Την εκτίμηση ότι το 2015 ο προϋπολογισμός έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,7% του ΑΕΠ, επιβεβαίωσε χθες η Κομισιόν, εν μέσω των εαρινών της προβλέψεων για την ευρωπαϊκή οικονομία. Παρ’ όλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει πως το αποτέλεσμα αυτό ήρθε κυρίως εξαιτίας μέτρων που δεν είχαν μόνιμο χαρακτήρα και υποστηρίζει πως για το μέλλον υπάρχουν αρκετά ρίσκα. Παράλληλα ξεκαθαρίζει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει μέτρα 3% του ΑΕΠ, όπως αυτά έχουν προκύψει από τις διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών, ενώ «βλέπει» επιστροφή στην ανάπτυξη από το δεύτερο μισό του 2016 και μετά.
Στις προβλέψεις της η Κομισιόν υποστηρίζει ότι η ελληνική οικονομία θα βρεθεί σε ύφεση και φέτος (0,3%), αλλά μικρότερης κλίμακας απ’ ό,τι προέβλεπε πέρυσι το φθινόπωρο (0,7%), ενώ το 2017 θα μεγεθυνθεί το ΑΕΠ κατά 2,7%. Σημειώνει, όμως, ότι παραμένουν «μεγάλες οι αβεβαιότητες γύρω από αυτές τις προβλέψεις». Η αναμενόμενη ανάκαμψη «εξαρτάται από την έγκαιρη ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου του προγράμματος του ESM, καθώς και από τις θετικές εξελίξεις στις χρηματαγορές και στο εμπόριο», όπως αναφέρει η Επιτροπή. Πάντως, η Κομισιόν εκτιμά ότι υπάρχουν και παράγοντες που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά για την οικονομία, όπως η ταχύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Αντιθέτως, στα αρνητικά ρίσκα περιλαμβάνονται:
• Η αποτυχία στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα.
• Η μεγαλύτερη της αναμενόμενης αρνητική επίπτωση της προσφυγικής κρίσης στον τουρισμό και στο εμπόριο.
• Η επιβράδυνση του διεθνούς εμπορίου.
Σε ό,τι αφορά την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, η Κομισιόν επιβεβαίωσε χθες ότι το πρωτογενές πλεόνασμα –όπως αυτό υπολογίζεται, βάσει μνημονίου– διαμορφώθηκε πέρυσι στο 0,7% του ΑΕΠ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από την αντοχή που έδειξε η οικονομία το 2015, από τη δημοσιονομική προσαρμογή στο δεύτερο μισό του 2015 αλλά και από μία σειρά παραγόντων που δεν αναμένεται να επαναληφθούν φέτος.
Παρά, όμως, την υπεραπόδοση αυτή, η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει μέτρα ύψους 3% του ΑΕΠ, έως το 2018, εκ των οποίων:
• 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ) θα προέλθει από τις αλλαγές στο ασφαλιστικό.
• 1% του ΑΕΠ από τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος.
• 0,25% του ΑΕΠ (450 εκατ. ευρώ) από την αύξηση του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ στο 24% από 23%.
• 0,75% του ΑΕΠ (1,35 δισ. ευρώ) από παρεμβάσεις στο μισθολογικό κόστος του Δημοσίου, τη φορολόγηση των αυτοκινήτων και τους φόρους κατανάλωσης (κυρίως σε ενεργειακά προϊόντα, αλκοολούχα ποτά και καπνό).
Πρόκειται για τα μέτρα που έχουν ήδη συμφωνηθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων των τελευταίων μηνών και αναμένεται να ψηφιστούν τις επόμενες ημέρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκθεση της Κομισιόν δεν γίνεται αναφορά για την ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι στις προβλέψεις για τα δημοσιονομικά μεγέθη υπάρχουν αρνητικά ρίσκα που σχετίζονται με τις δαπάνες για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και την καθυστέρηση στην εφαρμογή των μέτρων που έχουν να κάνουν με τον προϋπολογισμό. Βέβαια, αναφέρει ότι υπάρχουν και παράγοντες που μπορεί να λειτουργήσουν θετικά, όπως η καλύτερη πορεία των εσόδων, όπως συνέβη πέρυσι στο δεύτερο εξάμηνο.
Πέραν αυτών, η Κομισιόν προβλέπει:
• Ανοδο του χρέους στο 182,8% του ΑΕΠ φέτος από 176,9% του ΑΕΠ πέρυσι, εξαιτίας των δανείων που θα λάβει το 2016 η Ελλάδα για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
• Μικρή μείωση της ανεργίας στο 24,7% το 2016, από 24,9% πέρυσι και περαιτέρω υποχώρησή της στο 23,6%.
• Πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 0,6% του ΑΕΠ φέτος από 0,2% του ΑΕΠ, έλλειμμα το 2015 και διεύρυνση του πλεονάσματος στο 1,3% του ΑΕΠ το 2017.