Μικρή μεν, αλλά επιδείνωση παρουσίασε η εικόνα των «κόκκινων» δανείων το πρώτο τετράμηνο του 2016, εξαιτίας της συνεχιζόμενης χαμηλής πτήσης της οικονομίας. Η αβεβαιότητα και η ανησυχία για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος έχουν «παγώσει» την οικονομία, κάτι που αποτυπώθηκε και στα στοιχεία του ΙΟΒΕ, με την καταναλωτική εμπιστοσύνη να υποχωρεί στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 3,5 ετών.
Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών, σε ό,τι αφορά τον ρυθμό δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) σημειώθηκε επιβράδυνση. Ωστόσο, αύξηση σημειώνουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs), που περιλαμβάνουν και δάνεια στα οποία έχει γίνει αναδιάρθρωση, καθώς οι δανειολήπτες αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις δόσεις τους. Η άνοδος των NPEs, σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, αποτυπώνει την ολοένα και αυξανόμενη δυσκολία επιχειρήσεων και νοικοκυριών που είναι στο όριο να παραμείνουν με το κεφάλι «έξω από το νερό». Ειδικά σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις που παλεύουν για την επιβίωσή τους, επισημαίνουν ότι χρειάζονται απεγνωσμένα –εδώ και καιρό– τη σταθεροποίηση της οικονομίας για να αποφύγουν τα χειρότερα.
Ωστόσο, η σταθεροποίηση της οικονομίας περνάει από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η οποία τους τελευταίους μήνες μετατίθεται από εβδομάδα σε εβδομάδα και από μήνα σε μήνα. Υπενθυμίζεται ότι θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο του 2015, ενώ τον περασμένο Φεβρουάριο θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος. Σημειώνεται ότι τόσο τα NPL’s όσο και τα NPE’s είχαν σημειώσει μικρή μείωση κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2014, έπειτα από έξι χρόνια αδιάκοπης και μεγάλης αύξησης, κάτι που ανατράπηκε γρήγορα στο ξεκίνημα του 2015 λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας και της πολύμηνης «διαπραγμάτευσης». Ετσι, από 33,8% που ήταν τα NPLs τον Δεκέμβριο 2014 έχουν ανέλθει στο 35,5%, ενώ τα NPEs από 39,9% ξεπερνούν το 45%. Πλέον, τα προβληματικά δάνεια των τραπεζών ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ, αποτελώντας ένα τεράστιο πρόβλημα, ακόμα και αν η οικονομία «έτρεχε» με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οπως σημειώνεται σε μελέτη της Eurobank για τα «κόκκινα» δάνεια, η άμεση βελτίωση του εγχώριου οικονομικού περιβάλλοντος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μόνον έτσι θα σταθεροποιηθούν και σε δεύτερο χρόνο θα αρχίσουν να μειώνονται. Απαραίτητη προϋπόθεση, τονίζεται στη μελέτη, είναι η ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους. Πιο μεσοπρόθεσμα, η περαιτέρω βελτίωση του θεσμικού, νομικού και εποπτικού πλαισίου για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί κρίσιμο προαπαιτούμενο για την απελευθέρωση πόρων που παραμένουν παγιδευμένοι σε μη παραγωγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας και την ταχύτερη επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής των πιστώσεων προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.