2013 και η τελευταία τον Φεβρουάριο του 2016, ενώ 15 μελέτες δεν έχουν ακόμη ανατεθεί.
• Στον δεύτερο διαγωνισμό της ίδιας περιόδου (Δεκέμβριος 2011, 12 μελέτες) η πρώτη μελέτη κατακυρώθηκε τον Οκτώβριο του 2013 και η τελευταία τον Ιούνιο του 2015, ενώ δύο μελέτες δεν έχουν ακόμα κατακυρωθεί.
Ταυτόχρονα, όμως, τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας φαίνεται ότι έχουν δεχθεί την επιχειρηματολογία που προβλήθηκε στις συναντήσεις τους με την ΕΚΧΑ, ότι οι συνθήκες έχουν πλέον αλλάξει και ο διαγωνισμός δεν μπορεί να προχωρήσει ως έχει. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προηγούμενος διαγωνισμός είχε περιθώριο κτηματογράφησης 5-6 ετών και, συνεπώς, η κτηματογράφηση θα πραγματοποιούνταν σε τρεις φάσεις (δηλαδή όχι όλες οι περιοχές ταυτόχρονα). Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι αν η αλλαγή ενός τόσο σημαντικού όρου της προσφοράς (δηλαδή τα στάδια κτηματογράφησης, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία) μπορεί να «σταθεί» νομικά. Επιπλέον πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η κατακύρωση του διαγωνισμού θα οδηγήσει σε νέο γύρο προσφυγών από θιγόμενα μελετητικά γραφεία (άλλωστε μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τις καθυστερήσεις στην κατακύρωση των διαγωνισμών φέρουν διαχρονικά οι ίδιοι οι μελετητές, καθώς επιδίδονται σε «πόλεμο» προσφυγών και ενστάσεων).
Ο μειωμένος χρόνος ολοκλήρωσης του προγράμματος δεν είναι το μόνο πρόβλημα, καθώς η ΕΚΧΑ είχε σχεδιάσει τη λήψη μέτρων για τη μείωση του κόστους της κτηματογράφησης, ανάμεσα στα οποία και η πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας (από την κατάθεση των δηλώσεων έως την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων και την επικοινωνία με τους πολίτες). Στόχος είναι ο προϋπολογισμός της 4ης και τελευταίας γενιάς κτηματογράφησης να πέσει κάτω από τα 500 εκατ. ευρώ (ο προηγούμενος ήταν 580 εκατ.).
Τέλος, αν ο διαγωνισμός κατακυρωθεί ως έχει, η πολιτεία θα έχει, ουσιαστικά, επιβραβεύσει την απόπειρα των μελετητικών γραφείων να λειτουργήσουν ως «λόμπι», με στόχο να αποκλειστούν δύο συγκεκριμένα γραφεία. Οι ενδείξεις ήταν περισσότερο από προφανείς, γι’ αυτό και η υπόθεση παρέμεινε επί μακρόν σε εκκρεμότητα, με διαδοχικούς υπουργούς να προτιμούν… την απραξία από την ακύρωση ή επικύρωσή του.